Ogamo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Nova paĝo: '''Ogham'''- aŭ '''Ogam''' aŭ '''Ogum'''-skribo (Ogamo, ogumo) estas alfabeta skribsistemo el la 4-a jarcento (p.K) en la gaela (irlanda) kaj pikta lingvoj. Laŭ la irlanda tradicio, o...
 
JorgeGG (diskuto | kontribuoj)
+ ligiloj + kategorio
Linio 1:
'''Ogham'''- aŭ '''Ogam''' aŭ '''Ogum'''-skribo (Ogamo, ogumo) estas [[alfabeto|alfabeta skribsistemo]] el la [[4-a jarcento]] (p.K) en la [[gaela lingvo|gaela (irlanda)]] kaj [[pikta lingvojlingvo]]j. Laŭ la irlanda tradicio, oni skribis ĝin ĉ sur arbon, sed pruvaĵo pri tio ne postrestis.
 
Ĝia plej simpla formo konsistas el kvar-streka sistemo, en kiu ĉiu entenas 1–5 strekojn, tiel signante entute 20 literojn[[litero]]jn. La literoj estis ĉizitaj en randon de la ŝtono, vertikale unu apud la alian aŭ de dekstro al maldekstro.
 
La kvina, kvinlitera garnituro estiĝis plej verŝajne pli poste kaj nomiĝas ''forfeda'' („aldonaj literoj”).
 
La origino de la ogamo estas diskutita: kelkaj sciencistoj vidas rilaton al la runoj[[runo]]j, al la [[etruska alfabeto|etruska skribo]], aliaj supozas, ke ĝi estiĝis per transformo de la latina aboco. Ĉar ĝi entenas signon por la sonoj ''h'' kaj ''z'' - kiuj mankas en la irlanda lingvo -, ĝi estas ne tute irland-devena.
 
La ogamaj skriboj estas tre mallongaj, plej ofte konsistas el nomo kaj loknomo. Ekzsitas 375 ogama surskribo, el kiu 300 troviĝas en la nuna Irlando. La surskribojn en Kimrio kompletigas latina fonetiko aŭ traduko.
 
[[Kategorio:Alfabeto]]
 
[[ast:Alfabetu ogham]]
[[bg:Огам]]
[[br:Ogham]]