Lisbona tertremo en 1755: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
e nombro da mortintoj laŭ en:
Linio 1:
[[Dosiero:1755 Lisbon earthquake.jpg|thumb|right|225px|Ilustraĵo en kupro rilata al la Lisbona Tertremo en 1755.]]
La '''lisbona tertremo en 1755''', ankaŭ konata simple kiel la '''lisbona tertremo''' aŭ la '''tertremo de 1755''', estis [[tertremo]] okazinta en la [[1-a de novembro]] [[1755]] je la naŭa horo matene (oni konsideras je 9:20), kiu kaŭzis preskaŭ kompletan detruon de [[Lisbono]] kaj krome atingis grandan parton de la [[Algarve|algarva]] marbordo, suda regiono de [[Portugalujo]]. Post la tertremo okazis, krom pluraj brulegoj, [[cunamo]], kiu oni kredas estis pli ol 20 metrojn alta kaj, kune kun la brulegoj, rezultismortigis eninter proksimumesesdek mil kaj cent mil mortintojhomojn. Tio ĝin igas unu el la kvin plej mortigaj tertremoj en la homara historio, kaj ĝi markas la "prahistorion de moderna Eŭropo" laŭ kelkaj historiistoj. [[Geologo]]j taksas je 9 gradoj en la [[Skalo de Richter]] la fortecon de tiu tertremo.
 
Lisbona tertremo kaŭzis grandegan impakton politikan kaj sociekonomian en la tiama Portugalujo kaj komencigis la unuajn studojn pri "tio, kion kaŭzas tertremo en ampleksa areo". Tial ĝi naskis la modernan [[sismologio]]n kaj estis daŭre diskutita de la [[filozofo]]j de la [[Jarcento de la Lumoj]], kiel [[Voltero]]. Pro tio ĝi ankaŭ inspiris disvolviĝojn en la kampoj de [[Teodiceo]] kaj de la filozofio pri la [[Sublimo]].