Orient-nordia lingvaro: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Bab (diskuto | kontribuoj)
eNeniu resumo de redakto
aldonoj, precipe pri la gotlanda
Linio 4:
La '''Orient-Nordia lingvaro''' estas subgrupo de la [[Nord-Ĝermana lingvaro]] kiu ankaŭ ampleksas la [[Okcident-Nordia lingvaro|Okcident-Nordian]].
 
'''Lingvoj:''' [[Dana lingvo|Dana]] - [[Gotlanda lingvo|Gotlanda]] - [[Sveda lingvo|Sveda]]
 
Unu el la plej trafaj malsimiloj inter la du grupoj estas, ke la plejparto de la praaj diftongoj monoftongiĝis en la orientadana kaj sveda normlingvoj, dum konservis ilin la okcidentaokcidentaj lingvoj; kelkaj sudsvedaj/orientdanaj dialektoj kaj la gotlanda lingvo tamen ofte konservis la diftongojn kaj eĉ lanĉis novajn.
Ekzemplojn vidu je [[Okcident-Nordia lingvaro]].
 
DaneLa danaj kaj Svedesvedaj normlingvoj (ne ĉiuj dialektoj) iom post iom perdiĝisperdis la diferencodiferencon inter ina kaj iĉavira genrogenroj de la [[Praskandinavia lingvo]], sed tamen restas laŭgenra vort-pronomigo en la Svedasveda. La gotlanda konservas la tri genrojn, kun apartaj formoj de la adjektivoj (por "varma" ekzemple vire ''varmar'', ine ''varm'', neŭtre ''varmt'').
 
Pro la dana 400-jara regno super [[Norvegio]], la vortprovizo de la Danadana kaj la [[Norvega lingvo|Norveganorvega]] similecigas ilin unu al la alia pli ol al la Sveda,sveda; kialtial multaj lingvistoj ankaŭ juĝas la lingvo-grupigon eksmoda, kaj opinias ke nur ekzistas unu Skandinavaskandinava lingvo, kiede kiu la interkompreneblaj Dana, Norvega kaj Sveda estas nuraj dialektoj. Aliflanke, la norvega elparolo estas pli simila al la sveda ol al la dana; do kelkaj norvegoj duonŝerce diras ke "ekzistas nur unu skandinava lingvo, sed la danoj elparolas ĝin erare, kaj la svedoj literumas ĝin erare".
 
Ekzemple: '''''dane, norvege:''''' ''pølse'', ''le'', 'gotlande:'smil'' - '' ''pyls'svede:', '''' 'svede:'korv'', ''skratta'', ''leendekorv'' ("kolbaso", "ridi", "rideto")
 
Fojfoje la diferenco estas laŭgenra: '''''dane, norvege:''''' ''krigenle'', ''smil'' - '''''svede:''''' ''krigetskratta'', ''leende'' ("laridi", milito"rideto")
 
Fojfoje la diferenco estas laŭgenra: '''''dane, norvege:''''' ''krigen'' - '''''svede:''''' ''kriget'', '''''gotlande:''''' ''kreige'' ("la milito")
 
...aŭ laŭsignifa: '''''dane, norvege:''''' ''rolig''/''roleg'' ("kvieta"), ''kunstig'' ("artefarita") - '''''svede:''''' ''rolig'' ("amuza"), ''konstig'' ("stranga")