Kiel registrite je 18:56, 4 aŭg. 2008 redakti Roberto (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 43 311 redaktoj Neniu resumo de redakto ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 19:51, 4 aŭg. 2008 redakti malfari Roberto (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 43 311 redaktoj Neniu resumo de redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 2: '''Heitor Villa-Lobos''' (naskiĝis la [[5-a de marto\|5-an de marto]] [[1887]] en [[Rio-de-Ĵanejro]], mortis la [[17-a de novembro\|17-an de novembro]] [[1959]] en [[Rio-de-Ĵanejro]]) estas la plej konata [[komponisto]] el [[Sudameriko]]. Li ricevis siajn unuajn lecionojn el sia patro, Raúl, kiu laboris ĉe la Nacia Libraro, en Rio de Ĵaneiro, kaj li estis bona muzikanto amatora. [[Raúl Villa-Lobos]] instruis sian filon ekde tre juna aĝo lerni [[violonĉelo]]n, uzante [[aldviolono]]n unue tiucele. Violonĉelo restis instrumento dumviva por Heitor. Tiu instrumento, kiun li studis tre serioze, aldone al [[gitaro]], kiun li lernis per si mem en la stratoj de Rio kaj poste li disvolvis sian klerigon pri ĝi ĝis supera nivelo studante la plej gravajn komponistojn disponeblajn ĉe gitara literaturo je la komenco de la jarcento. La amo de Villa-Lobos por ambaŭ instrumentoj igis lin verki multajn pecojn kun surprizantaj instrumentaroj. Kiam lia patro mortis en [[1899]], la patrino devis eduki lin kaj liajn gefratojn ŝi mem. Sed Villa-Lobos estis nekonstanta knabo, kaj li preferis kunhavi bohemian vivon ĉe popolaj muzikistoj ol ĉeesti kuracistajn studojn intencitajn por li. Kun tiuj popolaj muzikistoj li sukcesis praktiki arto improvizi akompanadon gitaran por melodioj kapricaj de [[choro]]. Dum li ĉeestis gitarajn lecionojn de najbaro, li devis kaŝi ĝin al patrino, kvankam ne pro tio li ne komponis por ĝi. La unuan verkon por gitaro estis ''Mazurkon en Re'' (1899) kaj ''Panqueca'' ([[1900]]). Lia patro lasis multvaloran libraron, kaj Villa-Lobos malkovris, ke li povis vendi kelkajn belajn librojn al librovendejoj po granda kvanto. Dum Villa-Lobos kreskis, li restis membro de grupo direktita de ''Quincas Laranjeiras'', kiu tradicie organizis kunvenojn je ''Strato Carioca''. Juna Villa-Lobos ludis gitaron kaj influoj el tiuj tempoj prezentas ĉe lia Unua ''Bacchiana Brasileira'' (brazila Bach-a komponaĵo), kies fugo li komponis laŭ la stilo de [[Satiro Bilhar]], alia popola ludanto. Baldaŭ sekvis nova aro da guitar pecoj: ''Valsa Brillante'' (brila valso, [[1904]]), ''Fantasia'' (Fantazio, [[1909]]), ''Tarantela'' ([[Tarantelo]], [[1910]]), ''Simples'' (simpluloj, [[1911]]), kaj ''Oito Dobrados'' (ok duoblitaj, 1909/12). Tamen, lia unua grava verko tiam estas la ''Suite Popular Brasileira'' (Sŭito popola brazila, [[1908]]/12), kiun publikigis poste [[Max & Eschig]] en [[Parizo]]. Ludante la violonĉelon en [[kafejo]]j kaj teatraj [[orkestro]]j en [[Brazilo]], li kolektis multajn elementojn de la [[populara muziko]], kiujn li poste enmetis en siajn muzikaĵojn. Liaj unuaj muzikaĵoj multe entuziasmigis [[Artur Rubinstein]]on [Rubinŝtajn] dum lia vizito al Brazilo. ==Tra la Brazilo== En [[1923]] Villa-Lobos loĝis en [[Parizo]] kaj kolektis novajn muzikajn erojn. Reveninte al sia lando, li uzis ilin por komponi kelkajn el siaj plej gravaj verkoj. Ekde tiu tempo, li estis internacie konata. Li vivis ĉiam en Brazilo, sed li vojaĝis plurfoje en [[Europo]]n, kie li laboris kiel [[orkestrestro]].