Liberalaj artoj: Malsamoj inter versioj

La koncepto '''liberaj''', '''liberalaj''' aŭ '''liberalajliberulaj artoj''' aludis en la antikveconklasika antikveco la aron de studoj kies celo estis la havigo de ĝeneralaj intelektaj konoj, kiel kontrasto al tiuj celantaj profesiajn specialiĝintajn lertaĵojn. La indiko ''liberaj'' aŭ ''liberulaj'' lertaĵoj (Latine: ''artes liberales'') devenas de la kontrastigo je la lertaĵoj de la neliberaj homoj, la sklavoj (Latine: ''artes illiberales'').

La '''liberaj artoj''' havis sian nomon, por ke ili estu takseblaj plialtrangaplialtrangaj kompare kun la praktikaj artoj ([[artes mechanicae]]). Oni distingas inter la liberaj artoj [[trivium]] (''trivojo'') de la lingve kaj logike-argumeneargumentade orientitaj fakoj, kiuj starigas la kondiĉon por ĉiu okupiĝo pri la (latinlingva) scienco, kaj la konstrua [[quadrivium]] (''kvarvojo'') de la matematikaj fakoj.

# [[gramatiko]]: instruo de [[latina lingvo]] kaj ĝia aplikado sural la verkoj de la klasikaj lernejoaŭtoroj ulernejo-aŭtoroj

# [[retoriko]]: paroladopartoj kaj stilinstruo, same kun ekzemploj el la lernejoaŭtorojlernejo-aŭtoroj

# [[geometrio]]: [[Eŭklido|eŭklida]] geometrio, geograpfiogeografio, [[geodezio]]

# [[astronomio]]: instruo pri la sferoj, la ĉielkorpoj kaj siajiliaj movadojmoviĝadoj inkluzive la [[astrologio]]n (efikoj sur la subluna sfero kaj la homo)

Ili estis personigitaj laŭ la tradicio de [[Martianus Capella]] per inaj [[alegorio]]j kaj ofte montratamontrataj kun jenaj atributoj:

* arithmetikoaritmetiko - [[kalkultabulo]] aŭ [[kalkulŝnuro]]

* muziko - [[muzikilo]]