Sankta Tereza: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kriĉjo (diskuto | kontribuoj)
e en:
Ampleksigo
Linio 1:
[[en:Teresa of Avila]]
'''Sankta Tereza de [[Avila]]''' ([[1515]] -82 oktobro [[1582]]), ankaŭ konata kiel '''Sankta
 
Tereza de Jesuo''' (hispane, <i>santa Teresa de Jesús</i> [santa teresa de ĥeSUS]), baptonome ''Teresa DE CEPEDA Y AHUMADA'' [teresa de sepeda i aŭmada], estas fama hispana sanktulo kaj [[mistiko|mistikulo]] de
'''Sankta Tereza de Avila''' (1515-82), ankaŭ konata kiel Sankta
[[katolikismo]]. Ŝi reformis la religian ordonordenon,
Tereza de Jesuo, estas fama hispana sanktulo kaj mistikulo de
la [[Karmelanoj]], fondinte la ordon de [[Deŝuitaj Karmelanoj]]. Ŝi
[[katolikismo]]. Ŝi reformis la religian ordon,
la Karmelanoj, fondinte la ordon de Deŝuitaj Karmelanoj. Ŝi
batalis kontraŭ [[protestantismo]] per
preĝado kaj verkis gravajn librojn pri preĝado kaj la vivo spirita:
biografio <cite>Vivo</cite>, <cite>La Vojo al Perfekteco</cite> (''Camino de perfección'') kaj <cite>Interna
Kastelo</cite> (''Las moradas o el castillo interior'').
 
Ŝi idis je kristanigitaj judoj. Kiam ŝi havis 15-jarojn, ŝia patrino mortis kaj Tereza estis
prizorgita de [[aŭgusteninoj|aŭgustenaj monaĥinoj]]. Post kiam ŝi legis la verkojn de
[[Sankta Jeromo]], ŝi decidis eniri la religian vivon. En [[1535]] ŝi
aliĝis al la Karmelanoj, kontraŭ la volo de ŝia patro (sed li poste
konsentis). Ŝi grave malsaniĝis kaj ne povis piediri dum tri jaroj, sed
tiam ŝi spertis vizion de "la vundegita [[Kristo"]]", kio ŝanĝis ŝian vivon
por ĉiam.
 
La vizioj, precipe pri la [[Pasiono]] de
Kristo, adis kaj fortiĝis. Instigita de la
vizioj, ŝi luktisstrebis reformi la Karmelanojn, kaj fine fondis la ordon de
Deŝuitaj Karmelanoj, kiu estis pli severa kaj malpli mondama. En la
jarcento[[16-a XVIjarcento]], monaĥinoj ofte vivis lukse kaj ne laŭ la regulo de la
ordo. En 1567 Tereza renkontis [[sankta Johano de la Kruco|Sanktan
Johanon de la Kruco]], kiu fondis la viran flankon de la Deŝuitaj
Karmelanoj.
 
Ŝi devis konvinki [[Hispana Inkvizicio|Hispanan Inkvizicion]], kiu suspektis ŝin [[herezo|hereza]] pro sia judideco kaj mistika fervoro.
 
Dum la malfruaj jaroj de ŝia vivo, ŝi iris tra la tuta [[Hispanio]]
Linio 33 ⟶ 34:
lasta estas ŝia klarigo de la
<cite>Pater Noster</cite> kaj gvidlibro
por la fratinoj de ŝia ordo. Ŝia lingvuzo estis vulgara, pli laŭ la neklerula ol laŭ la hispana normo. Lingvistoj debatas, ĉu ŝi faris tiel pro [[sinpuno]] aŭ pro alia kaŭzo.
por la fratinoj de ŝia ordo.
 
Fama strofo el ŝia mistika verko:
<table><tr><td>Vivo sin vivir en mí<br>
y tan alta vida espero<br>
que muero porque no muero.</td><td>
Mi vivas sen vivi en mi<br>
kaj tiom altan vivon mi esperas,<br>
ke mi mortas ĉar mi ne mortas.
</td></tr></table>
 
La itala artisto Bernini[[Sandro traktisBERNINI]] statuis pri ŝi marmore en lia <cite>La
[[Ekstazo]] de Sankta Tereza</cite>, kiu nun staras en malgranda preĝejo en
[[Romo]].
 
Anekdote, ŝi mortis dum la nokto de la [[4-a de oktobro|4-a]] al la [[15-a de oktobro]] de [[1582]], kiam Hispanio kaj la katolika mondo ŝanĝis kalendaron [[julia kalendaro|julian]] al [[gregoria kalendaro|gregoria]].
----