Grapolbombo: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e roboto aldono de: th:ระเบิดลูกปราย |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 7:
Grapolbomboj estis amase uzataj en la [[Hindoĉinio|hindoĉiniaj]] militoj, precipe en [[Laoso]] kaj [[Sud-Vjetnamio]]. Ili uziĝas ankaŭ hodiaŭ kontraŭ la t.n. teroristoj ([[Afganio]], [[Irako]], [[Libano]]), sed ofte suferis la civiluloj.
La ŝprucbomba teknologio estis evoluigita dum la [[Dua mondmilito]] fare de la germana [[Luftwaffe]] (aerarmeo). Dum la milito, [[Rusio]] kaj [[Usono]] pluevoluigis la inventaĵon kaj uzis ĝin. El [[1964]] al [[1973]] Usono lanĉis du milionojn da tunoj de grapolbomboj sur Laoson (pli ol ĉiuj bomoboj lanĉitaj de Usono dum la Dua Mondmilito), multaj el ili ne eksplodis kaj de tiam tio kaŭzis pli da 12,000 viktimoj (mortintoj kaj vunditoj). En [[2006]] laŭ [[Unuiĝintaj Nacioj]] la [[Israelo|israela]] armeo lanĉis sur Libanon 4 milionojn da grapolbomboj kaj nur unu jaron poste almenaŭ 200 civiluloj estis viktimoj de tiuj bomboj "akcidente".
En la lastaj jardekoj, la graveco de la grapolbombo malpliiĝis kun la graviĝo de la [[ŝprucbombo]]j.
Linio 24:
La unua malfacilaĵo estis difini, kio estas grapolbombo (ĉar diversegas la tipoj), ĉe kio multaj landoj deziras konsideri esceptojn (precize pri tiuj bomboj, kiujn ili mem fabrikas), kiel [[Hispanio]]. La premo de kelkaj landoj kiel [[Britio]], kiuj asertas sian deziron malpermesi tiun tipon de bomboj, akcelis la komunan decidon malpermesi la fabrikadon kaj nuligi la stokadon de ili en limdato de 8 jaroj. Oni konsideris kelkajn esceptojn, sed malmultajn. Tio estas pozitiva. Tamen estis negativege, ke oni ne atingis decidon pri malpermeso de milita kunlaboro kun landoj, kiuj ne subskribis la traktaton; tiele, ĉiuj povos kunlabori kun landoj, kiuj ankoraŭ fabrikas aŭ uzas tiujn bombojn.<ref>El País, 29a de majo 2008, A. Rizzi, "Más de cien países acuerdan prohibir las bombas de racimo".</ref>
Kvankam ne okazis totala malpermeso, jam oni semis la ĝeneralan kritikon kontraŭ tiuj armiloj kaj oni povas esperi, ke tuj ili malaperu. Io simila okazis ĉe la [[kontraŭpersona mino|kontraŭpersonaj minoj]]: en [[1998]] oni subskribis internacian traktaton kontraŭ tiaj armiloj, sed Usono, unu el la plej grandaj fabrikintoj de ili, ne subskribis la traktaton. Tamen la internacia malakcepto igis, ke eĉ Usono ĉesis ties produktadon.
==Notoj==
<references/>
| |||