Grando: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
konvertilo (diskuto)
e Aŭtomata konvertado
eNeniu resumo de redakto
Linio 1:
Grando estas ĝeneraligo de konkretaj nocioj: longo, areo, pezo, ktp. Elektante unu el grandoj inter samspecaj kiel [[mezuro|mezurunuo]], oni povas esprimi per [[nombro]] la rilaton de ĉiuj grandoj kompare al mezurunuo. Jen kiel difinas la ĉefajn grandojn la [[PIV]]:
 
* '''Longo''' - grando, mezuranta laŭlinian dimension de iu aŭ io;
Linio 5:
* '''Volumeno''' - grando, kiu esprimas la parton de la [[spaco]] okupata de iu korpo;
* '''Maso''' - grando, kiu mezuras la kvanton de [[materio]], kiun entenas unu korpo;
* '''Tempo'''- norma sistemo de referencoj, laŭ kiu oni esprimas la antaŭecan, postecan aŭ dumecan rilaton de du fenomenoj.
* '''Pezo''' - forto rezultanta de la tera altiro, per kiu la korpoj konstante premas sur subtenantan objekton aŭ konstante tiras sur pendigantan objekton;
* '''Denseco''' - rilato de unu fizika grando de iu afero al ĝia volumeno; la denseco de la [[solidaĵo]], [[likvaĵo]] aŭ [[gaso]] estas la rilato de ilia maso al ilia volumeno;
* '''Rapido''' - spaco trairanta de punkto aŭ objekto dum unuo de [[tempo]];
* '''Akcelo''' - variado de la rapideco en la temp-unuo;
* '''Forto''' - kapablo de korpo aŭ korpoparto produkti grandajn efikojn;
* '''Premo''' - kvociento de la forto, kiun fluidaĵo aplikas al surfaco, per la valoro de tiu surfaco (ekz. atmosfera premo; arteria premo);
Linio 18 ⟶ 19:
* '''Kurentintenso''' - elektrokvanto, kiu trapasas konduktilon dum unu sekundo;
* '''Lumintenso''' - luma fluo, vastiĝanta ene de korpa angulo egala al unu steradiano;
* '''Angulo''' - grando, mezuranta nefermitan spacon inter du samebenaj rektoj aŭ inter du intersekcantaj kurboj, inter rekto kaj surfaco, inter du ebenoj ktp.