Mezuro (muziko): Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 47:
== Mezuro kaj baza bato ==
 
En la metrika hierarkio ĉiu tavolo konsistas el batoj. tamen ni perceptas ne ĉiujn tiajn tavolojn same fortaj. MalelaMale la batoj de certa tavolo ŝajnas al ni akcentitaj kiel perioda impulso, kiu trairas la tutan muzikaĵon. Tiun ĉi impulson oni nomas [[pulso]] aŭ baza pulso. Ĉi tio estas la metrika tavolo, kiun [[dirigento]] antaŭdirektas al sia [[orlestroorkestro]], aŭ tiu, kiun ni kunfrapas. La tavolo portanta la pulson povas varii. Kutime la pulso troviĝas sur unu eel la mezaj tavoloj de la metrika hierarkio. La distanco de la batoj sur ĉi tiu tavolo nek rajtas esti tro rapida nek tro malrapida. Plejparte la tempo sur ĉi tiu tavolo estas pli ol 50, sed malpli ol 150 batoj po minuto. La tempo de la pulso estas pro sia elstara pozicio grava indikatoro por la perceptata [[Tempoindiko (muziko)|tempo]] de muzikaĵo. La pulso estas por la metriko la plej grava tavolo. elirante de ĝi oni konsideras por la prezentado de la metrika strukturopostrukturo po du ĝis tri pli altajn aŭ malaltajn tavolojn. La perceptado de la metrika strukturo estas sur ĉi tiu tavolo plej intensa. Ju pli oni malproksimiĝas de la pulsa tavolo, des malpli forte fariĝas la perceptado de la akcentdiferencoj, kaj sur la pli malaltaj kaj ankaŭ sur la pli altaj tavoloj.
 
Laŭ la grupigo de la pulsbatoj oni nomas mezuron kiel binara (duparta) aŭ ternara (triparta). Ĉi tiu nomo indikas, kiom da batoj de la pulsa tavolo konvenas sur unu bato de la ventonteventonta pli alta tavolo. En la eŭropa arta muziko ĉi tiuj mezuroj estas plej ofte, sed pli kompleksaj mezuroj (ekz. kvinpartaj) ankaŭ ekzistas.
 
Mezuroj, kiuj ne estas klarigeblaj kiel oblo de du- aŭ triparta mezuro, estas adicie priskribitaj el kombinaĵo de du- aŭ tripartaj batoj. Ekz. la <sup>5</sup>/<sub>4</sub>-takto estas priskribebla kiel kombinaĵo de <sup>2</sup>/<sub>4</sub> + <sup>3</sup>/<sub>4</sub> (aŭ <sup>3</sup>/<sub>4</sub> + <sup>2</sup>/<sub>4</sub>). Ĉar ĉi tiuj mezuroj postulas sur almenaŭ unu tavolo de la metrika hierarkio neegaltempan distribuadon de la pulsbatoj, ili demandigas, kiom adekvata estas la disvastigita postulo je ekskluzive neegaltempa distribuado de la batoj de metrika tavolo (komp. [[Mezuro (muziko)#Mankoj de la teorio|Mankoj de la teorio]]).