Karpata Rutenio: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 15:
|}
|}
'''Karpata Rutenio''' (hodiaŭa [[Transkarpata provinco]] de [[Ukrainio]]) estis en la jaroj [[1919]] – [[1938]] unu el
==Resumo==
Linio 34:
===Post la milito===
La [[12-a de novembro|12-an de novembro]] de [[1918]] [[Usono|Usona]] nacia konsilantaro de hungaraj rutenoj en [[Serantono]] konsentis kun tiu ĉi plano kaj en novembro kaj en decembro de la sama jaro la usonaj rutenoj aranĝis [[plebiscito|plebisciton]], en kiu 67 % da delegitoj aliĝis al la ideo kunigi Karpatan Rutenion kun [[Ĉeĥoslovakio]], kiu estis por ili promeso de firma ŝtato; 28 % voĉdonis por por aligo al [[Ukrainio]], 2 % por memstara ŝtato kaj apenaŭ 1 % anoncis sin al [[Rusio]], [[Hungario]] aŭ al [[Galicio]]. Tio faras nenion, imagu, ke [[ĉinoj]] en [[Usono]] decidas pri [[Ĉinio]] per plebiscito. La loka loĝantaro ne estis demandite.
Estas grava demando pri difino de la limoj de Karpata Rutenio. Kiam la grandpotencoj dividis Hungarion, [[Máramarosziget]] iĝis parto de naskoĝonta Ĉeĥoslovakio, sed la urbo aldoniĝis al [[Rumanio]] pro "amikeco" de ambaŭ landoj. Vivis tie ankaŭ rusinoj, ĉu la "plebiscito" ne volis, ke tiu urbo apartenu al Karpata Rutenio? En la ebenaĵaj urboj loĝis precipe hungaroj (vidu pli sube ĉe munkena interkonsento). Kial volis rusinoj vivantaj en Usono, ke ili apartenu al Karpata Rutenio?
En decembro de [[1918]] la rutena delegacio forveturis ĝis [[Budapeŝto]] al [[Milan Hodža]], kiu tie traktis kun la hungara registaro, interpretante al li la opinion de la plimulto da loĝantoj, ke la karpata lando intencas disigi de Hungario kaj aliĝi aŭ al Ukrainio aŭ al Ĉeĥoslovakio. (Kial estas plimulto de la loĝantoj nekontrolita plebiscito de usonaj rutenoj?)
Linio 46 ⟶ 48:
En [[februaro]] de [[1919]] kunvenis [[Grigorij Ĵatkoviĉ]] kun [[A. Beskid]], parolanto de Subkarpatio. Ili kreis rutenan komisionon kaj komune kun ĉeĥoslovaka delegitaro en [[Pariza Packonferenco]] ili prezentis planon al kunigo de Karpata Rutenio kiel aŭtonomia regiono kun [[Ĉeĥoslovakio]]. Parto de dokumentoj por la paca konferenco estis ankaŭ memorando el [[Uĵhorodo]] el [[majo]] de [[1919]] rekomendita al prezidento [[Tomáš Garrigue Masaryk|Masaryk]], kiu la [[23-a de majo|23-an de majo]] akceptante la delegitaron diris, „ke aliancanoj agnoskis postulaton de karpataj rutenoj kaj ili aljuĝis al ili rajton aliĝi kiel aŭtonomia parto al la ĉeĥoslovaka ŝtato“.
La [[10-a de septembro|10-an de septembro]] de [[1919]] estis poste fermita kontrakto en [[Saint-Germain]], laŭ kiu Karpata Rutenio fariĝis parto de [[Ĉeĥoslovakio]] kiel aŭtonomia lando kun propra parlamento, kiu estis havonta leĝdonpovon en demandoj de aŭtonomio, lernejaferoj, religio ktp. La deka artikolo de la kontrakto fiksas: „Ĉeĥoslovakio
===Prokrastita [[aŭtonomio]]===
Linio 56 ⟶ 58:
La vojon al la aŭtonomio estis malfermonta balotoj ĝis parlamentejo en [[Prago]] kaj ankaŭ ĝis la rutena parlamentejo – sed en la jaro [[1920]] ili ne okazis. Nur ekde la jaro [[1923]] Karpata Rutenio estis reprezentita en la parlamentejo de naŭ deputitoj.
=== [[
En la [[munkena interkonsento]] la politikistoj
===Karpata Ukrainio===
| |||