Programmuziko: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Nova paĝo: '''Programmuziko''' (programo de gr. ''prógramma'', publika, skriba diskonigo) signifas instrumentomuziko, kiu sekvas programon el ekstermuzika sfero kiel filmarto, [[poezio...
 
Linio 17:
=== Baroko ===
Jam en la [[baroka muziko]] ekestis multaj komponaĵoj, kiuj transmetis eksteraj impresojn en muzikon:
* [[Heinrich Ignaz Franz Biber]] (1644–1704) imitis en violonsontojviolonsonatoj bestkriojn (''Sonata violino solo representativa'', 1669) aŭ priskribis kompletan bataonbatalon ekde la starigo de la armeoj ĝis la Jammer"ĝemo derde la Verwundetenvunditoj" (''Sonata la Battaglia'', 1673).
* [[Johann Kuhnau]] (1660–1722) prezentis en siasiaj 6 sonatoj verkitaj por klaviceno, orgeno aŭ klavikordo „Musicalische Vorstellungen einiger biblischer Historien, in 6 Sonaten auff dem Claviere zu spielen“ (Lepsiko 1700) laŭ maniero de programmuziko variajn bibliajn scenojn, ekz. la lukton inter Davido kaj Goliato.
 
Postaj ekzemploj estas
Spätere Beispiele sind die
* [[Suito]] ''Les éléments'' von [[Jean-Féry Rebel]] (1666–1747),
* La famaj violonkonĉertoj "La kvar sezonoj" de [[Antonio Vivaldi]],
* La orkestrokonĉerto „La sorĉita arbaro“ [[Francesco Geminiani]] (laŭ „Gerusalemme liberata“) de [[Torquato Tasso]]
* La multaj klavicenopecoj de [[Jean-Philippe Rameau]] (i. a. ''Le Tambour'' kaj ''La poule'')
* kaj [[François Couperin|Couperins]] (ekz. la bizara priskribo ''Les Fastes De La Grande Et Ancienne Ménestrandise'' el la 2-a klavicenlibro. Strukturite kiel opero, ĝi konsistas el 5 aktoj kaj prezentas parodion pri la „fratrio de la majstroj de la danco kaj la ludistoj de altaj kaj malaltaj instrumentojkajinstrumentoj kaj hobojoj“ (''La Ménestrandise'', iaspeca muzikisto- kaj aktorosindikato). La kvara akto ekz. portas la surskribon ''Les Invalides'' kaj priskribas muzike „la elartikigitoj“ aŭ „la lamantoj“. En la 5-a rapidege ludenda akto la tuta aro kaosiĝas: „Désordre et déroute de toute la troupe, causé par les Yvrognes, les Singes et les Ours“.)
* Plua, ne malpli bizara ekzemplo estas la detala priskribo de kirurgio ''Le Tableau de l’Operation de la Taille'' de [[Marin Marais]].