Kiel registrite je 12:29, 6 okt. 2008 redakti JAnDbot (diskuto \| kontribuoj) Robotoj 79 127 redaktoj e roboto forigo de: da, nl, no, sl modifo de: cs ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 06:20, 3 nov. 2008 redakti malfari Roberto (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 43 274 redaktoj Neniu resumo de redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 2: La '''lasta juĝo''' (aŭ Lasta Juĝo) estas la lasta, fina [[juĝo]] de la [[dio]]j pri la [[homaro]] aŭ pri la unuopaj [[homo]]j, laŭ iliaj pensoj, vortoj, agadoj. En iuj [[religio]]j (ekz. [[kristanismo]]) la juĝo rilatas ankaŭ la vivantojn kaj mortintojn, en aliaj religioj (ekz. [[afrikaj animismaj religioj]]), la punado aŭ premiado okazas nur [[postmorto\|postmorte]], laŭ la pli fruaj agadoj. ==Tradicia koncepto== En la [[revelaciaj religioj]] (tio estas en [[zoroastrismo]], [[judismo\|juda religio]], [[kristanismo]] kaj en la [[islamo]]) elformiĝis riĉa pensimago ĉirkaŭ la nocio de la Lasta juĝo. La zoroastrismo instruas, ke la [[spirito]] atendas postmorte tra tri noktoj en la [[tombo]] kaj la kvaran tagon ĝi iras al la [[Ponto de la Venĝanto]], kie oni mezuras ĝiajn agadojn. Se la [[Bono]] plimultas, la spirito povas transiri la ponton en la ĉielregnon, sed se la Malbonaj agadoj plimultas, la ponto iĝas tiel mallarĝa, ke la spirito defalas en la malvarman, malluman abismon de la [[infero]]. Tio ne estas ankoraŭ la fino, ĉar la potencon de la estro de la [[demono]]j, [[Ahriman]], renverŝas fine la Saĝa Sinjoro, [[Ahura Mazda]], kaj [[revivigo\|revivigas]] (resurektigas) ĉiun homon. Li faras la lastan juĝon kaj regas la Bonon de la [[Mondo]].▼ En la [[revelaciaj religioj]] (tio estas en [[zoroastrismo]], [[judismo\|juda religio]], [[kristanismo]] kaj en la [[islamo]]) elformiĝis riĉa pensimago ĉirkaŭ la nocio de la Lasta juĝo. ===Zoroastrismo=== ▲~~En la [[revelaciaj religioj]] (tio estas en [[zoroastrismo]], [[judismo\|juda religio]], [[kristanismo]] kaj en la [[islamo]]) elformiĝis riĉa pensimago ĉirkaŭ la nocio de la Lasta juĝo.~~ La zoroastrismo instruas, ke la [[spirito]] atendas postmorte tra tri noktoj en la [[tombo]] kaj la kvaran tagon ĝi iras al la [[Ponto de la Venĝanto]], kie oni mezuras ĝiajn agadojn. Se la [[Bono]] plimultas, la spirito povas transiri la ponton en la ĉielregnon, sed se la Malbonaj agadoj plimultas, la ponto iĝas tiel mallarĝa, ke la spirito defalas en la malvarman, malluman abismon de la [[infero]]. Tio ne estas ankoraŭ la fino, ĉar la potencon de la estro de la [[demono]]j, [[Ahriman]], renverŝas fine la Saĝa Sinjoro, [[Ahura Mazda]], kaj [[revivigo\|revivigas]] (resurektigas) ĉiun homon. Li faras la lastan juĝon kaj regas la Bonon de la [[Mondo]]. ===Judismo=== La fruaj judaj [[profeto]]j emfazas la tagon de [[Eternulo\|Dio de Izraelo]], Jahveo, kiun oni nomas ankaŭ tago de la Dio. Tiam ĝi prijuĝas [[Izraelo]]n kaj ĉiun alian nacion kaj komenciĝas la rekta regado de la Dio, [[Reĝlando de Dio]]. La kristanismo pluevoluigis la penson pri la lasta juĝo kaj instruas, ke antaŭ tio alvenas duafoje kaj glorplene [[Kristo]]. Post tio ĉiu homo aperas antaŭ la prijuĝanta Dio.