Ekvinokso: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e roboto aldono de: fa:اعتدال بهاری |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 11:
La printempa ekvinokso estas referencpunkto en la [[ekvatora koordinatsistemo]].
==Tercentra vidpunkto pri la sezonoj==
Vidu [[solstico]].▼
La klarigado donita en la ĉi-antaŭa alineo eble estus utila por observanto en fora kosmo. Vidite de la tero, la klarigado restas la sama, sed ŝanĝiĝas la orientiĝo. Nun la suno turnas ĉirkaŭ la tero dum unu jaro. En la duonjaro ĉirkaŭ junio la suno leviĝas kaj subiras plinorden, kio signifas pli longajn tagojn kaj malpli longajn noktojn por la norda hemisfero kaj malpli longajn tagojn kaj pli longajn noktojn por la suda. Dum la duonjaro ĉirkaŭ decembro, la suno leviĝas kaj subiras plisuden, kaj la longoj de tago kaj nokto estas reversaj.
Plue, je la ekvinoksa tago la suno leviĝas (ĉie ajn sur tero krom la polusoj) je la 6:00-a horo matene kaj subiras je la 18:00-a horo vespere laŭ la loka tempo. Sed tiu tempo ne ĉie estas tute ekzaktaj pro diversaj kialoj.
*En plejmultaj lokoj sur tero oni uzas [[horzono|horzonon]] ne-egalan al la [[loka tempo]], diferante ĝis unu horo aŭ pli, eĉ ĝis du horoj se [[somera tempo]] estas inkluzivigita. Ĉi-kaze la suno povas leviĝi je la 8:00-a kaj subiri je la 20:00-a, sed malgraŭ tio restas 12 horoj da taglumo.
*Eĉ la feliĉaj homoj, kies tempo horzono ĝuste egalas al la loka tempo, ankoraŭ ne vidos la sunleviĝon kaj sunsubiron je la 6:00-a kaj 18:00-a respektive. La kialo estas, ke la rapideco de la tero sur sia orbito varias. Oni priskribas tion per la [[ekvacio de tempo]]. Ĝi havas malsamajn valorojn por la marta kaj septembra ekvinoksoj (+8 kaj -8 minutojn respektive).
*Sunleviĝon kaj sunsubiron oni kutime difinas por la supro eĝo de la sundisko, anstataŭ ol sia centro. La supra eĝo jam estas videble dum almenaŭ unu minuto antaŭ la centro aperas, kaj same la supra eĝo subiras minuton pli poste ol la centro de la sundisko.
*Pro [[atmosfera refrakto]] kiam proksime de la [[horizonto]], la suno aperas je iomete pli ol sia propra diametro super la reala pozicio. Tio plifruigas la sunleviĝon denove je pli ol du minutoj kaj malplifruigas la sunsubirojn je la sama kvanto. La du efikoj sume preskaŭ atingas 7 minutojn. Do la ekvinoksa tago longas 12 horojn 7 minutojn kaj la ekvinoksa nokto nur 11 horojn 53 minutojn. Krome la nokto inkluzivas [[krepusko|krepuskon]]. Se matena kaj vespera krepuskoj estas aldonitaj anstataŭe al la tagotempo, la tago longus preskaŭ 13 horojn.
<!--
*The above numbers are only true for the tropics. For moderate latitudes this discrepancy gets larger (London, for example: 12 minutes), and close to the poles it gets very large. Up to about 100 km from both poles the Sun is up for a full 24 hours on equinox day.
*Height of the horizon on both the sunrise and sunset sides changes the day's length. Going up into the mountains will lengthen the day, while standing in a valley with hilltops on the east and the west can shorten the day significantly. This is why settlements in east-west running valleys are more favourable (daylight-wise) than north-south running valleys.
-->
==Vidu ankaŭ==
* [[zodiako]]
* [[sezono]]
[[Kategorio:Astronomio]]
| |||