Pergamo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
JAnDbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: is:Pergamon
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
[[Dosiero:Modell Pergamonmuseum.jpg|thumb|<center>modelo de la antikva Pergamono]]
'''Pergamono''' (Latine '''Pergamum'''), la nuna [[Bergama]] en Turkio, en la [[antikvo]] estis urbo en Malgrand-Azio, kiu post disfalo de l' regno de [[Aleksandro la Granda]] evoluis al riĉa kaj potenca urbo. La nomo eble devenas de antaŭ-Greka vorto kiu signifas ''fortikaĵon'' aŭ ion tian. Ankaŭ la citadelo de [[Trojo]] siatempe nomiĝis Bergama.
[[Dosiero:Pergamon Trajan Temple RB3.jpg|thumb|<center>templo de la romia imperiestro [[Trajano]] en Pergamono]]
[[Dosiero:Pergamon theatre RB.jpg|thumb|<center>la [[amfiteatro]] el la [[3-a jarcento a.K.]]]]
[[Dosiero:Pergamonmuseum Herculaneum 01.jpg|thumb|<center>[[Propileo]] al la distrikto de la diino [[Atena]], rekonstruo en la priantikva ''Pergamona muzeo'', [[Berlino]]]]
'''Pergamono''' (Latine '''Pergamum'''), la nuna [[Bergama]] en Turkio, endum la [[antikvoantikva epoko]] estis urbo en Malgrand-Azio[[Malgrandazio]] (la nuna [[Turkio]]), kiu post disfalo de l'la regno de [[Aleksandro la Granda]] evoluis al riĉa kaj potenca urbo. La nomo eble devenas de antaŭ-Greka vorto kiu signifas ''fortikaĵon'' aŭ ion tian. Ankaŭ la citadelo de [[Trojo]] siatempe nomiĝis Bergama.
 
== Historio ==
Origine, Pergamono estis eta citadelo en [[Misio (Malgrand-AzioMalgrandazio)|Misio]] - '''Mysia'''; la nord-okcidenta parto de [[Malgrand-AzioMalgrandazio]], kie [[Lizimaĥo]] post la morto de [[Aleksandro la Granda]] kaŝis egan trezoron sub ŝirmo de iu [[Atalo]] Filetero ('''Attalos Philetaeros'''). Ĉi lasta havigis la trezoron al si, post la morto de Lizimaĥo, kaj utiligante la internajn kverelojn de la [[Diadokoj|Diadoĥoj]] en 283 li fondis la reĝlandon Pergamono - kiun oni ankaŭ nomas la reĝlando de l' Atalidoj, kaj kiu je sia apogeo ampleksis pli malpli la tutan okcidenton de Malgrand-Azio.
 
La posteulo de Atalo, [[Eŭmenes]] la 1a, (263-241) devis ofte batali kontraŭ la [[Seleŭkidoj]] kaj kontraŭ la [[Galatoj]], al kiuj tributon li pagis por ne esti viktimo de iliaj rabadoj. Lia kuzo kaj posteulo Atalo la 2a (241–197) estis la unua, kiu oficiale alprenis la titolon ''reĝo''. Sub lia regado en 230 la Galatoj estis venkitaj. Tiu ĉi venko donis al li la titolon ''Soter'' (=Savanto), samtempe al lia regno ĝi donis impulson pri politiko nova, direktita al [[Romo]]. Petante intervenon de Romo kontraŭ [[Macedonio]], li iom post iom submetis Pergamonon sub Roma influo, ja eĉ enigis Romon en la [[Antikva Grekio|Grekan mondon]]. Tiel fakte li kontribuis, senintence, al la fino de la memstareco de l' [[Helenismo|helenismaj]] diadoĥo-regnoj.
Linio 21 ⟶ 25:
 
[[Kategorio:Antikvaj urboj]]
[[Kategorio:Antikva Grekio]]
[[Kategorio:Historio de Turkio]]
 
[[bg:Пергам]]