Karpata Rutenio: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto |
eNeniu resumo de redakto |
||
Linio 15:
|}
|}
'''Karpata Rutenio''' (hodiaŭa [[Transkarpata provinco]] de [[Ukrainio]]) estis en la jaroj [[1919]] – [[1938]] unu el kvar aŭtonomiaj landoj de [[Ĉeĥoslovakio]]. Ties ĉefurbo estis [[Uĵhorodo]], post la unua [[viena arbitracio]] en [[novembro]] de [[1938]], kiu aligis sudajn regionojn, en kiuj loĝis precipe [[hungaroj]], al [[Hungario]] ties centro fariĝis urbo [[Ĥust (Ukrainio)]].
==Resumo==
Linio 38:
En decembro de [[1918]] la rutena delegacio forveturis ĝis [[Budapeŝto]] al [[Milan Hodža]], kiu tie traktis kun la hungara registaro, interpretante al li la opinion de la plimulto da loĝantoj, ke la karpata lando intencas disigi de Hungario kaj aliĝi aŭ al Ukrainio aŭ al Ĉeĥoslovakio.
Opinioj en Karpata Rutenio nur prilaboriĝis. La nacia konsilantaro en [[Ĥust (Ukrainio)]] proklamis en [[januaro]] de [[1919]] alkliniĝon al [[Ukrainio]], eĉ kiam ne tute sen internaj konfliktoj. La konsilantaro en [[Uĵhorodo]] persistis en postulato de [[aŭtonomio]] enkadre de [[Hungario]] kaj nacia konsilantaro en [[Prešov]] konsentis kun tiu ĉi plano de la usona rutenoj. Nur finaj traktadoj de Centra Nacia Konsilantaro en Uĵhorodo la [[8-a de majo|8-an de majo]] de [[1919]] decidis, ke rutenoj aliĝos al Ĉeĥoslovakio.
Sed la hungara registaro de premiero [[Károly Mihály]] ne staris pasive flanke. En decembro de [[1918]] ĝi proklamis por Karpatan Rutenion aŭtonomion kunlaborante kun la uĵgoroda Konsilantaro de hungaraj rutenoj. En la tempo de soveta kaj hungara respublikoj soldattrupoj enpenetris eĉ en Karpatan Rutenion, kie oni komencis praktiki plurajn socialigajn disponojn, kiuj sed renkontiĝis kun rezisto de la loĝantaro (ekz. fondado de agrikulturaj kooperativoj kaj mobilizo de [[Ruĝa Armeo]]).
Linio 58:
===[[Viena arbitracio|Viena konferenco]], [[munkena interkonsento|munkena diktato]]===
Ligante al la [[munkena interkonsento|munkena diktato]] [[Adolf Hitler|Hitler]] kunvokigis al la [[2-a de novembro]] de [[1938]] arbitracian konferencon ĝis [[Vieno]]. Laŭ ties decido [[Ĉeĥoslovakio]] devis transdoni al [[Hungario]] sudan parton de [[Slovakio]] kaj sudon de Karpata Rutenio kun urboj [[Uĵhorodo]], [[Mukaĉeve]] kaj [[
===Karpata Ukrainio===
Linio 64:
La interkonsento el la jaro [[1919]] pri dono de la aŭtonomio estis fine plenigita nur la [[22-a de novembro|22-an de novembro]] de [[1938]]. En registara proklamo oni agadigis la karpata-rutenian registaron kaj estis kunvokota parlamento de '''Karpata Ukrainio'''.
Ĉefurbo de la lando fariĝis urbo [[Ĥust (Ukrainio)]], kie pastro kaj verkisto [[Augustin Voloŝin]] destinis aŭtonomian registaron de Karpata Ukrainio.
===La [[dua mondmilito]]===
| |||