Alumeto: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VolkovBot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: et:Tuletikk
Neniu resumo de redakto
Linio 9:
[[John Walker]] estis [[kemio|kemiisto]] el [[Stock-on-Tees]] en [[Anglio]]. En la jaro [[1826]] li tute hazarde inventis alumeton. Li laboris en sia laboratorio miksante per stangeto ĥemian miksaĵon de [[kalio]] kaj [[antimono]]. Poste li ekfrotis per la stangeto je [[ŝtono|ŝtona]] planko, por ke li seniĝu de bulo, kiu kreiĝis sur ties ekstremaĵo. Subite ekflagris flamo. Walker tiun ĉi interesaĵon montris al ĉiu, sed li ne igis patenti ĝin.
 
[[Samuel Jones]] vidis ĝin kaj tuj li komencis labori en komerca eluzo de tiu ĉi novaĵo. Kaj do jam unu jaro post tiu ĉi evento oni vendis la unuajn alumetojn. Iliaj ekstremaĵoj konsistis el miksaĵo de [[kalioklorido]], antimona [[sulfurido]], [[gumo]] kaj [[amelo]]. Ili estis pakumitaj po cent en unu skatoleto (devene el kartono, pli malfrue el maldikaj lignolameloj) kaj ilia nomo estis ''Lucifers''. Ilia uzado estis tiel facila, ke ili ne nur definitive elpuŝis fajrerŝtonojn, sed ili subtenis eĉ disvastigon de fumado. Sed ĉi tie estis problemo: la alumetoj forte fetorisodoraĉis kaj dum flagrado ili eksplodetis kvazaŭ malgranda artfajraĵo. Pro tiuj kaŭzoj la skatoletoj devis esti markitaj per averto, ke la alumetoj damaĝas al la sano…
 
En la jaro [[1830]] do [[Francio|franca]] kemiisto [[Charles Sauria]] ŝanĝis kemian konsiston de alumeto: tie aperis [[blanka fosforo]]. La fetoromalbonodoro ja estis forigita, sed iel oni „forgesis“, ke ĝuste la blanka fosforo estas morte danĝera. En unu skatoleto estis sufiĉa kvanto da ĝi por mortigi homon. Pluraj ekkonis tion je sia sano, sinmortigintoj eluzis tion perfekte.
 
==Sekurecalumetoj==