Aramea skribo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
SieBot (diskuto | kontribuoj)
e roboto modifo de: fr:Alphabet araméen
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
SpecoLa '''aramea skribo''' estas speco de konsonanta skribo[[skribsistemo]] aŭ [[alfabeto]], aperintakreita enpor la komenco[[aramea lingvo]] kaj aperinta komence de la [[1-a jarmilo a.K.]] surbaze de [[Fenicoj|fenica]] skribo ĉe [[arameoj]]. En la dua duono de 1-a jarmilo, la aramea skribo disvastiĝis tra la vasta teritorio de sud-okcidenta [[Azio]]. ArameajDokumentoj skribmonumetojverkitaj en la aramea skribo estis trovitatrovitaj en [[Palestino]], [[Asirio]], [[Irano]], [[Suda Kaŭkazio]], Kapadocio[[Kapadokio]], [[Lidio]], [[Cilicio]], Nord-ArabujoNorda [[Arabio]], [[EgiptoEgiptio]], [[Hindio]], kaj [[Afganio]].
{{polurinda}}
[[Skribsistemo]] > [[Alfabetoj]] > Aramea Skribo
----
Speco de konsonanta skribo, aperinta en la komenco de [[1-a jarmilo a.K.]] surbaze de fenica skribo ĉe [[arameoj]]. En la dua duono de 1-a jarmilo, la aramea skribo disvastiĝis tra la vasta teritorio de sud-okcidenta [[Azio]]. Arameaj skribmonumetoj estis trovita en [[Palestino]], [[Asirio]], [[Irano]], [[Suda Kaŭkazio]], Kapadocio, Lidio, Cilicio, Nord-Arabujo, [[Egipto]], [[Hindio]], [[Afganio]].
 
Antikvaj skribfontoj apartenas al la [[10-a jarcento a.K.|10-a]] kaj [[9-a jarcentojjarcento a.K.|9-a]] jarcentoj antaŭ Kristo. En la evoluo de la aramea skribo, oni distingas du ĉefperiodojn: frua periodo ĝis la [[7-a jcjarcento a.K.]]; kaj la sekva "ora periodo", kiam la aramea lingvo fariĝis interetna kaj oficiala lingvo en okcidentaziajla landoj de [[Okcidenta Azio]] kaj la aramea skribo -iĝis la oficiala skribo de la [[Persa imperioImperio]].
 
De la aramea skribo originas la [[siria alfabeto|siria]], [[hebrea alfabeto|hebrea]], [[araba alfabeto|araba]], [[pahlava alfabeto|pahlava]], [[ujgura alfabeto|ujgura]] kaj [[mongola alfabeto|mongola]] alfabetoj. Oni supozas, ke ankaŭ la [[kartvela skribo|kartvela]] kaj [[armena skribo|armena]] skriboj devenas elde la aramea, sed kun granda influo de la [[greka skribo]].
 
== SirikaSiria Estrangelaestrangela skribo ==
 
De la aramea skribo originas [[siria alfabeto|siria]], [[hebrea alfabeto|hebrea]], [[araba alfabeto|araba]], [[pahlava alfabeto|pahlava]], [[ujgura alfabeto|ujgura]] kaj [[mongola alfabeto|mongola]] alfabetoj. Oni supozas, ke ankaŭ [[kartvela skribo|kartvela]] kaj [[armena skribo|armena]] skriboj devenas el aramea, sed kun granda influo de [[greka skribo]].
 
== Sirika Estrangela skribo ==
 
{| border='1' cellspacing='0' cellpadding='2'
Linio 16 ⟶ 11:
! Litero !! Normala<br>formato !! Fina<br>ligita !! Fina<br>senliga !! Prononco
|-
| Alap || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/1/13/Aramaic_alapAramaic alap.png]] || &nbsp; || &nbsp; || "A"
 
|-
| Beth || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/4/42/Aramaic_bethAramaic beth.png]] || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/1/10/Aramaic_beth_cAramaic beth c.png]] || &nbsp; || "B"
 
|-
| Gamal || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/d/db/Aramaic_gamalAramaic gamal.png]] || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/b/bd/Aramaic_gamal_cAramaic gamal c.png]] || &nbsp; || Malmola "G"
 
|-
| Daleth || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/d/d6/Aramaic_dalethAramaic daleth.png]] || &nbsp; || &nbsp; || "D"
 
|-
| Heh || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/0/01/Aramaic_hehAramaic heh.png]] || &nbsp; || &nbsp; || "H"
 
|-
| WawŬaŭ || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/9/9d/Aramaic_wawAramaic waw.png]] || &nbsp; || &nbsp; || "ŭ" or "O" or "U",<br>varias laŭ la vorto
 
