Febro: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Melancholie (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: vec:Fevra, wa:Five
polurado
Linio 1:
'''Febro''' (lat. ''febris'') estas malsana stato, karakterizita per plirapidiĝo de la [[pulso]] kaj plialtiĝo de la [[korpotemperaturo]]. (akuŝa, cerba, lakta, marĉa febro)
 
Ĉe homo, oni parolas pri febro, se la korpotemperaturo – mezurita ofte en la buŝo aŭ en la subbrako (akselo) – superas 37,5 celsiusojncelsiajn da gradojgradojn. Ĝin povas kaŭzi bakteriaj toksinoj, venenoj, ekscitiĝo de la [[nerva sistemo|nervaj sistemoj]]; la plimulto de la infektaj malsanoj kaŭzas febron. Dum la rapide altiĝanta febro ofte okazas muskola tremado. La pli alta temperaturo kaŭzas pli rapidan materialŝanĝon kaj tiel grandiĝas volumeno de la enspirita aero, oksigenkonsumo kaj la en la sango liverita oksigen-kvanto.
 
KontraŭfebraKontraŭfebraj [[medikamento]]j estas inter aliaj kinino kaj antipirino.
 
Diversaj febroj:
 
*[[afta febro]] estas episdemiaepidemia kotaĝokontaĝa erupcia malsano kaŭzita de ultravirusotrafanteultraviruso trafante precipe bovedojn, sed ankaŭ [[ŝafo|ŝafojn]], [[porko|porkoj]], [[hundo|hundojn]] kaj eĉ homojn.
*[[butona febro]] esatsestas benigna infekta malsano de la mediterane-bordaj landoj, karakterizita per nigra makulo kaj erupcio de rozaj aŭ violetaj butonoj. Ĝin kaŭzas erikcio, transdonita de hunda [[pulo]].
*[[flava febro]] estas kontaĝa malsano en varmaj landoj, devenante el Ameriko, kaŭazta de [[viruso]], transpasiogita de [[moskito]] el la genro stegomija. Ĝin karakterizas flava koloro de la haŭto kaj vomaĵo el nigra sango.
*[[Malta febro]] estas kontaĝa malsano de medireneaj landoj, kaŭzata de iu [[mikrokoko]]kja tarnsdonata ĉefe per [[kapro|kaprina]] [[lakto]]. (melitokokozo)
*[[puerpera febro]] estas febra stato kun pli-malpli gravaj ĝeneralaj simptomoj, aperante ĉe akuŝintino kaj kaŭzata de [[utero|utera]] infektiĝo
*terciana, kvartana febro estas du formoj de [[malario]], en kiuj la febraj atakoj aperas respektive en ĉiu tria aŭ kvara tago.
*[[tifoida febro]] estas kontaĝa infekta malsano , okazante post engluto de nepuraj akvo aŭ nutraĵoj entenanataj la Eberth-[[bacilo]]n, kiu agas ĉefe per siaj toksinoj: stupora (tifoida) stato, febro, nervaj kaj intestaj perturboj.
 
*[[fojnfebro]]: [[fojnkataro]]