Kredo: Malsamoj inter versioj
[nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 15:
=== Tipoj de kredoj ===
Kvankam ĉe normala lingvaĵo oni ne atentas pri la jena distingo, tamen [[koncepto|koncepte]] indas diferencigi:
* La [[opinio]]jn, kiuj submetiĝas al raciaj kriterioj kiuj justigas la veron de ties enhavo: la scienco kaj ĉiu idearo submetita al la racia kritikaro kies lasta fundamento estas kredo objetive fondita en setlitaj kriterioj.
* La [[ideologio]]jn kies fundamento estas la propra konsisto de la identeco de la socia grupo kaj la defendo de ties interesoj, kvankam prezentiĝas kiel [[vero]] kaj fundamento de opinioj ([[antaŭjuĝo]]j).
* La [[religio]], kies enhavo kaj fundamento de vero kaj moralo, pro situi for de la kona kunteksto de la mondo kaj de la esperto, pro dia komunikado aŭ sankta aŭtoritato, ofte estas prenata kiel modelo de kredo kiu ne dependas de la homa racio, kaj plenumas funkcion de senco de vivo, kio foje konfuziĝas kun ideologio.
La kredaro estas unu el la bazoj de la [[tradicio]]. Kredo estas subjetiva valorigo kiun oni faras pri si mem, pri aliuloj aŭ pri la ĉirkaŭa mondo. La plej grava kredaro estas la konvinkoj kaj la [[antaŭjuĝo]]j, kiam tiuj ne estis kontrastigitaj kun la principoj kaj metodoj de la scienco.
Kiam la kredaro akceptas diskutadon kaj kontrastadon, estas diversaj tipoj de markoj de disvolviĝo, kutime klasita en jenaj du tipoj:
* Fermaj kredaroj: akceptas nur pridiskutadon kaj kontraston de ia klaso de personoj, elektitaj pro ties aŭtoritato kaj simileco kun idealo.
:* [[Fido|religia kredo]]
:* [[politika kredo]]
:* [[mito]]j, [[legendo]]j, [[superstiĉo]]j.
* Malfermaj kredaroj: akceptas pridiskutadon kaj kontraston de iu ajn kiu aliĝu al modelo de logika analizo kaj racio surbaze de tio.
:* [[postulato|scienca kredo]]
:* [[Pseŭdoscienco|pseŭdoscienca kredo]]
:* [[Historiismo|historia kredo]]
:* [[Konspira teorio|konspira kredo]]
== Bibliografio ==
▲:* [[esoterismo|creencias esotéricas]]
* [[José Ortega y Gasset]]: ''Ideas y creencias'';
==
== Eksteraj ligoj ==
▲* [[José Ortega y Gasset]]: ''Ideas y creencias''; en ''Obras Completas'', Vol. V, Ed. Revista de Occidente, mEXICO
*[http://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=1342284
[[kategorio:Sociologio]]
[[kategorio:Religio]]
▲*[[Dogma]]
▲*[http://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=1342284 ¿Qué es una creencia?]
[[ar:اعتقاد]]
Linio 67 ⟶ 55:
[[et:Uskumus]]
[[fr:Croyance]]
[[hr:Vjerovanje]]
[[ia:Credentia]]
[[it:Credenza]]
[[he:אמונה]]
[[hu:Hit]]
[[ms:Kepercayaan]]
[[nl:Geloven (gedrag)]]
[[nn:Tru]]
[[ja:信念]]
[[ko:믿음]]
[[nrm:Crianche]]
[[pl:Wiara]]
[[pt:Fé]]
[[ru:Вера]]
[[sr:Уверење]]
[[simple:Belief]]
[[fi:Usko]]
[[sv:Tro]]
[[th:ความเชื่อ]]
|