Kiel registrite je 05:14, 10 jul. 2008 redakti VolkovBot (diskuto \| kontribuoj) 126 079 redaktoj e roboto aldono de: pt:Línguas na-dene ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 04:44, 2 aŭg. 2008 redakti malfari WikiDreamer Bot (diskuto \| kontribuoj) 6 641 redaktoj e roboto aldono de: zh:納-德內語系; cosmetic changes Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: [[Etnografio]] > [[Etno]] > [[Klasifiko de etnoj]] > [[Indianaj Familioj]] > Na-Denea familio ---- [[~~Image~~Dosiero:Na-Dene langs.png\|thumb\|300px\|Antaŭ-kontakta distribuo de la Na-Denéaj lingvoj <small>(ruĝe)</small>]] La '''Na-denéa lingvaro''' (ankaŭ '''Na-Dene''', '''Nadene''', '''Atabaska-Eyak-Tlingita''') estas proponita [[Indiĝenaj gentoj de la Amerikoj\|indiĝena amerika]] [[lingvo-familio]] kiu inkluzivas la [[Atabaska lingvaro\|atabaskajn lingvojn]], la [[Ejaka lingvo\|ejakan]], la [[Tlingita lingvo\|tlingitan]] (tli), kaj eble la [[Haida lingvo\|haidan]] (hai). La parenceco de la haida al la aliaj lingvoj estas disputata kaj la statuso de la Na-denéa hipotezo restas disputata. Laikoj fojfoje nomas la '''Na-denean''' - '''''"Atabaska"''''', pro la nomo de ĉefgento - atabaskoj (285 mil), sed tio senbezone ambiguigas la nomon ''Atabaska'' kaj estas do evitinda. Ĉi tiuj triboj loĝas en vasta zono de [[Alasko]] ĝis [[Kalifornio]] kaj [[Meksiko]]. Navaĥoj kaj apaĉoj transmigris suden en proksimaj tempoj. Totala kvanto: 305 mil. Linio 11: Resume la lingvaro Na-denea inkluzivas: * La '''[[Tlingita lingvo]]''' — '''Nomoj:''' [m] tlingit, [f] Tlinkites, [r] tlinkiti; '''Parolantoj:''' 700 (M. Krauss, 1995) en [[Usono]] ([[Alasko]]) kaj [[Kanado]] ([[Jukono\|Jukona teritorio]]). '''Kredantoj:''' kristanoj (precipe ortodoksuloj). * La '''Atabaskejaka''' La '''[[Ejaka lingvo]]''' — La ejaka estis parolata en sudcentra Alasko; la lasta parolanto mortis en [[2005]]. La '''[[Atabaska lingvaro]]''' — '''Nomo:''' [m] dene, na-dne, [f] Atapasques, [r] atapaski; '''Parolantoj:''' [[Dene]] aŭ Dine estas vaste distribuita grupo de indiĝenaj lingvoj kaj popoloj parolataj en [[Kanado]], [[Alasko]], kaj partoj de [[Oregono]] kaj norda [[Kalifornio]]: (apaĉoj, [[Ĉipevajana lingvo\|ĉipevajoj]], [[Dogriba lingvo\|dogriboj]], k.a.) en [[Usono]] kaj [[Kanado]]; 220 mil (1992), inter ili 210 mil en Usono. '''Kredantoj:''' protestantoj, katolikoj, parto de tradiciaj konfesoj. * La [[Nordaa atabaskaj lingvoj\|Nordaj]] — 31 lingvoj en 7 grupoj parolataj en [[Alasko]], [[Jukonteritorio]], ka [[Brita Kolumbio]]. * La [[Pacifik-bordaj atabaskaj lingvoj\|Pacifik-bordaj]] — parolataj en [[Kalifornio]] (la Hupa, la Matola, la Eelrivera) kaj [[Oregono]] (la Umpkŭa, la Galica, la Toloŭa). * La [[Sudaj atabaskaj lingvoj\|Sudaj]] — parolataj en suokcidenta [[Usono]] en [[Arizono]], [[~~Nov-Meksiko\|~~Nov-Meksiko]], [[Koloradio]], [[Utaho]] kaj iomete en [[Oklahomo]] kaj [[Teksaso]]. '''Okcidentaj''' * La '''[[Apaĉa lingvo\|Apaĉa]]''' — '''Nomo:''' [m] dine, [f] Apachiens, [r] apaĉi; '''Parolantoj:''' Grupo de atabaskaj triboj en la suda branĉo de atabaskaj lingvoj: ([[Meskalera lingvo\|meskalero]], [[Ĉirikaŭa lingvo\|ĉirikaŭo]], k.a.) en [[Usono]] (ŝtatoj [[Arizono]], [[~~Nov-Meksiko\|~~Nov-Meksiko]], [[Oklahomo]]), 20 mil (sen navaho, 1992). '''Kredantoj:''' kristanoj. * La '''[[Navaha lingvo\|Navaha]]''' — '''Nomoj:''' [m] dene, [f] Navaho, [r] navaĥo; '''Parolantoj:''' 170 000 parolantoj (1987) en [[Usono]]. La [[Navaho language\|Navaho]] estas la plej vaste parolata lingvo de la Na-Denéa familio, parolata en [[Arizono]], [[Nov-Meksiko]], kaj aliaj regionoj de sudokcidenta [[Usono]]. '''Kredantoj:''' kristanoj, estas ankaŭ adeptoj de sinkretismaj kultoj. * Kelkaj lingvetoj parolataj en Kalifornio. ** '''Orientaj''' Linio 28: == Proponoj pri genetika parenceco == La [[Haida lingvo\|haida]], kun 15 flua parolantoj (M. Krauss, 1995), estis originale inkludita en la familio proponita far [[Franz Boas]]. Lingvistoj kia Campbell (1997) hodiaŭ konsideras la evidenton nekonvinka kaj klasifas la haidan kiel [[izolita lingvo\|izolitan lingvon]], tamen [[Joseph Greenberg]] reinkludis la haidan surbaze de sia treege disputata metodo [[amasa leksika komparado]]. Por emfazi la neinkludon de la haida Campbell preferas nomi la familion la ''Atabask-Ejak-Tlingita'', anstataŭ la nadenea. La originala Na-denea propono antaŭnelonge reviviĝis pro la laboro de la haida lingvisto [[John Enrico]]. Linio 45: Plejparte konservativaj lingvistoj kiaj [[Lyle Campbell]] ne kredas ke tiuj hipotezoj subteniĝas sur sufiĉe fortikaj lingvistikaj datumoj por meriti akcepton. == Referencoj == {{(en)}}, {{(de)}} * Dürr, Michael & Egon Renner. 1995. ''The history of the Na-Dene controversy: A sketch.'' (~ Historio de la na-denea disputo: skeĉo''). ''Language and Culture in North America: Studies in Honor of Heinz-Jürgen Pinnow'', ed. by Egon Renner & Michael Dürr, 3-18. (Lincom Studies in Native American Linguistics 2). Munich: Lincom Europa. Linio 84: [[Kategorio:Lingvaj familioj\|Na-denea]] [[~~kategorio~~Kategorio:Nordameriko]] [[Kategorio:Na-deneaj lingvoj\|* ]] [[an:Luengas na-dene]] Linio 105: [[pt:Línguas na-dene]] [[ru:На-дене]] [[zh:納-德內語系]]

Na-denea lingvaro: Malsamoj inter versioj