Gaspar de Guzmán y Pimentel: Malsamoj inter versioj

[[Dosiero:Diego Velázquez 037.jpg|300px|thumb|right|250px|Surĉevala portreto de la graf-duko de Olivares, fare de [[Diego Velázquez]].]]

'''''Don'' Gaspar de GuzmánGUZMÁN Yy PIMENTEL''', [[grafo]] de Olivares kaj [[duko]] de Sanlúcar, alikonita [[Hispana lingvo|hispanlingve]] kiel '''''Conde-Duque de Olivares y duque de Sanlúcar la Mayor''''', (naskiĝis la [[6-a de januaro|6-an de januaro]] [[1587]] - mortis la [[22-a de julio|22-an de julio]] [[1645]]) estis [[Hispanio|hispana]] [[ministro]] kaj favorito de la [[Listo de regantoj de Hispanio|reĝo]] [[Filipo la 4-a (Hispanio)|Filipo la 4-a]]. Li estis unu el la plej influaj regantoj de la [[17-a jarcento|17-jarcenta]].

Li naskiĝis en [[Romo]], kie lia patro estis tiam hispana ambasadoro. Li heredis la titolon de grafo de Olivares, sed estis plie atribuita la duklando de [[SanlucarSanlúcar la Mayor]] de Filipo la 4-a : li povis konservi la du titolojn nur danke al escepta favoro de la reĝo.

Ekde la reĝado de [[Filipo la 3-a (Hispanio)|Filipo la 3-a]], Olivares estis sendita en la kunvivantaron de la heredinto, la estonta Filipo la 4-a. Kiam la nova reĝo alvenis sur la trono, li estis nur 16 jarojn aĝa, kaj do konfidis al Olivares superkontrolon de siaj aktoj. Li rapide fariĝis tio, kion oni nomas ''valido'' en la hispana lingvo, tio estas iu pli potenca ol tradicia ĉefministro : li vere estis la favorito kaj, iasence, la ''alter ego'' de la reĝo. Olivares gvidis la eksterajn aferojn de Hispanio dum dudekdududek du jaroj, tra la multaj militoj de tiu periodo. Ĝis hodiaŭ, oni ofte mallaŭdas Olivares pro la tiamaj malvenkegoj, kiuj ekis la disfalon de la hispana imperio, kvankam tio tute ne certas.

La malfavoro de Olivares okazis en [[1640]], ĉefe pro la tumultoj en [[Portugalio]] kaj [[Katalunio]]. La reĝo nur malvolonte reĵetis lin, kaj nur pro la premo de kortega intrigo estrita de la reĝino [[ElizabetoElizabeta de Burbono]]. Lia nevo [[Luis de Haro]] sekve anstataŭis lin ĉe la reĝo.

[[Kategorio:HispanajHistorio nobelojde Hispanio|GuzmanOlivares, GasparGrafo-Duko de]]

[[Kategorio:NaskiĝintojHispanaj en 1587nobeloj|GuzmanOlivares, GasparGrafo-Duko de]]

[[Kategorio:MortintojNaskiĝintoj en 16451587|GuzmanOlivares, GasparGrafo-Duko de]]