Tomás Luis de Victoria: Malsamoj inter versioj

'''Tomás Luis de VICTORIA''' (naskiĝis en [[1548]], mortis la [[{{daton|20-a de |aŭgusto]], [[|1611]]}}) estis talentplena [[Hispanio|hispaniahispana]] komponisto de la malfrua [[Renesanco muziko|Renesanco]]. Li estis la plej fama komponisto de la [[16-a jarcento]] en hispanioHispanio, kaj estasmultoj konsideriĝaskonsideras delin multajkiel estila dua, nur alpost [[Giovanni Pierluigi da PALESTRINA|PALESTRINA]], kielplej bona komponisto de sakra [[polifonio]] ĉede la tempo.

Li naskiĝis en [[Avilo]] (hispane: Ávila). FruaFrue en liasia vivo, li probableverŝajne studis kun [[Bartolomé de ESCOBEDO|ESCOBEDO]] ĉe [[Segovio]]. Li iris al [[Romo]]n ĉirkaŭ [[1564]], kie li eniris la monaĥejon, fondatakiun defondis [[IgnatiusIgnaco LOYOLALOJOLA|Sankta IgnatiusIgnaco LOYOLALOJOLA]] kiel parto de la batalo kontraŭ [[Luteranismo]]. Li eble studis kun PALESTRINA ĉirkaŭ ĉi tio tempo, kvankam la atesto estas cirkonscacirkonstanca; certe li estis influiĝata de la stilo de la Italianoitalo. Post periodo de servo ĉe la monaĥejo kiel kapelmajstro (''majestromaestro dedi ĉapelocapello''), en [[1575]] li ordiniĝis kiel pastropastriĝis. Li ne restis en Italio, tamen. En [[1586]] li revenis al hispanioHispanion, ĉi tiotiu tempo en la servo de la [[EmpiriestrinoImperiestrino Maria]], kiotiutempe estis enirisenirante la monaĥinejon de [[Descalzas Reales]] en [[Madrido]]. VICTORIA restis ĉe la monaĥinejo ĝis la fino sede liasia vivo, tenantatenante diversajn rolojn—pastro, komponisto, direktoro de la ĥoro, kaj orgenisto.

VICTORIA estasestis la plej signifagrava komponisto de la [[Kontraŭ ReformadoKontraŭreformacio]] en hispanioHispanio, kaj unu deel la plej bona de ĉiombonaj komponistoj de sakra muziko endum la malfrua renesanco. Liaj verkoj reviviĝis en la [[20-a jarcento]], kun multnombraj freŝaj sonbendoj kaj ludadojregistradoj. Multaj komentariistoj aŭdas mistikan intensecon kaj rektan emocian apelonŝaton en lia muziko, ecoj kiu iomiuj skribistoj pensas esti malhavantamalhavantaj en la teknike perfekta sed emocie deiĝantasinretenema muziko de lia granda italiaitala samtempulo PALESTRINA.

StileceStile lia muziko evitas la elaboratan [[kontrapunkto]]n de multaj de liaj samtempuloj. Li preferis simplajn liniojn kaj [[homofonio|homofoniajn]] teksojn. Li ankoraŭ serĉis ritman varidadon. Iom da liaj verkoj incluzivis intensajn kaj surprizajn kontrastojn. Lia melodia verkado kaj uzado de [[disonanco]] estas pli libera ol tiotiu de PALESTRINA; okaze li uzas [[Intervalo (muziko)|intervalojn]] kiu estis malpermesata en la severa aplikado de [[16-a jarcento]] kontrapunktaj reguloj. Eksemple, li uzis plialtiĝantajn majorajn sestojn kaj eĉ fojaj malpliiĝanta kvarojn (eksemple, melodia malpliiĝanta kvaro okazis en pasejo reprezentanta ĉagrenon en lia moteto ''Sancta Maria, succurre''). VICTORIA iom uzas draman [[vortpejntrado]]n, de speco kutime troviĝas nur en [[madrigalo (muziko)|madrigaloj]]. Iom da lia sakra muziko uzas instrumentojn (estis kutima en hispania sakra muziko de la [[16-a jarcento]]), kaj li ankaŭ verkis [[poliĥora]]jn verkaĵojn por pli ol unu space apartiganta grupoj de kantistoj, en la stilo de la komponistoj de la [[Venecia skolo]] kiuj verkis ĉe la [[Kirko de Sankta Marko]] en Venicio.

Unu deel lialiaj plejbonaj, plej belaj, kaj plej delikataj komponaĵoj estas la granda [[Rekviemo]] [[Meso (muziko)}Meso]] kiun li verkis en [[1603]] por la entombigo de Imperiestrina Maria, kiu estis lia dunganto ĝis [[1586]], kaj kiokiu estis la fratino de [[Filipo la 2-a (Hispanio)|Filipo la 2-a]].