Misio de Unuiĝintaj Nacioj en Kosovo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
Ŝanĝis al la gramatike ĝusta nomo en la teksto
Linio 1:
[[Dosiero:Flago-de-la-Unuiĝintaj-Nacioj.svg|thumb|150px|<center>flago de la Unuiĝintaj Nacioj]]
La '''[[Unuiĝintaj-Nacioj-Misio pride IntertempaUnuiĝintaj administroNacioj deen Kosovo]]''' (UNMIK - la esperanta titolo estas iom tordita, sed tiel ĝi kongruas al la internacia mallongigo) aŭ [[angle]] ''United Nations Interim Administration Mission in Kosovo'') estas intertempa civila administrado por la eŭropa regiono [[Kosovo]] sub organiza gvido de la [[Unuiĝintaj Nacioj]] (UN). La misio komenciĝis la [[10-an de junio]] [[1999]], surbaze de la rezolucio 1244 de la Sekuraca Konsilio de UN.
 
La provinco ekde longe estas la temo de armita politika kaj teritoria disputo inter la registaro de [[Serbio]] (kaj antaŭ tio, de [[Jugoslavio]]), kiu pledas armee regi la provincon, kaj la plejparte etne [[albana lingvo|albanlingva]] enloĝantaro de Kosovo, kiu per klara plimulto preferus sendependecon. Krom reguligi la administradon de la provinco ekde somero 1999, la rezolucio 1244 ankaŭ alvokis kreon de politika proceso por klarigi la estontan statuson de Kosovo - negocoj inter reprezenantoj de la enloĝantaro kaj la serbia registaro kun subteno de UN komenciĝis dum [[2006]].
 
La ĉefo de la misio UNMIK teknike estas "Speciala Reprezentanto de la Sekretario Ĝenerala" ('SRSG'): li estas nomumita per la Ĝenerala Sekretatio de UN konsidere de rekomendoj el la membroŝtatoj de UN. ''Joachim Rücker'', germana diplomato, ekde septembro [[2006]] estas la Speciala Reprezentanto, anstataŭigante Steven Schook kiu dum tri monatoj provizore plenumis la laborojn post la foriro de la antaŭa Speciala Reprezentanto ''Søren Jessen-Petersen'' dum junio 2006.
 
==Strukturo ==
UNMIKLa misio estas dividita en kvar sekciojn, kiuj nomatasestas nomataj "kolonoj". Temas pri
 
* Kolono I: Polico kaj justico (gvidita de UN)
Linio 14:
* Kolono IV: Rekonstruo kaj ekonomia evoluo (gvidita de la [[Eŭropa Unio]])
 
La respondeco por la "kolonoj" I kaj II nun transdoniĝis al la institucioj de provizora memregado de Kosovo. Tamen la UN daŭre observas kaj kontrolas la agadon.
 
La misio disponas pri proksimume 1985 internaciaj policistoj, kiuj helpas realigi la politikajn decidojn kaj stabiligi la juran stabilecon de la regiono. Armea unuo kun la nomo [[Kosovo-Forto]] aŭ mallonge KFOR sub gvido de la transnacia armea organizo [[NATO]] provizas aldonan internacian sekurecon sed ne estas sub rekta politika influo de la UN.
 
== Taskoj ==
Laŭ la rezolucio 1244, la misio UNMIK inter alieinteralie havas la taskojn
* provizi bazajn civilajn administrajn servojn,
* subteni la starigon de stabila aŭtonomio kaj memregado en Kosovo,
Linio 34:
* ŝlosila infrastrukturo ne jam signife rekonstruiĝis, ekzemple daŭre plejparte mankas elektro,
* la misio jam kreis konstitucian kadron por Kosovo, dum ĝi laŭ la rezolucio havis la taskon nur krei leĝan kadron,
* UNMIKLa misio ĝis nun tre hezitis transdoni kompetetencojn al la provizoraj regionaj institucioj,
* interetna perforto dumtempe reekflamis (plej forte dum marto 2004),
* korupteco, inkluzive de suspekoj pri korupteco ene de UNMIKla misio, restas granda problemo,
* la apliko de homaj rajtoj restis problema, aparte konsidere al la regionaj komunumoj de malplimultoj,
* ĝis nun ne sukcesis forigi paralelajn strukturojn, kiuj pluekzistas sendepende por albanoj kaj serboj, kaj daŭre la sanaj kaj edukaj sercoj por la serboj de la provinco restas finance dependaj de Serbio,
Linio 42:
* fine de [[2007]] laŭ humanecaj instancoj daŭre estas proksimume 250.000 rifuĝintoj, plejparte serblingvanoj, kiuj daŭre ne sentas sin sekuraj reveni al siaj hejmoj - albanlingvaj kosovanoj rifuĝintaj el la dividiĝinta urbo Mitrociva ĝis nun ne rajtis reveni,
* laŭdire sekretaj kaj internaj armiaj unuoj de la serba registaro daŭre neleĝe agas en la regiono, aparte en la nordo,
* ekde la komenco de la misio UNMIK dum 1999, laŭ pluraj internaciaj organizoj iĝis celo de plialtiĝanta nombro de virinoj kaj knabinoj perfortataj en devigan [[prostitucio]]n - laŭ [[Amnestio Internacia]], plej multaj tiaj virinoj estas altransportataj el [[Moldavio]], [[Rumanio]], [[Bulgario]] kaj [[Ukrainio]] [http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3686173.stm] [http://web.amnesty.org/actforwomen/stories-9-eng] [http://www.guardian.co.uk/international/story/0,,1211214,00.html].
 
== Retaj ligiloj ==
* [http://www.unmikonline.org/ oficialaj paĝoj de la misio UNMIK]
* [http://www.unmikonline.org/press/reports/N9917289.pdf plena reksto de la rezolucio 1244 en la angla lingvo (pdf)]
* [http://web.amnesty.org/actforwomen/stories-9-eng anglalingva artikoko de Amnestio Internacia: "Kosovo - Virinoj kaj knabinoj perfortataj en prostitucion havas homajn rajtojn"]