Dua pacifika milito: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
kategorioj
eNeniu resumo de redakto
Linio 1:
'''Milito de la Pacifiko''' ([[hispane]] ''Guerra del Pacifico'' (1879–83)) estis milita konflikto inter [[Ĉilio]], [[Bolivio]] kaj [[Peruo]], kiu finiĝis per aligo de la disputitaj, valoraj areoj de la Pacifika bordo al Ĉilio.
 
La milito komenciĝis inter Ĉilio kaj Bolivio por kontrolo de parto de la dezerto [[Atakamo]] (inter la latitudo de 23-26). Tiu areo estas riĉa je resursoj, precipe je nitratoj[[nitrato]]j.
 
==Intereskonflikto==
Linio 10:
 
Ĉilio kaj Bolivio en 1874 reverkis la traktaton kaj tiel iomete pliboniĝis la rilato inter la rivalantaj landoj. Ĉilio abdikis pri la doganaj enspezoj, dum Bolivio akceptis ne altigi impostojn de la ĉiliaj entreprenoj dum 25 jaroj. La bona rilato ŝiriĝis en 1878, kaim Bolivio – spite al la traktato- provis altigi imposton de la nitratuzino en Antofagasta. Post kiam Bolivio minacis per konfisko de la uzinaj posedaĵoj, la ĉilia armeo koupis la havenurbon la 14-an de ferbruaro de 1879. Tiam Bolivio deklaris militon kontraŭ Ĉilio kj petis helpon de Peruo. Ĉili deklaris militon la 5-an de aprilo de 1879 al Peruo kaj Bolivio.
 
==La milito===
Ĉilio baldaŭ okupis la bolivian marbordon (provincon de Antofagasta) kaj ekatakis Peruon. Ĉilio venkis sur la maro ĉe Iquique kaj Angamos (aŭtune de 1879), tiel ekkontrolis la marajn elirojn de Peruo. Ĉilio poste penetris en Peruon. En oktobro de 1880, Usono provis interpacigi la militantojn, sed la ĉilia armeo okupis en januaro de 1881 eĉ la ĉefurbon de Peruo, Limon. La perua kontraŭstaro daŭris dum tri jaroj, kun apogo de Usono.
Linio 27 ⟶ 28:
[[cv:1879-1883 çулсенчи Лăпкă океан вăрçи]]
[[da:Salpeterkrigen]]
[[de:Salpeterkrieg]]
[[en:War of the Pacific]]
[[es:Guerra del Pacífico]]