|-
| Zain || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/d/d0/Aramaic_zainAramaic zain.png]] || &nbsp; || &nbsp; || "Z"
 
|-
| KhethĤeth || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/8/8c/Aramaic_khethAramaic kheth.png]] || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/f/fd/Aramaic_kheth_cAramaic kheth c.png]] || &nbsp; || "ĥ"
 
|-
| Teth || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/2/25/Aramaic_tethAramaic teth.png]] || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/Aramaic teth c/c9/Aramaic_teth_c.png]] || &nbsp; || akra "T"
 
|-
| Jodh ||http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/6/65/Aramaic_yodhAramaic yodh.png]] || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/5/56/Aramaic_yodh_cAramaic yodh c.png]] || &nbsp; || "j" or "E",<br>varias laŭ la vorto
 
|-
| Kap ||http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/5/5a/Aramaic_kapAramaic kap.png]] || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/f/fb/Aramaic_kap_cAramaic kap c.png]] || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/b/b3/Aramaic_kap_fAramaic kap f.png]] || "K", fojfoje "ĥ"
 
|-
| Lamadh || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/d/d5/Aramaic_lamadhAramaic lamadh.png]] || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/7/7c/Aramaic_lamadh_cAramaic lamadh c.png]] || &nbsp; || "L"
 
|-
| Mîm || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/a/a5/Aramaic_meemAramaic meem.png]] || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/4/46/Aramaic_meem_cAramaic meem c.png]] || &nbsp; || "M"
 
|-
| Nûn || [[dosiero:Aramaic noon.png]] || [[dosiero:Aramaic noon c.png]] || [[dosiero:Aramaic noon f.png]] || "N"
| Nûn || http://en.wikipedia.org/upload/9/98/Aramaic_noon.png|| http://en.wikipedia.org/upload/5/5d/Aramaic_noon_c.png || http://en.wikipedia.org/upload/5/59/Aramaic_noon_f.png || "N"
 
|-
| Simkath || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/1/13/Aramaic_simkathAramaic simkath.png]] || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/3/3b/Aramaic_simkath_cAramaic simkath c.png]] || &nbsp; || "S"
 
|-
| Ain || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/2/25/Aramaic_ainAramaic ain.png]] || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/6/61/Aramaic_ain_cAramaic ain c.png]] || &nbsp; || Similas "Ahh",<br>
 
|-
| PayinPajin || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/9/91/Aramaic_payinAramaic payin.png]] || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/7/71/Aramaic_payin_cAramaic payin c.png]] || &nbsp; || "P"
 
|-
| Tsade || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/9/97/Aramaic_tsadeAramaic tsade.png]] || &nbsp; || &nbsp; || "Ts"
 
|-
| QophKof ||http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/4/49/Aramaic_qophAramaic qoph.png]] || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/7/78/Aramaic_qoph_cAramaic qoph c.png]] || &nbsp; || "k" el la gloto
 
|-
| Reŝ || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/4/4a/Aramaic_reshAramaic resh.png]] || &nbsp; || &nbsp; || "R"
 
|-
| Ŝîn || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/f/f6/Aramaic_sheenAramaic sheen.png]] || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/8/84/Aramaic_sheen_cAramaic sheen c.png]] || &nbsp; || "ŝ"
 
|-
| Taŭ ||http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/d/d4/Aramaic_tawAramaic taw.png]] || &nbsp; || &nbsp; || "T"
 
|-
| &nbsp; || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/0/0a/Aramaic_lamadh_alapAramaic lamadh alap.png]] || &nbsp; || &nbsp; || Lamadh &amp; Alap kunligita<br>vortfine
 
|-
| &nbsp; || http[[dosiero://en.wikipedia.org/upload/0/04/Aramaic_taw_alapAramaic taw alap.png]] || &nbsp; || &nbsp; || Taw &amp; Alap kunligita<br>vortfine
|}
 
[[Kategorio:Alfabeto]]
<gallery>
Dosiero:Ihe.png|<!-- thumb|left|180px| -->
Dosiero:Ikaph.png|<!-- thumb|left|180px| -->
Dosiero:Inun.png|<!-- thumb|left|180px| -->
Dosiero:Igimel.png|<!-- thumb|left|180px| -->
</gallery>
<br clear=all>
 
== Vidu ankaŭ jenon: ==
Linio 102 ⟶ 88:
{{Aldonaj bildoj}}
{{Aldonaj eksteraj ligiloj}}
 
[[Kategorio:Alfabeto]]
 
[[ar:كتابة آرامية عتيقة]]