▼ ===Kristanismo=== En la fruepoka [[kristana arto]], Kristo estis figurigita kiel juĝisto kaj reviviganto de la mortintoj. Al la sceno de la lasta juĝo apartenis ankaŭ la mezurado de la spiritoj, disigo de la savotoj kaj damnotoj, prezento de la [[Paradizo]] kaj [[infero]]. La romanikstilaj artistoj volis prezenti eĉ pli terurajn scenojn: ili prezentis Kriston kiel rigoran juĝiston, kiu ofte prenas [[glavo]]n, ĉirkaŭ li troveblas la kvar mistikaj figuroj de la [[Apokalipso]] ([[aglo]], [[leono]], [[taŭro]], [[anĝelo]]). La [[gotika stilo]] prezentis belan [[Jesuo Kristo\|Kristo]]n kun [[vundo]] sur la dekstra flanko, kaŭzita de [[lanco]]; li suprenlevas ambaŭ [[kruro]]jn, emfazante la oferon. Lin ĉirkaŭas la [[iloj de la kalvario]]: la [[kruco]], la [[najlo]]j, la [[lanco]] kaj la [[dorna krono]]. Apud li staras la porparolantaj [[sanktulo]]j kaj la juĝon traplektas [[optimismo]]. En la [[16-a jarcento]], [[Mikelanĝelo]] pentris raike alain formon de la Lasta juĝo (1533–41): sur [[freŝko]] de la roma [[Siksta kapelo]], Kristo estas duonnuda, senbarba, aspektas kiel pagana dio, kiu faras minacan movon al la [[damnito]]j.▼ ▲La kristanismo pluevoluigis la penson pri la lasta juĝo kaj instruas, ke antaŭ tio alvenas duafoje kaj glorplene [[Kristo]]. Post tio ĉiu homo aperas antaŭ la prijuĝanta Dio. En nordo de [[Eŭropo]], la kristana [[lasta juĝo]] akiris kelkajn elementojn de la ĝermana [[ragnaroko]], sekve [[protestantismo]], kiel ĝermana versio de kristanismo, ĝenerale pli emfazas lastan juĝon kaj "fino de la mondo" ol [[katolikismo]] kaj [[ortodoksismo]]. ===Islamo==== La [[islamo]] ankaŭ ampleksigis per riĉa fantazio la instruon pri la lasta juĝo, kiu apartenas al la kvin plej gravaj tezoj de la muzulmana kredo. Post la [[morto]], la spiriton demandas du [[anĝelo]]j [[Nakir kaj Munkar]] pri ties [[kredo]]. Se la persono estis [[martiro]], la spirito tuj iras al la Paradizo, aliaj iras la [[purgatorio]]-simila ejo. En la tago de la lasta juĝo, ĉiu mortas poste resurektas por iĝi prijuĝata laŭ la notitaj agadoj. Tiuj troveblas en du [[libro]]j: unu entenas la bonajn alia la malbonajn agadojn. Oni pendigas unu post la alia je la kolo de prijuĝato kaj la pli peza decidas pri tio, ĉu iu iras al la Paradizo aŭ al la infero. ==Lasta juĝo laŭ aliaj religioj== La lasta juĝo aperis jam en la antikva [[Oriento]], tiel en la [[egipta religio]] oni prijuĝis laŭ la [[koro]] de la mortinto. Oni metis ĝin sur [[pesilo]]n de dio [[Anubis]]. Se la koro estis malpeza, tio pruvis la [[bonkoreco]]n de la mortinto, tiel ties spirito eniris la landon de la feliĉuloj, kie regis la dio de la mortintoj, [[Oziris]]. Se la koro estis peza, tiam la spiriton neniigis ĉionvoranta [[monstro]]. La [[aziaj religioj]] (ekz. [[hinduismo]], [[ĝanaismo]] kaj [[budhismo]]) kredas je la renaskiĝo, sed la penso de la lasta juĝo ne estas fremda por ili. ==Arto== ▲En la fruepoka [[kristana arto]], Kristo estis figurigita kiel juĝisto kaj reviviganto de la mortintoj. Al la sceno de la lasta juĝo apartenis ankaŭ la mezurado de la spiritoj, disigo de la savotoj kaj damnotoj, prezento de la [[Paradizo]] kaj [[infero]]. La romanikstilaj artistoj volis prezenti eĉ pli terurajn scenojn: ili prezentis Kriston kiel rigoran juĝiston, kiu ofte prenas [[glavo]]n, ĉirkaŭ li troveblas la kvar mistikaj figuroj de la [[Apokalipso]] ([[aglo]], [[leono]], [[taŭro]], [[anĝelo]]). La [[gotika stilo]] prezentis belan [[Jesuo Kristo\|Kristo]]n kun [[vundo]] sur la dekstra flanko, kaŭzita de [[lanco]]; li suprenlevas ambaŭ [[kruro]]jn, emfazante la oferon. Lin ĉirkaŭas la [[iloj de la kalvario]]: la [[kruco]], la [[najlo]]j, la [[lanco]] kaj la [[dorna krono]]. Apud li staras la porparolantaj [[sanktulo]]j kaj la juĝon traplektas [[optimismo]]. En la [[16-a jarcento]], [[Mikelanĝelo]] pentris raike alain formon de la Lasta juĝo (1533–41): sur [[freŝko]] de la roma [[Siksta kapelo]], Kristo estas duonnuda, senbarba, aspektas kiel pagana dio, kiu faras minacan movon al la [[damnito]]j. [[Kategorio:religio]]

Lasta juĝo: Malsamoj inter versioj