|
La '''murapirahanapirahana lingvo''' (Múra-Pirahã) estas [[lingvo]] parolata inter la samnoma popolo. Ili loĝas en [[Brazilo]], ĉe la [[Majsia rivero]], enflurivero de la [[Amazono]].
La murapirahana lingvo estas [[Fonologio|fonologie]] la plej simpla konata lingvo, havanta nur dek [[fonemo]]jn, unu fonemo malpli ol la [[Rotokasa lingvo|rotokasa]]. Ĝiaj fonemoj estas:
<div style="margin-left: 2em; font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode, sans-serif;"> /p t k ʔ b g s h a i o/ </div>
La murapirahanapirahana estas [[Aglutinado|aglutinanta]] kiel Esperanto, uzante multajn afiksojn por komuniki signifojn. Multaj verboj estas afiksoj, speciale verboj de ekzisto aŭ egalo. Ekzemple, la murapirahanapirahana frazo "estas pakao (tipo de mamulo) tie" uzas nur du vortojn:
:"káixihíxao.xaagá gáihí"
:pakao.ekzisti tie
La murapirahanapirahana ankaŭ uzas sufiksojn kiuj komunikas [[evidenteco]]n, kategorio de gramatiko, kion komplete mankas la [[Hindeŭropa lingvaro|hindeŭropaj]] lingvoj. Unu el tiuj sufiksoj, /'''-xáagahá'''/, signifas ke la parolanto estas komplete certa de sia informo:
:"hoagaxóai hi páxai kaopáp.i.sai.xáagahá"
:Hoagaxóai li fiŝ-tipon kapti.EPEN.NOMIN.certeco
Interese, la murapirahanapirahana uzas kvin [[paroladmedio]]j; informo povas esti parolata (la normalo), fajfita, zumita, kriegita aŭ enmuzikigita. [[Fajfita lingvo|Fajfitaj lingvoj]] estas raraj, interesiganta la murapirahananpirahanan kiel studo pri la forteco de [[tona lingvo|tono]] kaj [[akcento]] en komuniko.
La murapirahanapirahana havas malmultajn fremdajn vortojn, ĉefe el la [[portugala lingvo|portugala]]. La murapirahanapirahana "kóópo" ("taso") venas el la portugala vorto "copo", kaj "bikagogia" ("aferoj") venas el la portugala "mercadoria".
Nur ĉirkaŭ 150 personoj parolas la murapirahananpirahanan, en ok vilaĝoj laŭ la Majsia Rivero; tamen, la plejparto de ili estas unulingvaj, sciantaj nur kelkajn portugalajn vortojn. Estas kredo inter la murapirahanapirahana popolo ke ilia lingvo estas la plej bona parolata lingvo, tial ne ŝajnas esti antaŭvidebla danĝera de lingvomorto.
==Eksteraj ligiloj==
| 