Skribarto: Malsamoj inter versioj
[nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto |
|||
Linio 1:
skribarto estas la arto uzi signojn por prezenti seriojn de
agoj. ordinare tiuj agoj estas paroloj. sed oni inventis
skribsistemojn ankaŭ por aliaj aferoj: muziko, danco...
tiujn aliajn sistemojn oni kelkfoje nomas notacioj.
skribojn oni provas klasi laŭ [[skrib-familioj|skribofamilioj]],
konsiderante la [[listo de lingvoj laŭ skribsistemo|lingvojn laŭ skribsistemoj]]
aŭ rekte la [[skriboj]]n mem.
parolskriboj estas studeblaj el pluraj vidpunktoj.
== konsisto de skribo ==
* [[skriboj]] aŭ skribsistemoj estas aroj da signoj por noti lingvojn
* [[litero]]j estas la signoj de skribsistemo: [[ciferaroj|ciferoj]], [[interpunkcio]], [[mienoj]]...
* [[ortografio]] estas la uzreguloj de la literoj
* aboco aŭ [[alfabeto]] estas orda listo de literoj.
== rimedoj kaj procedoj de skribado ==
* [[belskribo]] aŭ [[kaligrafio]] estas arto mane fari belajn skribaĵojn
* [[presarto]] estas la procedaroj, per kiu oni meĥanike produktas skribaĵojn aŭ bildojn.
* [[skribiloj]] estas ĉiuj iloj, kiujn oni uzas por manskribo
* [[steno]] estas arto noti laŭ la rapido de parolo.
== skribitaj dokumentoj ==
skribodokumentojn – precipe malnovajn – studas pluraj sciencaj fakoj:
* [[libroscienco]] aŭ bibliologio studas la materian konsiston de libroj (folifaldo, bindaĵo, enpaĝigo...)
* gravuroscienco aŭ [[epigrafiko]] studas skribaĵojn sur malmolaj materialoj (ŝtono, moneroj...)
* praskriboscienco aŭ [[paleografio]] studas skribaĵojn sur molaj materialoj (pergameno, papero...)
* papiroscienco aŭ [[papirologio]] studas antikvajn skribaĵojn sur papiroj alinome papirusoj.
grafologio, branĉo de psiĥologio, priskribas la karakteron de homo
laŭ la propraĵoj de lia skribostilo. ĝia scienca statuso ne tute
firmiĝis.
== praktiko de skribarto ==
fine iuj fakoj esploras la uzadon de skribaj dokumentoj, ordinare kune
kun alispecaj (sonaj, bildaj...):
* bibliografio kolektas la normitajn referencojn de dokumentoj
* [[bibliotekscienco|bibliotekoscienco]] zorgas pri konservado kaj disponigo de eldonaĵoj
* eldonscienco studas kvante (bibliometrio) kaj kvalite (eldonhistorio) la eldonadon
* legosociologio kaj okaze etnologio studas, kiel homoj en la diversaj socioj efektive uzas legadon kaj skribadon.
|