Angula movokvanto: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
SieBot (diskuto | kontribuoj) e roboto aldono de: ar:زخم زاوي |
"rejto"->"rapido" "movokvanot"->"movokvanto" "ankau"->"ankaŭ" "pseudovektoran"->"pseŭdovektoran" "kontraŭhorlogdirekte"->"kontraŭhorloĝdirekte" "posulado"->"postulado" "sistemo esti "fermita""->"sistemo estas "fermita"" "sistmo"->"sistemo" "ako |
||
Linio 6:
Aparte, kiam korpo rotacias ĉirkaŭ akso, tiam la angulmovokvanto respekte al punkto sur la akso rilatiĝas al la maso de la objekto, la rapideco de la objekto, kaj la distanco de la maso al la akso.
La kialo por la graveco de angulmovokvanto en fiziko estas ke ĝi estas [[Konserva leĝo|konservita]] grando: la angulmovokvanto de sistemo restas konstanta sen agado de eksterna [[tordo]]. Tordo estas la
Angula movokvanto estas grava koncepto kaj en fiziko kaj en inĝenierarto, kun multaj aplikaĵoj. Ekzemple, la [[kineta energio]] rezervita en masa rotaciada objekto tiel kiel inercirado estas proporcia al la kvadrato de sia [[momanto de inercio]].
Linio 32:
Ĉar la transproduto, '''L''' estas [[pseudovektoro]], kaj ĝi estas orta kaj al la radiala vektoro '''r''' kaj al la movokvanta vektoro '''p'''.
Se la sistemo konsistas el kelkaj partikloj, la tuta angula movokvanto ĉirkaŭ origino povas esti akirita per adiciado (au integrado) de ĉiuj el la angulaj movokvantoj de la konsistigaj partikloj. Angula
Por multaj aplikaĵoj kie oni nur estas koncernita pri rotacio ĉirkaŭ unu akso, sufiĉas forĵeti
:<math>L = |\mathbf{r}||\mathbf{p}|\sin \theta_{r,p}</math>
Linio 44:
kie '''r'''<sub>⊥</sub> nomiĝas la ''[[levilo|levillongo]]'' al '''p'''.
La plej facila maniero koncepti tion ĉi estas konsideri ke la levillongo estas la distanco de la origino ĝis la linio laŭ kiu '''p''' iras. Kun tiu ĉi difino, estas necese konsideri la direkto de '''p''' (horloĝdirekte cela aŭ
Ekvivalente,
Linio 68:
:<math>\tau = \frac{d\mathbf{L}}{dt} = \mathbf{r} \times \frac{d\mathbf{p}}{dt} = \mathbf{r} \times \mathbf{F} </math>
Tiel
:<math>\mathbf{L}_{\mathrm{sistemo}} = \mathrm{konstanto} \leftrightarrow \sum \tau_{\mathrm{ekst}} = 0 </math>
kie '''<math>\tau_{\mathrm{ekst}}</math> ;''' estas iu ajn tordo aplikita al la
Ce orbitoj, la angula movokvanto distribuiĝas inter la giro de la planedo mem kaj la angula movokvanto de ĝia orbito:
Linio 79:
</math>;
Se planedo estas trovita rotacii pli malrapide ol anticipita, tiam astronomoj suspektas ke la planedo estas
Konservado de angula movokvanto estas vaste uzata dum analizo de tiel nomita "movado sub centraj fortoj". Se la neta forto sur korpo ĉiam direktiĝas al iu fiksita punkto, la "centro", tiam ne estas tordo sur la korpo respekte al la centro, kaj tial la angula movokvanto de la korpo ĉirkaŭ la centro estas konstanta. Konstanta angula movokvanto estas ekstreme utila kiam oni traktas la [[orbito]]jn de [[planedo]]j kaj [[satelito]]j, kaj ankaŭ dum analizado de la [[modelo de Bohr]] pri la [[atomo]].
| |||