Antropozofio: Malsamoj inter versioj

'''Antropozofio''', laŭvorte(el "saĝecola pri[[greka]]: la''anthropos'', homo", kaj ''sophia'', saĝeco) estas [[filozofio]] laŭ la teorioj[[teorio]]j de [[Rudolf Steiner]] ([[1861]]-[[1925]], prononcoprononcu "Rudolf Ŝtajna"), kiuj havas [[eŭropo|eŭropajn]] kulturajn bazojn kaj disvastiĝis tutmonde. Steiner substrekis la liberecon de la homoj, kiuj liberigu sin de ĉiuj dogmoj[[dogmo]]j, ĉiuj manipuloj[[manipulo]]j kaj ĉiuj devigoj, ankaŭ religiaj, por ekhavi individuan, kvankam sisteman, aliron al spiritaj fenomenoj. La Antropozofio influis tre diversajn vivoregionojn: ekestis la Valdorfaj[[valdorfa infanĝardeno|valdorfaj infanĝardenoj]] kaj [[valdorfa lernejo|lernejoj]], la [[Camphill]]-projektoj por socia kunvivado, la mova arto [[Eŭritmioeŭritmio]], la antropozofia [[medicino]], [[biodinamika agrikulturo|biologie dinamika agrikulturo]], la [[la Komunumo de Kristanoj|komunumo de kristanoj]], alternativaj [[kosmetiko|kosmetikaj]] kaj [[farmakologio|farmakologiaj]] firmaoj[[firmao]]j kiel "[[Weleda]]" kaj antropozofiaj bankoj[[banko]]j kiel la ''"Gemeinschaftsbank"'' en [[Germanio]]. Kiel centro por la [[Antropozofia Societo|antropozofia movado]] konstruiĝis la kunvenejo [[Goetheanum]] en [[Dornach]] apud [[Bazelo]] en [[Svislando]].

Steiner elektis la vorton ''"Antropozofioantropozofio"'' kontraste al ĉio, kion li en tre vasta difino nomis ''"Antropologioantropologio"'': la dua vorto traktu tion, kion la homoj per siaj perceptoj kaj rezonadoj povas scii, la unua vorto kontraste estu ĉio, kion nur "spirite" eblas percepti. Antropozofio unuflanke estu ampleksa, "kosmologia", konceptaro pri la homoj kaj la mondo, sed aliflanke ankaŭ kleriga vojo respektive [[scienco|scienca]] metodaro por esploro de ĉio "spirita".

Celo estas la kreo de nova [[konscio]] de la [[homaro]]. Ĉar Rudolf Steiner ne [[dualismo|dualisme]] dividas inter "mi" unu- kaj "la mondo" aliflanke, lia ''Antropozofioantropozofio'' volas esti gvidilo al ''"kaj pripersona kaj primonda homa konsciiĝo"''.

La Antropozofiaantropozofia filozofio havis kaj havas gravajnfamajn adeptojn inter la kulturkreantoj de la [[20-a jarcento|20-a]] kaj [[21-a jarcentojjarcento]]j, aparte inter artistoj[[artisto]]j. Inter ili estas [[Joseph Beuys]], [[Wassily Kandinsky]], [[Franz Marc]], [[Christian Morgenstern]], [[Bruno Walter]], [[Oscar Lüthy]] kaj [[Michael Ende]]. Simpatizantoj estis ekzemple [[Alexej von Jawlensky]], [[Jorge Luis Borges]], [[Piet Mondrian]], [[Richard Neutra]], [[Le Corbusier]], [[Henry van de Velde]], [[Frank Lloyd Wright]], [[Eero Saarinen]], [[Erich Mendelsohn]] kaj [[Hans Scharoun]] (''"organika arkitekturo"''). Inter la nun vivantaj arkitektoj[[arkitekto]]j precipe ''Frank O. Gehry'' nomas la Antropozofionantropozofion inspiro. La influo de Rudolf Steiner tamen percepteblas ankaŭ inter artistoj pli distancaj, ekemple ĉe la [[aŭtoro]] [[Hermann Hesse]] aŭ la [[pentristo]] [[Paul Klee]].

