Salomon August Andrée: Malsamoj inter versioj

+fotoj +riparo de ekst. ligiloj
[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Thijs!bot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: nl:Salomon August Andrée
+fotoj +riparo de ekst. ligiloj
Linio 1:
[[Dosiero:SAAndree.png|thumb|Salomon August Andrée (1854-1897)]]
[[Image:"Eagle".crashed2.jpg|thumb|right|La ''Örnen'' (Aglo) mallonge post alteriĝo en la glacio, fotita de [[Nils Strindberg]] kaj foto retrovita en 1930.]]
 
'''Salomon August ANDRÉE''' (naskiĝis la [[18-an de oktobro]] [[1854]] en [[Gränna]], [[Svedio]]; mortis en oktobro [[1897]] en [[Kvitö]], [[Spitsbergen]]) estis [[Svedio|sveda]] [[inĝeniero]] kaj [[poluso|polusa]] esploristo.
 
== Vivo ==
Andrée studis en la [[Teĥnika Altlernejo]] en [[Stokholmo]] kaj finis siajn studojn kiel inĝeniero en 1874. Ekde 1880 li estis instrua asistanto tie. En 1882 kaj 1883 li partoprenis svedan polusan ekspedicion. Unu jaron poste li fariĝis ĉefinĝeniero de la sveda [[patentoficejopatento|patent]]oficejo.
 
En 1892 ĝis 1895 Andrée faris multajn eksperimentojn pri [[balono]]j. Finfine li decidis vojaĝi al la [[norda poluso]] per balono. Jen la 11-a de julio 1897 li ekflugis, kun [[Nils Strindberg]] kaj [[Knut Frænkel]], per sia balono ''Örnen'' (agloAglo) de Spitsbergen – kaj malaperis.
Andrée studis en la [[Teĥnika Altlernejo]] en [[Stokholmo]] kaj finis siajn studojn kiel inĝeniero en 1874. Ekde 1880 li estis instrua asistanto tie. En 1882 kaj 1883 li partoprenis svedan polusan ekspedicion. Unu jaron poste li fariĝis ĉefinĝeniero de la sveda [[patentoficejo]].
 
Nur 33 jarojn poste, en 1930, [[foko]]-kaptistoj trovis la restaĵojn de la ekspediciintoj, sur la ''blanka insulo'' Kvitö. Oni portis la korpojn al Stokholmo kaj entombigis ilin tie.
En 1892 ĝis 1895 Andrée faris multajn eksperimentojn pri [[balono]]j. Finfine li decidis vojaĝi al la [[norda poluso]] per balono. Jen la 11-a de julio 1897 li ekflugis, kun [[Nils Strindberg]] kaj [[Knut Frænkel]], per sia balono ''Örnen'' (aglo) de Spitsbergen – kaj malaperis.
 
Nur 33 jarojn poste, en 1930, [[foko]]kaptistoj trovis la restaĵojn de la ekspediciintoj, sur la ''blanka insulo'' Kvitö. Oni portis la korpojn al Stokholmo kaj entombigis ilin tie.
 
Oni trovis ankaŭ la taglibron de Andrée, kiu estis ankoraŭ plejparte legebla. Per ĝi oni eltrovis, ke la balono jam post triono de la distanco difektiĝis. Dek du semajnojn la tri viroj piediris suden tra la glacia pejzaĝo. Je la 5-a de oktobro ili atingis Kvitö-n. Kvankam ili havis sufiĉe da manĝaĵoj kaj aliaj ekipaĵoj, ili mortis kelkajn tagojn poste. Verŝajne intestaj vermoj ilin malsanigis kaj pro elĉerpiĝo mortigis.
 
== En Esperanto aperis ==
''[[Per balonoBalono al la Poluso]]. La polusekspedicio de Andrée en 1897.'' Eldonita sur la bazo de la notaĵoj de S. A. Andrée, Nils Strindberg kaj Knut Fraenkel, trovitaj sur la Blanka Insulo en la somero 1930 de Sveda Societo por Antropologio kaj Geografio. [[Eldona Societo Esperanto|Förlagsföreningen Esperanto]], 1930, 411 paĝoj.
 
== Eksteraj ligiloj ==
''Per balono al la Poluso. La polusekspedicio de Andrée en 1897.'' Eldonita sur la bazo de la notaĵoj de S. A. Andrée, Nils Strindberg kaj Knut Fraenkel, trovitaj sur la Blanka Insulo en la somero 1930 de Sveda Societo por Antropologio kaj Geografio. Förlagsföreningen Esperanto, 1930, 411 paĝoj.
 
{{el}} [http://www.svalbard-images.com/spitsbergen/kvitoya-e.php <!--Situo _Kvitøya_de la -->"Blanka Insulo" Kvitøya (Kvitö)] en la arkipelo de Spitsbergen
{{el}} [http://andree.grm.se Pri la ekspedicio] en la Andrée-muzeo en [[Gränna]] (Svedio)
{{el}} [http://www.nrk.no/programmer/tv/schrodingers_katt/5041616.html <!--Raporto _Virgohamna_pri _og_"Virgohamna kaj Salomon August ANDRÉE -->Andrée"]
{{el}} [http://miljo.npolar.no/mosj/MOSJ/temaer/graphics.asp?mID=4&cID=4&fID=11&iID=50 <!--Pliaj _Kartlegging_dokumentoj _av_kaj _kulturminne_mapoj _i_pri _Virgohamna_ -->Virgohamna]
 
[[Image:Andree.railway.station.png|thumb|200px|left|Desegeno el la gazeto ''[[Aftonbladet]]'', montranta la celebradon dum la foriro de la ekspedicio de Stokholomo por la unua provo flugigi la balonon en 1896.]]
<br clear=all>
[[Image:Andree.funeral.png|thumb|200px|right|Funebra procezio en Stokholmo, {{daton|5|oktobro|1930}}]]
 
== Eksteraj ligiloj ==
 
{{el}} http://www.svalbard-images.com/spitsbergen/kvitoya-e.php <!-- _Kvitøya_ -->
{{el}} http://andree.grm.se <!-- _Andréemuseet_ - muzeo en _Gränna_, (Svedio, Svedujo, Svedia) -->
{{el}} http://www.nrk.no/programmer/tv/schrodingers_katt/5041616.html <!-- _Virgohamna_ _og_ Salomon August ANDRÉE -->
{{el}} http://miljo.npolar.no/mosj/MOSJ/temaer/graphics.asp?mID=4&cID=4&fID=11&iID=50 <!-- _Kartlegging_ _av_ _kulturminne_ _i_ _Virgohamna_ -->
 
[[Kategorio:Esploristoj|ANDREE, Salomon August]]