Nicolae Ceaușescu: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
JAnDbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto modifo de: id:Nicolae Ceauşescu
Neniu resumo de redakto
Linio 11:
'''Nicolae CEAUŞESCU''' ([[1918]] – [[1989]]).
 
La plej supera reprezentanto de [[Rumanio]] ekde duonola mezoo de la 60-aj ĝis la fino de la 80-aj jaroj de la [[20-a jarcento]], dogma [[komunismo|komunisto]], kiu ja ŝirmis sian landon kontraŭ troa dependeco je [[Sovetunio]], sed li mem regis al ĝiĝin kun ekstrema bruteco. En la jaro [[1989]] li estis ekzekutita de revolucia tribunalo.
 
Nicolae Ceauşescu naskiĝis la [[26-a de januaro|26-an de januaro]] de [[1918]] en la rumana urbovilaĝo [[Scorniceşti]]. En la 30-aj jaroj li fariĝis konvinkita komunisto kaj li estis pro siaj aktivecoj ripetiteripete malliberigatamalliberigita. En la jaro [[1939]] li edziĝis al [[Elena Petrescu]], kiu konsentis kun liaj politikaj opinioj. Post la jaro [[1940]] li troviĝis en arestejo komune kun la komunista ĉefulo [[Gheorghe Gheorghiu-Dej]] kaj li fariĝis lia lernanto.
 
En la jaro [[1944]], mallongtempe antaŭ tio, antaŭ ol [[Ruĝa Armeo]] eniris [[Rumanio|Rumanion]], Ceauşescu fuĝis el la karcero. En la jaroj [[1944]] – [[1945]] li estis sekretario de Asocio de Komunisma Junularo kaj en la jaro [[1945]] li fariĝis kandidato de centra komitato de la komunisma partio. Post la jaro [[1947]], kiam en la lando estis enpraktikigita komunisma reĝimo, li estis en funkcio de ministro de [[agrikulturo]] ([[1948]] – [[1950]]) kaj vicministro de nacia defendo ([[1950]] – [[1954]]) kun rango de [[generalmajoro]]. Post tio, kiam lia instruisto Gheorghiu-Dej fariĝis la unua sekretario de la partio (en la jaro [[1955]]), li antaŭenpaŝis je dua ŝtupo en la partia hierarkio kiel ano de la politburoo kaj ĉefo de la sekretariejo. Post morto de Gheorghiu-Dej en la jaro [[1965]] li enfruntiĝis en la partio anstataŭ li kaj du jaroj post tio li estis elektita kiel kapo de la ŝtato.
 
Kiel prezidanto de ŝtata konsilantaro – ekde la jaro [[1974]] prezidento – de [[Rumana Socialisma Respubliko]] li tenis rigidan komunisman kurzonkurson. Malgraŭe li retenis grandan sendependecon jede [[Sovetunio]]. En la jaro [[1968]] li fakte retiriĝis el [[Varsovia Kontrakto]], post tio, kiam li rifuzis invadon de ties armeoj ĝis [[Ĉeĥoslovakio]], kaj en la jaro [[1979]] li dure kondamnis la sovetan invadon ĝisde [[Afganistano]].
 
Sed la sendependa eksterlanda politiko ne signifis, ke Ceauşescu ekzemple nur malproksime koketis en interlanda politika tereno kun la ideo alde [[demokratio]]. Lia reĝimo apartenis al la plej duraj inter la eŭropaj komunismaj reĝimoj. Li apogis sin precipe je timigata sekreta polico, kiu kontrolis sciigrimedojninformrimedojn kaj en nasko ĝi persekutis plej malgrandan indiconindikon de opoziciaj klopodoj. En la 70-aj jaroj Ceauşescu komencis programon de troa industriigo (en tio li estis simila al [[Iosif Stalin|Stalin]] deen la 30-a jaroj), pro kiu la lando pagis per grandega ŝuldiĝo. Por repagi la bonhavaĵojn, Ceauşescu komencis grandanime eksporti agrikulturan produktaron, malgraŭ tio ke lia propra nacio suferis pro manko de nutraĵoj, movigsubstancoj kaj aliaj produktoj. Dum [[Rumanio]] trafalis sinfalis en malriĉecon kaj malhavomalhavon, la diktatoro kaj lia edzino kulturis la propran kulton de personeco. Ceauşescu senhonte preferigis siajn parencojn kaj li certigis al la propra edzino kaj ankaŭ al ceteraj familianoj influhavajn kaj profitdonajn postenojn.
 
La reĝimo krimis unu maljustaĵojn post la alia (ekster alia estis komencita kampanjo por likvido de miloj da vilaĝoj, kies agrikultura loĝantaro estis translokigata en stalinajn loĝdomarojn) kaj en la lando fortiĝis spite al la bruta reprezalio rezisto. La [[17-a de decembro|17-an de decembro]] de [[1989]] la sekreta polico komencis laŭ ordono de Ceauşescu pafadon en demonstrantojn en urbo [[Timişoara]]. La demonstrantoj ĉifoje ne igis sin timigi kaj la protestoj disvastiĝis eĉ en [[Bukareŝto|Bukareŝton]], ĉefurbon de [[Rumanio]]. La [[22-a de decembro|22-an de decembro]] eksplodis amasaj dizertadoj de armeaj taĉmentoj, kiuj aliĝadis en la flankon de opozicio. Ceauşescu kun edzino Elena provis fuĝi el la ĉefurbo en [[helikoptero]], sed ili estis kaptitaj kaj post rapida juĝo antaŭ armea tribunalo ili estis pafmortigitaj. Tiel okazis la [[25-a de decembro|25-an de decembro]] de [[1989]].