Gisto: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Melancholie (diskuto | kontribuoj)
e roboto: cs:Kvasinky estas artikolo leginda
Linio 1:
[[Dosiero:Saccharomyces_cerevisiae.jpg|right|Saccharomyces cerevisiae]]
'''Gisto''' aux gistofungo estas unuĉelulaunucxelula [[fungo]] el la sekcio de [[askomicetoj]] (Ascomycetes), uzata en la [[pano]]- kaj [[biero]]produktado. La [[generado]] okazas aux sensekse tra [[ĝermadogxermado]], dividiĝodividigxo aux tra seksa [[generado]] per [[asko]]estigo kun asko[[sporo]]j.
 
Gisto estas fakultativa anaerobo: tio signifas, ke ĝigxi povas sen oksigeno kreski, plimultiĝiplimultigxi kaj fermenti. Se oksigeno alvenas, la fermentado haltas, bakterioj plimultiĝasplimultigxas, okazas [[putrado]].
Dum la fermentado kun malmulta (!) aux sen oksigeno estiĝasestigxas karbonata acido kaj (normalokaze) etilalkoholo. ĈeCxe la "malpuraĵojmalpurajxoj" le la fermentinda likvaĵolikvajxo estiĝasestigxas [[metanolo]] (morte veneniga). Se okazas putrado pro ĉeestocxeesto de oksigeno, la bakterioj helpas estiĝonestigxon de vinagroacido.
 
== kelkaj specioj ==
;''[[Saccharomyces cerevisiae]]'' : ([[fornogisto]], sinonimo: [[biergisto]], [[bakista gisto]]) estis unuafoje izolita en [[1888]] far [[Emil Christian Hansen]]. En la komerco aperas la seka fornogisto.
 
;''[[Saccharomyces uvarum]]'' kaj ''[[Saccharomyces carlsbergensis]]'': tiuj ĉicxi specioj [[Fermentado|fermentas]] plimulton de la [[sukero|sukertipoj]], ankaŭankaux ĉecxe malalta temperaturo. Ili uzatas por fermentado bieroj.
 
;''[[Candida utilis]]'' : ĝigxi rolas en la produkto de [[kefiro]].
 
;''[[Saccharomyces boulardii]]'' : uzatas kontraŭkontraux laksado
 
==vidu ankaŭankaux ==
* [[Biologio]]
*[[gistoproduktado]]
Linio 20:
 
 
== retpaĝojretpagxoj ==
 
* http://www.bierundwir.de/brauen/hefe.htm germane pri ties rolo ĉecxe biero
* http://www.backhefe.de
* http://www.biohefe.de
Linio 43:
[[bn:ইস্ট]]
[[ca:Rent]]
[[cs:Kvasinky]] {{LigoLeginda|cs}}
[[da:Gærsvamp]]
[[de:Hefen]]