Jono: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
SieBot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: eu:Ioi
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
EnKiam [[kemio]],atomo [[ŝargo|elektre ŝargita]] [[molekulo]] nomiĝasricevas aŭ perdas valentan elektronon, ĝi fariĝas '''jono'''. kiam ĝi ricevis aŭ perdis elektronon kompare sian normalan elektronon akompanon,Tiu procezo nomitanomiĝas '''jonigado'''. En [[fiziko]], tute jonigita atoma nukleo, tiel kiel [[alfa-radiado]], kutime nomatas '''ŝargita partiklo'''. Jonigado kutime estas farita per aplikado de alta energio al atomoj, je la formo de elektra [[tensio]] aŭ per altenergia [[radiado]], tiel nomata [[joniga radiado]]. Jonigita gaso nomitas [[plasmo]].
 
Negative ŝargitan jonon oni nomas '''[[jono|anjono]]''' (kiu altiriĝas al [[anodo]]) kaj pozitive ŝargitan jonon '''[[jono|katjono]]''' (kiu altiriĝas al [[katodo]]).
 
Jonoj estis unue hipotezitaj de [[Michael Faraday]] ĉirkaŭ [[1830]], por priskribi la partojn de molekuloj kiuj veturas aŭ al anodo aŭ al katodo. Tamen, la meĥanismo per kiu tio ĉi okazas ne estis priskribita ĝis [[1884]] de [[Svante August Svante Arrhenius]] en sia doktora disertacio al la [[Universitato de Upsalo]]. Lia teorio unue ne akceptiĝis (li ricevis sian diplomon kun minimume sukcesa grado) sed li gajnis la [[Nobela Premio|Nobelan Premion]] pri ĥemio en [[1903]] pro ĝuste tiu ĉi tezo.
 
Ĉe sola atomo en vakuo, estas fizikaj konstantoj kunlige kun la procezo de jonigado. La [[energio]]n bezonatan por forigi elektronojn de atomo oni nomas '''joniga energio''' aŭ '''joniga potencialo'''. Tiuj ĉi terminoj uziĝas por priskribi jonigadon de molekuloj kaj solidaĵoj, sed la kvantoj ne estas konstantaj ĉar jonigado povas influiĝi de lokaj ĥemiaj cirkonstancoj, de geometrio, kaj de temperaturo.