Kiel registrite je 07:30, 3 dec. 2008 redakti Ptbotgourou (diskuto \| kontribuoj) 16 076 redaktoj e roboto modifo de: mzn:گیلون جه‌موری ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 09:32, 10 jan. 2009 redakti malfari ThomasPusch (diskuto \| kontribuoj) Burokratoj, Patrolantoj, Administrantoj 356 845 redaktoj eNeniu resumo de redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: [[Image:Mirza teeghi.jpg\|thumb\|right\|[[Ĥano Mirza Kuĉek]], gvidanto de la movado.]] La '''Irana ~~sovetrespubliko~~Soveta Respubliko''' aŭ '''Persa ~~socialista~~Socialista ~~sovetrespubliko~~Soveta Respubliko''' estis ~~sovetrespubliko~~soveta respubliko ĉe la [[Kaspia ~~maro~~Maro]], establita en 1920 en la nordpersa provinco [[~~Gilan~~Gilano]], tiel ĝi havas ankaŭ la nomon ''Sovetrespubliko de ~~Gilan~~Gilano''. ==Antaŭhistorio==▼ Dum la [[Junpersa revolucio]] (1905-1911), en 1909 aperis en Rascht la unua persa traduko de la [[Komunista Manifesto]]. Ekde 1915 agadis en nordirano la ĝangali-ribeluloj de [[Ĥano Mirza Kuĉek]], kiuj estis aktivaj jam inter 1905-1911. Ili forpelis per germana kaj osmana helpo dum la unua mondmilito la trupojn de la cara [[Rusio]] kaj la kozak-brogadon de [[Reza Pahlavi\|Reza Ŝaĥ Pahlavi]]. ▼ ▲==Antaŭhistorio== Ĝi 1917, ekregis Kuĉek kun 3.000 ĝangali-ribeluloj tutan Gilan-on, kiam post la venko de la oktobra revolucio, la fortirintaj rusoj lasis siajn armilojn por la ribeluloj. Anstataŭ la rusoj alvenis la britoj, kiuj apogis la blankan generalon [[Denikin]]. Generalo [[Dunsterville]] kaj siaj ''Dunsterforces'' venkis la ĝangaliojn en 1918. Ĥano Kuĉek rekonis la britojn, sed ne la centran registaron de Tehrano. Kiam Persio iĝis en 1919 - post protektorata traktato kun Britio - militirejo kontraŭ Sovet-Rusio, la britaj, persaj trupoj forpelis la ĥanon al Sovet-[[Azerbajĝano]].▼ ▲~~Dum~~Kadre de la [[Junpersa revolucio]] (1905-1911), endum 1909 ~~aperis~~ en ~~Rascht~~la urbo [[Raŝt]] aperis la unua persa traduko de la [[Komunista Manifesto]]. Ekde 1915 agadis en nordirano la ĝangali-ribeluloj de [[Ĥano Mirza Kuĉek]], kiuj estis aktivaj jam inter 1905-1911. Ili forpelis per germana kaj osmana helpo dum la unua mondmilito la trupojn de la cara [[Rusio]] kaj la kozak-brogadon de [[Reza Pahlavi\|Reza Ŝaĥ Pahlavi]]. ▲Ĝi 1917, ekregis Kuĉek kun 3.000 ĝangali-ribeluloj tutan ~~Gilan-on~~Gilanon, kiam post la venko de la oktobra revolucio, la fortirintaj rusoj lasis siajn armilojn por la ribeluloj. Anstataŭ la rusoj alvenis la britoj, kiuj apogis la blankan generalon [[Denikin]]. Generalo [[Dunsterville]] kaj siaj ''Dunsterforces'' venkis la ĝangaliojn en 1918. Ĥano Kuĉek rekonis la britojn, sed ne la centran registaron de Tehrano. Kiam Persio iĝis en 1919 - post protektorata traktato kun Britio - militirejo kontraŭ Sovet-Rusio, la britaj, persaj trupoj forpelis la ĥanon al Sovet-[[Azerbajĝano]]. ==Respublika kontraŭregistaro en ~~Gilan~~Gilano== Per la kontraŭatako de la [[Ruĝa Armeo]] en 1920, okazis kontraŭbrita ribelo en norda Irano. En junio de 1920, oni fondis la ''Komunistan partion de Irano'' (pli poste [[Tudeh-partio]]) sub gvido de ekstrem-maldekstra Piŝevari kaj socialista ĉefskretario [[Agajev]]. La unuiĝintaj fortoj de ĝangalioj kaj la KP konkeris per rusa helpo (05.06.1920) [[Raŝt]]-on (same [[Mazandaran]]-on) kaj proklamis la ''Persan Socialistan Sovetrespublikon'', apogitan fare de la rusa kaspia floto kaj 2.000 ruĝ-gvardianoj sub rusa militara guberniestro. Aldoni oni establis ''Iranan Ruĝan Armeon'', kies komandanto iĝis ĥano Ehŝanollaĥ.

Irana Soveta Respubliko: Malsamoj inter versioj