▼ Malgraŭ sia preskaŭ malriĉa maniero vivi, Villa-Lobos klopodis fini sian akademian edukado en Lernejo ''São Bento'', sed post kelkaj monatoj, li resignis. Inter 18-a kaj 28-a jaraĝo li vojaĝis tra Brazilo. Por havi monon li vendis la ceteron libraron de sia patro por financi sian unuan vojaĝo al [[Nordoriento de Brazilo]] kaj li studis la muzikon de popolajn kantistojn surloke, ilian stilon de interpretado kaj iliajn instrumentojn. Per meminventita [[stenografio]] li registris [[melodio]]jn, [[defio]]jn kaj [[aŭto]]jn, kaj ankaŭ tragikajn dancojn kaj eventuale kolektis pli ol mil muzikajn [[temo]]jn kaj ritmojn. Tiu ega materialo estis la ĉefa fonto por liaj unuaj verkoj post kiam li reiris al Rio. Tamen, li baldaŭ komencis novan vojaĝon, nun al Suda Regiono, kie li laboris en fabriko de [[alumeto]]j en [[Paranaguá]], [[Paraná]], por havi monon. Rilate al [[muziko]], lia ĉeesto estis malkuraĝiga. Tiu zono de la lando estas tre infiltrita de eŭropaj [[migranto]]j kaj tiel proksima al landlimo kun [[Argentino]] kaj [[Urugvajo]], ke tiu popola muziko, kiun li povis kolekti, estis malmulte originala. Denove en [[Rio-de-Ĵanejro]] en [[1907]], Villa-Lobos provis sensukcese submeti sin al disciplino de tehnika instruado pri [[komponado]]. Tial li inskribis sin ĉe ''Nacia Instituto de Muziko'' kaj ĉeestis harmoniajn lecionojn kun [[Angelo França]] kaj komponado kun Frederico Nascimento, ambaŭ sufiĉe konitaj instruistoj tiam. Lia orgojla temperamento kaj abundega imagopovo, kune kun tiu kreiva eksperto, kiun li jam havis, devigis forlasi la klasojn post mallonga tempo, kvankam li prenis miron el siaj instruistoj, aparte de [[Francisco Braga]] ([[1868]]-[[1945]]), kiu daŭre helpis kaj konsilis lin tra tiuj fruaj jaroj de lia kariero. Li studis la metodon pri komponado de [[Vincent d'Indy]] kun granda intereso, kaj tiu donis al li gvidon por kreivo lia. Aldone, li legis avide partiturojn de grandaj majstroj, el [[Bach]] al [[Chopin]], kaj ankaŭ de grandaj [[majstro]]j pri gitaro, kiel [[Fernando Sor]] ([[1778]]-[[1839]]), [[Ferdinando Carulli]] ([[1779]]-[[1841]]), [[Mateo Carcassi]] ([[1792]]-[[1841]]) kaj [[Mauro Giuliani]] ([[1781]]-[[1829]]). La sekvantan vojaĝon Villa-Lobos iris al Centra Regiono, kaj post tiam li iris al Norda denove. En ŝtato [[Bahio]] li aŭskultis Debussy unuafoje. Lia muziko ne impresis lin tre multe, kaj li bezonis, ke Rubinstein, kiun Villa-Lobos konis kelkajn monatojn poste -kiam li revenis al Rio de Ĵaneiro- malkovru al li ĉiujn sekretojn el tiu nova muziko. Verŝajne Villa-Lobos neniam antaŭe studis novajn verkojn de [[Schoenberg]] kaj [[Stravinsky]], kaj tial liaj ĝistiamajn eksperimentojn oni povas konsideri spontaneaj kaj naturaj. Koncerto je ĉambro de [[Jornal do Commercio]] la 13-an de novembro de [[1915]] prezentis kelkajn komponaĵojn siajn: la ''Pianan Triopon 1-an, Sonaton 2-an por violono kaj piano, la Valson ŝercan por piano sola, Lulkanton por violonĉelo kaj piano'', kaj kelkajn kantojn oni ludis ricevante disputitajn opiniojn. Postaj