La vorto ''"Antropozofioantropozofio"'' jam uziĝis dum la [[16-a jarcento]]. En anonima libro kun titolo ''Arbatel de magia veterum, summum sapientiae studium'' ([[1575]]), kies aŭtoro laŭ supozoj estis la ezotera filozofo ''Heinrich Cornelius Agrippa von Nettesheim'', Antropozofioantropozofio kaj "Teozofioteozofio" kalkuliĝas inter la "sciencoj de la bono" kaj tradukiĝas per ''"kono de la naturaj aferoj"'' respektive ''"saĝeco en homaj rilatoj"''.

Komence de la [[19-a jarcento]] la svisa [[kuracisto]] kaj [[filozofo]] ''Ignaz Paul Vitalis Troxler'' ([[1780]]-[[1866]]) moderne difinis la vortojn Antropozofioantropozofio kaj ''"Biozofiobiozofio"'': la dua vorto estu ''"ekkono de la naturo per ekkono de si mem"'', la unua specife ''"ekkono de la homa naturo per ekkono de si mem"''. Ankaŭ la filozofoj ''Immanuel Hermann Fichte'' kaj ''Gideon Spicker'' uzis kaj difinis la vorton. La [[aŭstrio|aŭstra]] [[filozofo]] ''Robert von Zimmermann'' ([[1824]]-98[[1898]]), kreinto de la ''"filozofia [[propedeŭtiko]]"'', uzis la vorton kiel titolo de programaro, kiu celis sistemon de ideala percepto de la mondo baze de realismaj perceptoj ([[1882]]). Rudolf Steiner unue uzis la vorton libere. Kiel ano de la "Teozofia Societo", li baziĝis sur la konceptoj de ''Fichte''. Post 1909 li evoluis ampleksigitan perceptan instruaron, kiu estu ponto inter la idearoj "Teozofio" kaj "Antropologio". Kiam dum 1913 li forlasis la "Teozofian Societon" kaj devis elekti novan vorton por tiu idearo, kiun li ĝis nun nomis "Teozofio", li elektis la vorton "Antropozofio".

== La historio de la Antropozofioantropozofio ==

La historio de la antropozofia idearo komenciĝis dum la jaro [[1902]], kiam [[Rudolf Steiner]] iĝis gvidanto de la germana sekcio de la "Teozofia Societo", kaj kadre de tiu societo evoluisevoluigis siajn novajn filozofiajn ideojn. Pro pli kaj pli da diferencoj kun la internacia prezidantino de la societo, ''Annie Besant'', kiu precipe favoris idialigiidealigi la junan ''[[Jidu Kriŝnamurti]]'' kaj nomis lin la nova "[[Mesiomesio]]", Steiner dumen [[1913]] forlasis la societon. En [[Kolonjo]] li fondis la [[Antropozofia Societo|Antropozofian Societon]], al kiu aliĝis plej multaj el la teozofoj en Germanio kaj iom post iom ankaŭ pli multaj alilandanoj. En tiu konteksto Rudolf Steiner ŝanĝis la nomon de sia idearo de "Teozofioteozofio" al "Antropozofioantropozofio".

Dum la sama jaro [[1913]] en [[Dornach]] apud [[Bazelo (urbo)|Bazelo]] ([[Svislando]]) ekkonstruiĝis kongresejo kaj centra sidejo de la Antropozofia Societo, kiu honore al la literatura verkisto, natursciencisto kaj filozofo [[Goethe]] ricevis la nomon ''[[Goetheanum]]''. Paralele al tio ekestis multfacetaj sociaj kaj kulturaj aktivecoj de la antropozofoj. Dum la jaro [[1919]] ''[[Emil Molt'']], direktoro de la cigareda fabriko ''[[Waldorf-Astoria]]'', en [[Stutgarto]] fondis la unuan [[Valdorfa Pedagogio|Valdorfanvaldorfan lernejon]] - por la infanoj de la fabrikaj laboristoj kaj oficistoj, kun pedagogie revoluciaj konceptoj. Steiner mem iĝis direktoroestro de tiu pionire novstila lernejo. DumEn [[1921]] fondiĝis la farmakologia firmao "''[[Weleda"]]'' [Veleda], kiu produktas kaj distribuas antropozofiajn kaj [[Homeopatio|homeopatiajn]] medikamentojn[[medikamento]]jn kaj kosmetikaĵojn[[kosmetikaĵo]]jn. Sekvajare, dumen [[1922]] grupo da teologoj[[teologo]]j fondis la [[La Komunumo de Kristanoj|Komunumon de Kristanoj]], movado por renovigo de la [[kristanismo]] kun antropozofia fokuso.

