Vikipedio

Egzismo: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
(Rigardi ŝanĝojn inter stabila kaj nuna versioj)
[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
Maksim-bot (diskuto | kontribuoj)
201 405 redaktoj
malmajuskligo
Oryanw (diskuto | kontribuoj)
3 864 redaktoj
klarigis enkondukon; aldonis al kontraŭargumentoj
Linio 1:
==Priskribo==
 
KelkajAtentante Esperantistojla intenceEsperantisman ribelasprincipon kontraŭ la Fundamento tiurilate,esprimatan sekvanteper la [[L. L. Zamenhof|zamenhofajnzamenhofaj]] vortojnvortoj pri "unu litero - unu sono"., (kaj surbaze de kiu Esperanto estas reklamata - oni esperas sincere) kelkaj Esperantistoj intence ribelas kontraŭ la uzo de la ''[[Fundamento]]'' de la liter-kombino "kz" kiu estas, laŭ ili, nekutima sonkombino por la plejparto de la mondanaro - ĝi elbuŝiĝas plejofteiliabuŝe kiel "gz" (aŭ eĉ "ks") (dum natura, duonrapida parolado). Ekzistas jamIli kelkajkonsideras egz-istojtiun enmisprononcon kiel evidenton ke la movadolitero ''k'' dotiĝis per du sonoj /k/ kaj /g/, opiniantajaŭ ke sela neniulitero reagas''z'' aldotiĝis laper zamenhofajdu misetoj,sonoj /s/ neniokas ŝanĝiĝos/z/.
 
Ekzistas jam kelkaj egz-istoj en la movado, opiniantaj ke se neniu reagas al la zamenhofaj misetoj, nenio ŝanĝiĝos.
 
==Argumentoj por egzismo==
Linio 7 ⟶ 9:
==Kontraŭargumentoj==
 
Egzismo estas etnocentra, ĉar, krom en ligvojlingvoj kiel la [[portugala lingvo|portugala]] la grupo ''kz'' estas tutnormala, multaj aliaj songrupoj aŭ sonoj ne estas "normalaj" al iu aŭ alia grupo. Ekzemple, la /z/ kaj la /v/ estas tute fremdaj al parolantoj de [[hispana lingvo]], samekiel la /p/ estas estranga al araboj, ktp. Se oni formetus ĉiun sonon kiu ne estas "normala" al iu al alia etno, certe restos nur malmultaj eblaj [[fonemoj]].
 
Multaj aliaj songrupoj aŭ sonoj ne estas "normalaj" al iu aŭ alia grupo. Ekzemple,
*la sonoj /z/ kaj /v/ estas tute fremdaj al parolantoj de [[hispana lingvo]],
*la sono /p/ estas stranga al [[Araba lingvo|araboj]],
*vortkomenca ''c'' (sono /ts/) estas malfacilega por [[Angla lingvo|usonano]], sed tute normala por [[Rusa lingvo|ruso]],
*la sono ''ĥ'' estas malfacila por multaj anglaparolantoj kaj la parolantoj de diversaj aliaj lingvoj, sed tute normala kaj facila por multaj aliaj neokcidenteŭropanoj,
*vortkomencaj ''sp, st, sk'' estas malfacilaj por multaj hispanoj (kaj portugaloj?), sed normalaj por multaj aliuloj,
*la distingo inter vortkomenca ''sp'' kaj ''ŝp'' estas malfacila por parolantoj de cetaj dialektoj de la angla,
*la sono ''ŭ'' en iuj lokoj povas esti malfacila por [[Germana lingvo|germanoj]] kaj rusoj, sed estas tute normala por anglaparolantoj, araboj, kaj multegaj aliaj,
*ĉiuj [[konsonanta aglomero|konsonant-kombinoj]] povas esti malfacilaj por tiuj kies lingvoj ne havas konsonantajn kombinojn.
Se oni formetus ĉiun sonon kiu ne estas "normala" al iu al alia etno, certe restos nur malmultaj eblaj [[fonemo]]j.
 
Kulpigi Zamenhof aŭ la Fundamenton pro propra etnocentra misprononco estas mallogika misapliko de la bona principo, ''"unu litero - unu sono"''.
==Alternativoj==
 
== Ankaŭ vidu ==
Linio 15 ⟶ 28:
 
[[Kategorio:Ismo]]
[[Kategorio:Esperanto]]
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/Egzismo"