Zamenhof: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Tonymec (diskuto | kontribuoj)
e ĉefe korektado de tajperaroj; ankaŭ korekto de kelke da detaloj pri la biografio de LLZ
Linio 1:
{{Familio Zamenhof}}
'''Zamenhof''' (ankaŭ '''Samenhof''' -ĉefe germane- aŭ '''ZamenovZamengov''' -ĉefe ruse: Заменгов-) estas malofta [[judoj|juda]] [[familia nomo]], kies portantoj plej verŝajne ĉiuj apartenas al la sama familio. La plej konata membro de tiu familio estis [[L. L. Zamenhof]] ([[1859]]-[[1917]]), kiu en [[1887]] lanĉis la projekton de la internacia lingvo [[Esperanto]].
 
== Etimologio ==
Pri la etimologio de la familia nomo ekzistas disputoj, kiuj ĉefe temas pri tio, ĉu ĝi devenas de germana familia nomo (Samenhof) aŭ ĉu de rusa (ZamenovZamen(g)ov).
 
Nur en la jaro [[1804]], [[Rusio]] kiel la unua lando eldonis dekreton, laŭ kiujkiu judaj familioj devis elekti aŭ alpreni konstantan familian nomon. Antaŭ tiu tempo, familiaj nomoj ĉe la judoj troviĝis nur malofte kaj ili ne estis konstantaj.
 
La nomoj de plej multaj judaj familioj devenas de nomoj de urboj, stratoj, domoj ktp., en kiuj la familio foje vivis. Ĉar en la [[mezepoko]] multaj judoj vivis en [[Germanio]], la plejmulto de la judaj familioj estas [[germana lingvo|germandevenaj]].
 
L. L. Zamenhof en sia letero al la Berlinaj Esperantistoj mem konstatis, ke lia nomo havas devenon germanan. Pro tio, kaj ankaŭ pro aliaj kialoj, ŝajnas esti neprobabla la alia teorio pri la rusa deveno de la familia nomo, laŭ kiu oni opinias ke ĝi devenas de la [[rusa lingvo|rusa]] vorto ''zamena'' = ''interŝanĝo, transformiĝo'', kun familinoma finaĵo ''-ov'', des pli ke en liaj fruaj ruslingvaj verkoj, L. L. Zamenhof mem ortografiis sian nomon ne "Zamenov" sed "Zamengov", kie la rusa g reprezentas la sonon h, kiu apenaŭ ekzistas en la rusa lingvo.
 
En [[Germanio]] ekzistas du vilaĝoj, kies nomo similas al tiu de ''Zamenhof''. Temas pri [[Samhof sur Danubo]] (apud [[Ingolstadt]] en [[Bavario]]) kaj [[Samhof ĉe Wolfsegg]] (apud [[Ravensburg]] en [[Virtembergo]]). Laŭ [[Stephen Zamenhof]], [[Usono|usone]] loĝinta nevo de L. L. Zamenhof, la nomo de lia avo [[Marko Zamenhof]] estis skribata ''Markus SAMENHOF'' kaj judpola historiisto en Usono diris al li, ke lia familio antaŭ ol formigri al Rusio vivis en urbeto Samenhof en [[Bavario]]. La nomo laŭ li do estas sendube germana, ne rusa.
Linio 17:
== Familianoj ==
 
La plej malnova konata ano de la familio Zamenhof estas [[Fabian Zamenhof (avo de Ludoviko)|Fabian Zamenhof]], kiu naskiĝis en [[1800]] aŭ [[1801]], verŝajne en [[Grodno]] en la hodiaŭa [[Belarusio]]. Sub la influo de la [[Haskala-skolo]], juda kleriga kaj asimiliga movado, li okupiĝis kiel instruisto de lingvoj. Lia idaro ampleksas kelkdekon da aliaj personoj, deel kiuj pluraj okupiĝis pri [[lingvistiko]] aŭ [[medicino]]. Lia nepo kaj verŝajne plej konata membro de familio Zamenhof - [[L. L. Zamenhof]], la iniciatinto de la planlingvo [[Esperanto]] - studis medicinon unue en [[VarsovioMoskvo]], sedkaj poste en [[Varsovio]]. postPost la publikigo de Esperanto plili multemultege okupiĝis pri la rilataj lingvistikaj aferoj; tamen ĝis lia morto en 1917 li daŭre kuracis okulojn en la Varsovia [[geto]].
 
Ĉiuj tri gefiloj de [[L. L. Zamenhof]] estis mortigitaj de la [[Naziismo|nacisocialismaj okupantoj]]: lia filo [[Adamo Zamenhof|Adamo]] estis mortpafita jam en 1940, la du filinoj, [[Lidja Zamenhof|Lidja]] kaj [[Sofio Zamenhof|Sofia]], estis murditaj en la [[gasĉambro]] de [[Treblinka]] en [[1942]]. Lia nepo [[Louis-Christophe Zaleski-Zamenhof]], filo de Adam, nun vivas en [[Francio]].