Domokupado: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
SieBot (diskuto | kontribuoj) e roboto modifo de: es:Movimiento okupa |
Kaha (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
[[Image:Quan viure luxe okupar dret.jpg|thumb|right|250px|[[Murskribaĵo]] [[kataluna lingvo|katalunlingva]]: «Kiam vivi estas lukso, okupadi estas rajto»]]
[[Image:Okupa.svg|thumb|Simbolo domokupa]]
'''Domokupado''' estas la [[politiko|politika]] ago de enloĝi [[leĝo|kontraŭleĝe]] forlasitan aŭ neenloĝatan lokon aŭ konstruaĵon, kiun la domokupanto ne posedas, lupagas, aŭ
Dum la [[17a jarcento|17<sup>a</sup> jarcento]] ekaperi la angla vorto '''squat''' por desegni la kontraŭleĝajn terokupadon far [[Anglio|anglaj]] [[kamparano|kamparanoj]], la ''Diggers''. La [[1-a de aprilo|1<sup>a</sup> de aprilo]] [[1649]] okazis apud [[Londono]] la unua konita domokupado, antaŭenigita far Gerrard Winstanley.
== Plureca realeco ==
Okupita domo povas enhavi kaj unu nuran enloĝanton, kaj plurajn dekojn, kaj esti ĉu malgranda urbcentra loĝejo, ĉu vastega ĉirkaŭurba industria ruino. Kondiĉoj ankaŭ tre variadas: el plena sanmalfavoreco ĝis deca komforto kompareblas kun normala loĝejo (akvo, elektro, gaso, varmeco, vasteco, ktp.).
Enloĝantoj ankaŭ troviĝas en okupita domo pro pluraj malsamaj kialoj: junaj fuĝintoj, enmigrintoj, nomadaj petveturistoj, senhejmuloj, [[anarkiisto|anarkiistoj]...
== Kial okupi domon ==
=== Pro neceso ===
Eble konsideri domokupadon kiel ilo por konstrui [[alimondismo|alternativan ekonomian modelon]]. Kaj do, okupato ofte unue rezultas el monaj kialoj: uloj, familioj aŭ grupoj serĉas lokon kie vivi, sed ili ne povas pagi loĝkoston.
=== Pro konvinko ===
Certaj domokupistoj, ideologie proksimaj el [[ekstremmaldeskemismo]], el [[anarkiismo]] aŭ [[aŭtonomismo]], konkretigas iliajn ideojn pri rifuzo de privata proprieco. Laŭ ili, per ekvilibra disigo de havaĵoj kaj kostoj, eblas malpliigi sian monan [[dependeco|dependecon]] kaj permesi zorgi pri plibonan reordigadon de sia propra vivtempo. Ĉefe, ili tiel provadas antaŭenigi kulturajn kaj politikajn alternativojn pere de [[memzorgismo]]. La tuta enloĝantaro kutime kuniĝas por pridiskuti kaj kune zorgi pri la elektoj kiuj rilatas kun la funkciado aŭ evoluado de la loko. Ĉi tia organizado malpermesas, laŭ ties partizanoj, ke ekaperu estojn.
Fine, en la plej stabilaj okupitaj domoj, ofte aperas interhelpaj kaj solidarecaj retoj. Domokupado tiel havas rolon bonvenigi la ekstere-neakceptitajn grupojn kiel la [[GLAT|GLATanoj]] aŭ rifuĝintoj.
== Lokaj realecoj ==
=== Okcidenta Eŭropo ===
En Okcidenta Eŭropo, kaj inter aliaj lokoj en [[Nederlando]], kie la movado famiĝis, en [[Berlino]], kie pro historiaj kaj politikaj kialoj kelkaj kvartaloj malplivaloriĝis portempe kaj en [[Hispanio]], tre ofte la domokupado estas asocia al alternativa movado por setligi en tiuj okupitaj domoj, ne nur loĝajojn, sed ĉefe sociajn sidejojn, kie oni povas realigi alternativajn aktivaĵojn, kiel liberaj kursoj, [[teatro]], [[muziko]], politika agado, ktp. Ofte tio utilas por havi la komplicecon de kvartalanojn, sed ofte male. Por tia uzado oni preferas abandonitajn [[fabriko]]jn, grandaj konstruaĵoj, ktp. [[Polico]] post iom da burokratado elhejmigas la okupintojn, kiuj tre ofte okupas novan domon. Tiu movado uzas eĉ propran simbolon, kiu konsistas el [[fulmo]] ene de [[cirklo]].
| |||