Konjugacio: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto |
Nuligis version 2062498 de 86.199.17.106 (kontribuoj, diskutpaĝo) |
||
Linio 1:
'''Konjugacio''' estas la sistemo de la diversaj [[verbo|verbaj]] formoj, per kiu lingvo esprimas la cirkonstancojn de ago. Konjugacii signifas laŭvice almeti al verba radiko la diversajn afiksojn, kiuj servas por esprimi la ŝanĝojn de persono, nombro, tempo, modo kaj voĉo.
{{redaktata}}
Kompare al multaj lingvoj en Esperanto ne estas esprimata la persono rekte en la verbo.▼
==En Esperanto==
▲Kompare al multaj lingvoj en Esperanto ne estas esprimata la persono rekte en la verbo. Krome nur ekzistas kelkaj kombinoj el tempoj, modoj kaj voĉoj.
;Tempoj
Esperanto distingas la tri tempojn [[prezenco]], [[preterito]] kaj [[futuro]] per la jenaj finaĵoj en la indikativa modo.
*-as (ekz. ''mi laboras'')
*-is (ekz. ''li manĝis'')
*-os (ekz. ''ni festenos'')
;Modoj
Krome ĝi havas la jenajn modojn.
*-i ([[modo sendifina|sendifina modo]]; ekz. ''dormi'')
*-u (imperativo resp. [[modo ordona]]; ekz. ''manĝu'')
*-us (kondicionalo resp. [[modo kondiĉa]]; ekz. ''li aĉetus, se li havus monon'')
;Participoj
Esperanto havas ses [[participo]]jn, tri aktivajn kaj tri pasivajn. Ĉiuj povas esti uzataj kun adjektiva aŭ adverba finaĵoj.
{| class="prettytable"
!<ref>[[Gramatiko de Esperanto#Fundamenta Gramatiko de Esperanto]]</ref>
! Aktivaj
! Pasivaj
|-
| estantaj
| -ant-
| -at-
|-
| estintaj
| -int-
| -it-
|-
| estontaj
| -ont-
| -ot-
|}
Kelkaj uzantoj de la lingvo krome uzas la formojn -unta kaj -uta, sed ili ne estas laŭfundamentaj.
== « Esti » en kelkaj lingvoj==
Linio 14 ⟶ 51:
!'''Rumana'''<ref>Kauderwelsch Band 52, Rumänisch für Globetrotter, 1a eldono 1992, ISBN 89416-241-4, paĝoj 23 (pronomoj), 33 (verbo ''esti'')</ref>
!'''Franca'''<ref>Kauderwelsch Band 40, Französich Wort für Wort, 7a eldono 1999, ISBN 3-89416-492-1, paĝo 43</ref>
! colspan="2" | '''Hispana'''<ref>Kauderwelsch Band 16, Spanisch Wort für Wort, 18a eldono 2008, ISBN 978-3-89416-480-5, paĝoj 29, 31 (verbo ''esti''), 38 (pronomoj)</ref>
! colspan="2" | '''Portugala'''<ref>Kauderwelsch Band 11, 6a eldono 1996, ISBN 3-89416-024-1, paĝoj 23 (pronomoj), 28 (verboj)</ref>
|-
|'''[[infinitivo]]'''
Linio 23 ⟶ 60:
|'''être'''
|'''ser'''
|'''ser'''
|'''estar'''
|-
|'''unua [[singularo]]'''
Linio 31 ⟶ 70:
|je suis
|yo soy
|yo estoy
|eu sou
|eu estou
|-
|'''dua singularo'''
Linio 39 ⟶ 80:
|tu es
|tú eres
|tú estás
|tu és
|tu estás
|-
|'''tria singularo'''
Linio 47 ⟶ 90:
|il/elle est
|él/ella/usted es
|él/ella/usted está
|ele/ela/você é
|ele/ela/você está
|-
|'''unua [[pluralo]]'''
Linio 55 ⟶ 100:
|nous sommes
|nosotros/nosotras somos
|nosotros/nosotras estamos
|nós somos
|nós estamos
|-
|'''dua pluralo'''
Linio 63 ⟶ 110:
|vous êtes
|vosotros/vosotras sois
|vosotros/vosotras estáis
|vós sois
|vós estais
|-
|'''tria pluralo'''
Linio 71 ⟶ 120:
|ils/elles sont
|ellos/ellas/ustedes son
|ellos/ellas/ustedes están
|eles/elas/vocês são
|eles/elas/vocês estão
|}
Linio 157 ⟶ 208:
!'''Malsuprasoraba'''<ref>Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, ISBN 3-7420-1096-4, paĝo 57</ref>
!'''Rusa (plu uzata en moderna rusa)'''
!'''Bulgara'''<ref>Kauderwelsch Band 51, Bulgarisch Wort für Wort, 4a eldono 2003, ISBN 3-89416-240-6, paĝo 31 (pronomoj), 34 (verbo ''esti''; sed en latina skribo)</ref>
|-
|'''infinitivo'''
Linio 166 ⟶ 218:
|'''byś'''
|'''быть'''
|—
|-
|'''unua singularo'''
Linio 175 ⟶ 228:
|ja som
|я есмь
|аз съм
|-
|'''dua singularo'''
Linio 184 ⟶ 238:
|ty sy
|ты еси
|ти си
|-
|'''tria singularo'''
Linio 193 ⟶ 248:
|wón/wóna/wóno jo
|он/она/оно есть
|той/тя/то е
|-
|'''unua dualo'''
Linio 201 ⟶ 257:
|mój smój
|mej smej
|—
|—
|-
Linio 210 ⟶ 267:
|wój staj/stej
|wej stej
|—
|—
|-
Linio 219 ⟶ 277:
|wonaj/wonej staj/stej
|wónej stej
|—
|—
|-
Linio 229 ⟶ 288:
|my smy
|мы есмы
|ние сме
|-
|'''dua pluralo'''
Linio 238 ⟶ 298:
|wy sćo
|вы есте
|вие сте
|-
|'''tria pluralo'''
Linio 247 ⟶ 308:
|wóni su
|они суть
|те са
|}
Linio 254 ⟶ 316:
|-
!'''Formo/Persono'''
!'''Litova'''<ref>Kauderwelsch Band 54, Litauisch Wort für Wort, 5a eldono 2001, ISBN 3-89416-244-9, paĝo 39</ref>
▲!'''Litova'''
!'''Latva'''<ref>Kauderwelsch Band 82, Lettisch Wort für Wort, 3a eldono 2002, ISBN 3-89416-273-2, paĝo 39 (pronomoj), 43 (verbo ''esti''</ref>
|-
| |||