programoj sekvis je regulaj intertempoj, kiuj portis la komponiston al publika atento. En [[1917]] li verkis sian ''Sesopon Mistikan'' (''Sexteto Místico''), kiu reprezentas lian serĉadon de nova lingvaĵo. Villa-Lobos ankoraŭ gajnis sian vivon ludante violonĉelon, sed li komponis pli kaj pli. Lia ''Choro 1-a'', verkita en [[1920]], signifas la komencon de sia matureco rilate al gitara muziko. Ankaŭ lia populareco kreskis multe post la [[Semajno de Arto Moderna]] de [[1922]], kvankam ĝi estis la plej disputita arta evento dum la unua duonjarcento brazila. Liaj unuaj muzikaĵoj multe entuziasmigis [[Artur Rubinstein]]on [Rubinŝtajn] dum lia vizito al Brazilo. ==En Parizo== Villa-Lobos ricevis financan apogon de [[brazila registaro]] kaj aro da riĉuloj, kio permesis lin vojaĝi al Eŭropo. Ekde [[1923]] ĝis [[1930]] li vivis en [[Parizo]], sed li ankaŭ vojaĝis intertempe en Brazilon, [[Bonaero]]jn kaj ĉefajn eŭropajn ĉefurbojn. Baldaŭ oni akceptis lin ĉe la plej interna franca rondeto muzika. Tie lia sukceso estis ega: koncertoj pri siaj muziko, kiujn oni performis en [[1924]] kaj [[1927]], furoris. Inter tiuj homoj al kiuj li ege rilatis estis [[Edgard Varése]], [[Florent Schmitt]], [[Pablo Picasso]], [[Fernand Leger]], [[Serge Prokofieff]] kaj [[Leopold Stokowski]]. En [[1924]] li iĝis [[profesoro]] pri komponado je la [[Internacia Konservatorio de Muziko de Parizo]], kie li konis d'Indy, el kiu Villa-Lobos ricevis utilajn konsilojn pri komponado. Li ankaŭ konis muzikiston [[Andre Segovia]] ([[1893]]-[[1986]]), tiu fama kaj influa hispana [[gitaristo]], kiu baldaŭ iĝis unu el la plej gravaj performistoj de la muziko de Villa-Lobos. Por Segovia, Villa-Lobos verkis serion de Dekdu studojn ([[1929]]), la ''Introducão ao Choro'' por [[orkestro]] kaj gitaro, kiu aperis tiun saman jaron, kaj ĝi estas la unua el dek-kvar uzante varieblan instrumentaron. ==Ree en Brazilo== ▲~~En [[1923]] Villa-Lobos loĝis en [[Parizo]] kaj kolektis novajn muzikajn erojn.~~ Reveninte al sia lando, li uzis ilin por komponi kelkajn el siaj plej gravaj verkoj. Ekde tiu tempo, li estis internacie konata. Li vivis ĉiam en Brazilo, sed li vojaĝis plurfoje en [[Europo]]n, kie li laboris kiel [[orkestrestro]]. En [[1930]] Villa-Lobos reiris en Brazilon, kie li iĝis, kune kun [[arhitekto]]j, [[pentristo]]j kaj aliaj [[intelektulo]]j, unu el la plej estimataj artistoj de la nova forte nacia reĝimo kreita de Getulio Vargas. Unue li vivis en São Paulo, sed ĝi baldaŭ iĝis centron de politika malstabileco. Nova militista registaro venis, kiu influis negative al kultura scenejo. Villa-Lobos seniluziiĝis kaj pretiĝis reiri al Eŭropo, kiam neatendite, kunvokis lin nova registaro de São Paulo. Oni baldaŭ atingis interkonsenton kaj Villa-Lobos eniĝis entuziasme en sia plano pri muzika edukado. Li vojaĝis tra intero de la ŝtato de São Paulo dum du jaroj enkondukante kaj supervidante sian projekton. Villa-Lobos kunlaboris kun [[Getúlio Vargas]] kiel oficiala komponisto de lia reĝimo. Pro lia influo Vargas enkondukis muzikon kiel devigan lernobjekton en gimnazioj kaj mezgradaj lernejoj. Kiam finiĝis la diktatureco de Vargas, oni forpelis la muzikan fakon de publikaj lernejoj.

Heitor Villa-Lobos: Malsamoj inter versioj