Samtempe grupiĝis kontraŭantoj dekontraŭ la novaj ideoj. Dum la [[silvestro|silvestra]] nokto de [[1922]]/[[1923|23]] la el ligno konstruita [[kongresejo]] ''Goetheanum'' komplete detruiĝis pro [[fajro]]. Rudolf Steiner sekve de tio konceptis novan, betonan konstruaĵon el [[betono]], kiu nur dum la jaro [[1928]] finkonstruiĝis. DumEn la jaro [[1923]] ankaŭ la la Antropozofia Societo reorganiziĝis kaj fariĝis tegmenta asocio de sendependaj naciaj Antropozofiaj Societoj en multaj landoj de [[Eŭropo]]. Rudolf Steiner iĝis [[prezidanto]] kaj krome gvidanto de la nova "Libera Altlernejo por Spirita Scienco" ([[germana lingvo|germane]] ''Freie Hochschule für Geisteswissenschaft''). Post la morto de Steiner dumen la jaro [[1925]] ''Albert Steffen'' transprenis tiun pozicionpostenon.

=== La Antropozofio dum la naziisma epoko de Germanio ===

DumEn novembro [[1935]] la Antropozofia Societo "pro siaj rilatoj al masonistoj[[masonisto]]j, judoj[[judo]]j kaj pacistoj[[pacisto]]j" malpermesiĝis en la [[Naziismo|naziisma]] Germanio. Jam antaŭe ĉiuj judaj anoj rezignis pri siaj postenoj en la societo, kaj plej multaj malmembriĝis, por ne kaŭzi problemojn al la societo pro sia membreco, sen ke tiuj malmembriĝoj iel helpis. Provoj lukti por repermeso de la societo definitive fiaskis dumen [[1939]]. La ok Valdorfajvaldorfaj Lernejojlernejoj ne plu rajtis akcepti novajn lernantoj, du el ili police malpermesiĝis (en [[Stutgarto]] dumen [[1938]] kaj [[Dresdeno]] dumen [[1941]]), la aliaj devis esti fermitajfermataj pro nevenkeblaj financaj problemoj preme de la reĝimo. El la ok antropozofiaj hejmoj por handikapitoj[[handikapito]]j du malpermesiĝis, la aliaj ses tre premiĝis fare de la naziismaj aŭtoritatoj. Unuopaj membroj tamen sukcesis ekkunlabori kun la naziisma politika sistemo, kaj aparte aprezita fare de iuj naziismaj funkciuloj estis la antropozofia [[Biologia-DinamikaBiodinamika Agrikulturoagrikulturo|biologia-dinamika agrikulturo]], vidante nur ĝian agrikulturan originecon kaj simple neglektante la antropozofian idean bazon.

Post la [[dua mondmilito]] kaj la fino de la naziisma [[diktaturo]] la antropozofia movado, kies centro en [[Svislando]] restis nedetruita, rapide sukcesis redisvastiĝi en [[Germanio]] kaj [[Aŭstrio]]. Fokusoj de la antropozofiaj aktivecoj restis la vivosferoj [[Valdorfa Pedagogio|pedagogio]], [[Antropozofia Medicino|medicino]] kaj [[Biologia-DinamikaBiodinamika Agrikulturoagrikulturo|agrikulturo]] (inter alie sub la marko ''Demeter'').

Tutmonde ekestis multaj Valdorfajvaldorfaj Lernejojlernejoj kaj Infanĝardenojinfanĝardenoj: aktualenuntempe temas pri pli ol 900 lernejoj en ĉirkaŭ 60 landoj. Banko kun antropozofia idea fono ekestis dumen la jaro [[1960]] en [[Bochum]] (Germanio) - ĝi [[germana lingvo|germane]] nomiĝas ''GLS-Gemeinschaftsbank'' (GLS = "Geben-Leihen-Schenken"), [[Esperanto|esperante]] do ''"Komunuma Banko Doni-Prunti-Donaci"'' ... iom nekutima titolo por banko. Dum la jaro [[1969]] ekestis la unua antropozofia [[hospitalo]] en [[Herdecke]] (Germanio), tiutempe medicine revolucia institucio. AnktaŭAnkaŭ la Universitato[[universitato]] [[Witten]]-[[Herdecke]], la unua privata universitato de Germanio, havas precipe antropozofiajn fondintojn. AktualeNuntempe laŭ informoj de la Antropozofia Societo tutmonde ekzistas pli ol 10 000 antropozofiaj institucioj en 103 landoj.