Sanktulo: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e roboto aldono de: sk:Svätec |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
'''Sanktulo,''' laŭ diversaj kulturaj medioj kaj religioj, estas persono kiu meritas respektegon kaj admiron, kaj estas proponata kiel imitenda virta homo. Laŭ la kristanaj eklezioj, temas pri persono kiu dumvive persistis en supera kristana virto (amo al Dio kaj servo al proksiluaro), kaj fine la eklezioj rekonis tia.
Sanktulo, el la greka estas ''a-ĝios'', la ''senterulo'', ne en la senco de senŝtatano, sed en la senco de evangelie alta spirito, homo ne de tiu ĉi mondo sed de tiu estonta: ĉi tie oni malkovras la stampo de la platona-bizanca spiritualeco. En la latina ''sanctus'' (sanktulo), male, estas homo ''sankciito, ratifito'' aŭ konfirmito de la leĝo: en tiu etimologia interpeto kuŝas la ideo de ''kanonizito'', publike kaj oficiale rekonito per la leĝo, igita normo de konduto kaj ekzemplo de virto; oni notas ĉi tie la influon de la romia juro. Fine el la hebrea ''Kadòsh'' (sanktaĵo) signifas ulo ”peza” ĉar la sanktulo estas personulo “peze konsista”, grava, granda, glora, potenca: ĉi tie vidiĝas la semita stampo kie estas substrekata la grando, grandiozeco kaj forto. Nu tiuj tri vidpunktoj reciproke integriĝas por difini la figuton de la kristana sanktulo kiu en humilaj homaj terminoj devas reprezenti la supernaturan kondiĉon de la Difilo, potenca kaj glora ''(qadòsh),'' en kiu antaŭstaris la spirito ''(a-aghios)'' kaj agnoskita de la komunumo ''(sanctus)'' sanktulo.
==Katolikaj sanktuloj==
Por la katolika eklezio estas sankta kiu, animita de amo, vivas ka mortas en la dia graco; en specifa senco estas kiu dum vive distingiĝis en la praktikado de la kristana virtoj ààà laŭ senmizura formo aŭ ekspezo de la vivo pro sia kredo (martiro). La katolika eklezio proklamas Sankta personon nur post la rezulto de ordigita proceduro nomata kanonizo per la eklzio certiĝas ke la homo jam ĝuas je la dia vizio.
Kristanoj katolikaj ([[katolikismo|romaj]] kaj [[anglikanismo|anglikanaj]]) kaj [[ortodoksismo|ortodoksaj]] preĝas al sanktuloj, sed [[protestantismo|protestantaj]] ne.▼
▲Kristanoj katolikaj ([[katolikismo|romaj]] kaj [[anglikanismo|anglikanaj]]) kaj [[ortodoksismo|ortodoksaj]] preĝas al sanktuloj
[[Marteno Lutero]], ĉefa iniciatinto de la [[Reformacio]], ne kontraŭis la ĝustan memoron pri la sanktuloj, sed li avertis kontraŭ la risko malklarigi la centran rolon de [[Kristo]]. La luterana tiel nomita «[[Aŭgsburga Kredkonfeso]]» (de la jaro [[1530]]) deklaris: «la memoron pri la sanktuloj oni rajtas proponi, por ke ni imitu ilian kredon kaj iliajn bonfarojn laŭ la vokiĝo de ĉiu unuope». Tamen ĝi aldonas: «La [[Biblio]] ne al ni instruas alvoki sanktulojn aŭ peti ilian helpon, ĉar la sankta Skribo al ni prezentas nur Jesuon Kriston kiel peranton, favoriganton, pontifikon kaj propetanton». Ankaŭ nuntempe plej granda parto de la protestantaj eklezioj kaj komunumoj estas tute kontraŭaj al kulto de sanktuloj, sed kelke el ili ne forigas de la kristana pieco la rolon de la sanktuloj, unualoke de [[Sankta Maria]], patrino de Jesuo.
| |||