Firno: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e roboto aldono de: es:Firn |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
'''Firno''' estas intera stato de [[akvo]] inter [[neĝo]] kaj [[glacio]]. La vorto ''firno'' devenas de la malnovgermana vorto ''firni'', kiu signifas ''matura'' respektive ''plenaĝa''. Firno estas [[neĝo]], kiu aĝas minimume unu jaron kaj do postvivis almenaŭ unu abalciperiodon.
==Firnlimo==
La firnlimo estas la suba somera limo de la seninterrompa neĝkovrilo sur [[glaĉero|glaĉeroj]]. La parto de la glaĉero super la firnlimo oni tial ankaŭ nomas firnkampon.
==Estiĝo==
Firno estiĝas, kiam neĝkristaloj per ripeta degelado kaj refrostiĝo kunfandiĝas al pli grandaj grajlaj kaj grajnecaj objektoj. El ok metroj da neĝo dum tiu-ĉi proceso estiĝas proksimume unu metro da firno. La denseco de firno estas inter 0,4 kaj 0,8 g/cm³. La sekvan ŝtupon de la transformproceso al glaĉerglacio oni nomas firnglacion. Tiu-ĉi metamorfozproceso (metamorfozo) estas ĉefe kaŭzata per premo.
==Malnovneĝo==
En popola lingvo oni utiligas la vorton firmon ofte ankaŭ ĝenerale por specialaj formoj de malnova aŭ krustiĝinta neĝo. Kelkfoje oni nomas kampojn kun malnova neĝo ankaŭ ''firnkampojn'', kvankam la neĝo ne nepre aĝas unu jaron. Ankaŭ kiam sur glaĉero troviĝas pli nova neĝkuŝo oni foje parolas pri firnigita glaĉero. Ankaŭ la surfacan, molan neĝkuŝon, kiu en printempo estiĝas pro sunradioj kaj altaj aertemperaturoj sur krustiĝinta neĝkuŝo oni nomas firnon. Oni tiam ekzemple diras, ke deklivo surfirniĝas.
==Utiligo de la vorto por glaĉero==
Oni ofte utiligas la vorton firno por firnkovritaj glaĉeroj kaj ankaŭ foje kiel sinonimo de glaĉero (la bavara kaj aŭstra vorto ''Ferner'' por glaĉero devenas de la radiko ''firno''.
==Vidu ankaŭ==
{{el}} [[glaĉero]]
[[Kategorio:Akvo]]
[[Kategorio:Glaĉeroj|-]]
<br clear=all>
{{Commons|Snow}}
| |||