Manuel de Pedrolo: Malsamoj inter versioj

Jam edziĝinte kaj kun filino , li instalis sin en Barcelono en 1950. Li sin okupis per diversaj metioj por pergajni la vivon en la malfacilaj kondiĉoj postmilitaj : vendistoen de fruktojfrukto-vendejo, en agentejoj pri asekuroj aŭ, pri informado. Sed la ĉefa pasio de lia vivo ĉiam estis la literatura kreado. Kaj ĉiam en la kataluna lingvo, spite al la malfacilaĵoj kiujn ĉi tio kaŭzis en la komencaj jaroj de la diktaturo de Francisco Franco. Dum kelke da tempo li okupiĝis pri informado kaj devis interparoli kun multaj homoj, kio provizis al li abundan materialon por liaj romanoj. Ekde 1974 li povis dediĉi sin pli intense al verkado, laboro kiun li miskismiksis kun aliaj okupoj kiaj tradukado (John Dos Passos, Jean Paul Sartre, aŭ William Faulkner) kaj eldonejaj responsoj: allogite de la krimromano, li direktoris la fakon pri tiu romana ĝenro de la eldonejo Edicions 62. Li mem donis bonan ekzemplon de krimromano per ''Mossegar-se la cua'' en 1968. Li ne emis partopreni la socian vivon, sed li ricevis kelkajn premiojn beletrajn (Víctor Català, Sant Jordi, Prudenci Bertrana), kaj ankaŭ estis distingita per la Premi d’Honor de les Lletres Catalanes en 1979. Li transpasis en junio de 1990 pro longa malsano.

La literatura produktado estas tre abunda, kun pli ol cent titoloj ampleksantaj ĉiujĉiujn grandajn ĝenrojĝenrojn: poeziopoezion, eseoeseon, teatro…teatron… sed elstaras pro kvanto kaj kvalito la romano. Li menciis pli ol unufoje sian intencon fari vastan verkaron por tuŝi multajn temojn, por elprovi ĉiujn teknikojteknikojn kaj ankaŭ por provizi dokumenton pri la realo.

Inter 1949 kaj 1985 li publikigis 72 romanojn. La precipa temo estas la manko de libereco en la tiama socio. La aŭtoro prezentas la realon miksante detalajn priskribojn kun situacioj malverŝajnaj, fojfoje absurdaj. Lia rigardo sur la mondo estas pesimisma kun iom da optimismo kiam la homoj estas solidaraj kaj kuniĝas por laborilaborante por idealo.

Lia verkista alvokiĝo lin kondukis al eksperimentado per teknikaj rimedoj tre malsimilaj por montri la realon per ĉiuj manieroj kiujn la beletro permesas. Ĉi tiel li ludas per la koordenadojkoordinatoj de tempo kaj spaco, modifante ilin. Ekzemplo de tio troveblas en la sciencfikcia novelaro ''Trajecte final'' (1975). En aliaj okazoj la ludon faras la kontrasto inter rolpersonoj, la absurda situacio en kiu ili sin trovas. La aŭtoro ne ĝuis favoron de la politikaj institucioj pro sia rezoluta sinteno por la sendependeco de Katalunio.

La unuajn jarojn de lia romana produktado karakterizas lia konvikiteco ke la verkisto devas esti engaĝiĝinta kun la socio kunen kiu li vivas kaj devas transformigi ginĝin pere de sia verkaro. Pro tio kelkaj verkoj estis malpermesitaj de la cenzuro kaj ne publikiĝis ĝis kelkajn jarojn poste. ''Cendra per Martina'' (1952) kaj ''Domicili provisional'' (1953) estus karakterizaj verkoj de tiu periodo.

Ekde 1963 li komencis la serion ''Temps obert'', kolekton da 11 romanoj kies protagonisto estas Daniel Bastida, knabo kiu loĝas en la barcelona kvartalo de Gràcia kun siaj gepatroj kaj gefratoj. Ĉiu el la romanoj de la serio reprezentas malsaman potencialon de la persona realiĝo kiun povas veki hazarda fakto: ĉiu romano esploras malsaman ebloeblon de vivo. Ĉe tiu periodo la verkoj de la aŭtoro multe proksimiĝas al la ĉirkaŭa realo kaj kreskigas la denoncon pri maljustaj situacioj kiuj subpremas la socion. Krom la menciita serio, dum tiu jardeko ankaŭ elstaras la romanoj ''M’enterro en els fonaments'' (1962), ''Totes les bèsties de càrrega'' (1965), kaj ''Joc Brut'' (1965) unu el liaj plej furoraj verkoj de la aŭtoro, el la krimromana ĝenro.

La cenzuro kiu malhelpis la publikigon de liaj verkoj, malmildiĝas kaj aliflanke plivastiĝas la merkato de kultura konsumo en la kataluna lingvo, tiel ke publikiĝas multaj verkoj jam skribitaj, kiel ''Tocats pel foc'' (1976, skribita en 1959) aŭ ''Hem posat les mans a la crònica'' (1977, skribita en 1969). Dum ĉi tiuj jaroj li verkis ''Sòlids en suspensió'' (1974), ''No hi fa res si el comte-duc va caure del cavall, a Tàrrega'' (1980), kaj la serioserion ''Apòcrifs''. Al tiu ĉi periodo apartenas ankaŭ la sciencfikcia ''Mecanoscrit del segon origen'' (1974),tre fama romano por kelkaj generacioj de geknaboj ende sia Kataluniolando.