Monfalsado: Malsamoj inter versioj

Ekde la plej frua enkonduko de mono, trompistoj ĉiam provis falsi ĝin. Oni jam falsis monerojn[[monero]]jn (ekz. [[denaro]]jn per argilfandujoj[[argilo|argil]]fandujoj) en la [[antikvo]], [[mezepoko]] plej ofte ŝparante la noblajn metalojn dum produktado.

Anglio kontrabandis inter 1790 kaj 1796 grandan kvanton de monbiletoj (''Assignaten'') en Francion[[Francio]]n por malfortigi la revolucion. [[Napoleon Bonaparte]] falsadis sub aŭspicio de la policministro la anglan, aŭstran kaj rusan monojn por detrui, malfortigi financan situon de siaj malamikoj. Anglio respondis al tio per falsado de la franca kaj hispana metal- kaj papermonoj.

[[Hjalmar Schacht]] en la okupita Belgio enmarketigis falsitan monon dum la [[Unua Mondmilito]] kaj tiel Germanio preskaŭ senpage akiris krudmaterialojn kaj aliajn varojn el Belgio.

Inter la du mondmilitoj okazis, ke la sekretsevo de la germana Reichswehr, laŭ la iniciato de generalo Max Hoffmann, pregis francan frankon kaj rusan [[ĉervonec]]-rublon[[rublo]]n (orbazan moneron kun valoro je dek rubloj) por malfortigi la rusian ekonomion kaj apogi la kontraŭrevoluciajn fortojn. La agadon estis senvualigita de la germana polico, kiam estis konfiskitaj 1200 kg da falsaj ĉevonecaj biletoj kun la valoro de 12 milionoj da sovetaj rubloj. Tio kaŭzis internacian skandalon.

En somero de 1927 okazis plia rublofalsado[[rublo]]falsado en [[Germanio]], la krimuloj estis parte enprizonigitaj, dum du sovetaj elmigritaj falsistoj sukcese fuĝis en Svislandon[[Svislando]]n.

Dum la [[dua mondmilito]], la nazia SS de la germana Imperioimperio daŭrigis monfalsadon, dokumentofalsadon sub kaŝnomo "[[Operaco Bernhard]]". Oni tiam falsis en granda kvanto monbiletojn de malamikaj landoj (ĉefe de Anglio) por destabiligi ties ekonomion.

* Jam en la 6-a jarcento a.K. falsado de moneroj fariĝis tiom disvastigita, ke laŭleĝa puno por tiu krimago estis ekzekuto. Tiutempe oni kontrolis monerojn per akraj iloj, ĉar falsitaj moneroj estis nur kovritaj per [[arĝento]], kompare al tutarĝentaj malfalsaj moneroj.

* Dum regnotempo de la imperiestro [[KlaudioKlaŭdio]] en la cirkulado estis tiom da falsaj moneroj, ke modernaj moner-kolektantoj emas pensi, ke ili estis produktitaj sub la aŭspicio de la imperiestro.

* La plej malnova metodo kontraŭbati la monfalsadon estis denuncoj. Tiu, kiu denuncis monfalsiston, estis liberigita de [[imposto]]-pago por sia tuta vivo, kaj se tiu estis sklavo, li ricevis ateston pri libero.

* En [[mezepoko]] en [[Eŭropo]] oni uzis jenan metodon por kontroli, ĉu la homo okupiĝis pri monfalsado aŭ ne: oni metis la suspekto-elvokan moneron en unu manon de li, kaj en la duan la ruĝe varmigitan fero-stangon. La komisiono atente priesploris la vizaĝon de la homo -- la reago al la monero, se tiu estis falsita, devis esti la sama, kiel okaze de varmega ferostango.

* Por protekti unuajn paperajn monbiletojn kontraŭ falsado oni presis multajn fajnajn ornamaĵojn sur ili kaj uzis specialajn tiparojn[[tiparo]]jn por teksto. En Suda Karolino, ekzemple, la anglaj vortoj estis presitaj per [[hebrea alfabeto|hebrea]] kaj [[helena alfabeto]].

* En [[Pensilvanio]] por protekti monbiletojn oni presis la nomon de la ŝato kun diversaj eraroj sur monbiletoj kun diversa valoro. La falsaĵo kutime estis presita kun korektita teksto.

* En la 60-aj jaroj de 19-a jarcento multaj ŝataj preferis simple aĉeti la ilojn de monfalsistoj. [[Usono|Usona]] administrado iam tute senskandale aĉetis la tutan kontraŭleĝan mon-fabrikon kontraŭ 25 mil usonaj dolaroj.

* En [[Turkio]] oni decidis, ke se oni volas presi sian propran monon, oni faru tion legale. Nun ĉiu deziranto rajtas presi sian propran monon, se tiu havas specialan licencon[[licenco]]n.

* Administrado de [[Irako]] decidis tute aboli akvosignojn kaj protektajn fadenojn en sia monbiletoj, uzante anstataŭe la imitaĵojn. Nun oni povas tuj identigi la falsadon, se la monbileto havas veran akvosignon kaj fadenon.