Kiel registrite je 09:10, 15 feb. 2009 redakti Idioma-bot (diskuto \| kontribuoj) 20 546 redaktoj e roboto aldono de: lt:Matera ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 20:27, 21 feb. 2009 redakti malfari Fabio Bettani (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 6 950 redaktoj Neniu resumo de redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: {{Italia komunumo \| nomo = Matera \| blazono = [[Dosiero:Matera-Stemma.png]] \| regiono = {{Italio BAS}} ~~(2005)~~ \| provinco = {{Italio MT}} ~~(2005)~~ \| latitudo_gradoj = 40 \| latitudo_minutoj = 40 \| latitudo_sekundoj = 0 \| latitudo_direkto = N \| longitudo_gradoj = 16 \| longitudo_minutoj = 36 \| longitudo_sekundoj = 0 \| longitudo_direkto = E \| koord_X_en_mapo = 244 \| koord_Y_en_mapo = 212 \| alto = 401 \| areo = 387,40 ~~(2005)~~ \| kvanto_de_loĝantoj = ~~59144~~59 144 ([[2004]]-[[31-a de decembro\|12-0431]]) \| denso_de_loĝantoj = 147,1 ~~(2005)~~ \| subdividaĵoj = La Martella, Venusio, Picciano ~~(2005)~~ \| najbaraj_komunumoj = [[Altamura]] (BA), [[Ginosa]] (TA), [[Gravina in Puglia]] (BA), [[Grottole]], [[Laterza]] (TA), [[Miglionico]], [[Montescaglioso]], [[Santeramo in Colle]] (BA~~) (2005~~) \| poŝtkodo = 75100 ~~(2005)~~ \| telefona_kodo = 0835 ~~(2005)~~ \| ISTAT_kodo = 077014 ~~(2005)~~ \| imposta_kodo = F052 ~~(2005)~~ \| nomo_de_loĝantoj = ''materani'' \| patrono = [[Madonna della Bruna]] \| festo = [[{{dato\|2~~-a de~~ \|julio~~]] (2005)~~}} \| retpaĝo = http://www.comune.matera.it/ \| mapo = BAS-Mappa.png \| mapamplekso = 300 }} '''Matera''' {{prononco\|ma'''te'''ra}} estas [[urbo]] en la suda [[Italio]]; ĝi troviĝas en la regiono [[Basilikato~~\|Basilicata~~]], kaj ~~centro de~~ĉefurbas la samnoman [[~~Provinco~~provinco ~~Matera\|samnoma~~de ~~provinco~~Matera]]. ==~~Situo~~ ~~kaj~~Historio ~~priskribo~~== La areo estis jam loĝata en la [[juna ŝtonepoko]]. La areo senhomiĝis post atako de la [[saracenoj]] en 938. Ĝi venis en [[1043]] sub [[normanoj\|normanan]] regadon, iĝis reĝa sidejo kaj akiris riĉecon. ~~Tiu floruma epoko daŭris~~▼ ~~<!-- La urbo estas sidejo de [[ĉefepiskopo]]: mi dubas tiun RK.-->~~ Vidindaĵo estas ''Sassi di Matera'', kiu etas la malnova urboparto de Matera sur la krutaj rokaĵoj de la rivera valo de Gravina. Tiu parto estas deklarita [[monda kulturheredaĵo]] fare de [[UNESCO]]. La mezepokaj kronikistoj nomumis ĝin „Spegulo de la frunta ĉielo“, [[Carlo Levi]] komparas ĝin male al funelforma infero de [[Dante]]. Grava vidindaĵo estas inter alie la t.n. [[roka kirko]] ''San Pietro Barisano'', ''Torre Metellana'', la kirkoe ''San Antonio Abate'', la klostro ''Madonna della Virtù'' (la [[10-a jarcento]]) kaj ''San Nicola dei Greci'', la [[kripto]] de ''Madonna degli Angioli'', la kirko ''San Pietro Caveoso'', la rokaj kirkoj ''Santa Maria de Idris'' kaj ''San Giovanni'' same kiel ''Cappuccino Vecchio'' kaj ''Cappuccino Nuovo''.▼ ~~<!-- Mi tradukos pli poste, mi laciĝis spirite RK~~ ~~==Historio==~~ == Vidindaĵoj == ▲La areo estis jam loĝata en la [[juna ŝtonepoko]]. La areo senhomiĝis post atako de la [[saracenoj]] en 938. Ĝi venis en [[1043]] sub [[normanoj\|normanan]] regadon, iĝis reĝa sidejo kaj akiris riĉecon. Tiu floruma epoko daŭris Gravega vidindaĵo en la urbo estas ''Sassi di Matera'', kiuj konsistigas la malnovan urboparton de Matera sur la krutaj rokaĵoj de la rivera valo de Gravina. Tiu parto estas deklarita [[monda kulturheredaĵo]] fare de [[UNESCO]]. La mezepokaj kronikistoj nomumis ĝin "Spegulo de la frunta ĉielo", [[Carlo Levi]] komparas ĝin male al funelforma infero de [[Dante Alighieri]]. dum setzte sich unter den anschließenden Regimentern der [[Staufer]] und [[Anjou]] fort. Danach wurde Matera mehrere Jahrhunderte von lokalen Adeligen beherrscht, wobei es zu Rivalitäten, Machtkämpfen und Revolten kam; so wurde [[1514]] der [[Neapel\|neapolitanische]] Graf [[Giancarlo Tramontano]] bei einem Aufstand der Materaner getötet. ▲~~Vidindaĵo~~Gravaj ~~estas ''Sassi di Matera'', kiu etas la malnova urboparto de Matera sur la krutaj rokaĵoj de la rivera valo de Gravina. Tiu parto~~vidindaĵoj estas ~~deklarita [[monda kulturheredaĵo]] fare de [[UNESCO]]. La mezepokaj kronikistoj nomumis ĝin „Spegulo~~inter dealiaj la ~~frunta~~tiel ~~ĉielo“, [[Carlo Levi]] komparas ĝin male al funelforma infero de [[Dante]]. Grava vidindaĵo estas inter alie la t.n.~~nomata [[roka kirko]] ''San Pietro Barisano'', ''Torre Metellana'', la ~~kirkoe~~kirko ''San Antonio Abate'', la klostro ''Madonna della Virtù'' (el la [[10-a jarcento]]) kaj ''San Nicola dei Greci'', la [[kripto]] de ''Madonna degli Angioli'', la kirko ''San Pietro Caveoso'', la rokaj kirkoj ''Santa Maria de Idris'' kaj ''San Giovanni'' same kiel ''Cappuccino Vecchio'' kaj ''Cappuccino Nuovo''. Während Matera bis [[1663]] zu [[Apulien]] bzw. der Küstenstadt [[Otranto]] gehörte, wurde es anschließend zu Lukanien bzw. der [[Basilicata]] gerechnet, wurde [[1806]] deren Hauptstadt, bis es nach einer Verwaltungsreform zur Hauptstadt der gleichnamigen Provinz wurde, die etwa die Hälfte der Basilicata umfasst. Mitte des 20. Jahrhunderts galt es als Kulturschande, dass in Italien Menschen immer noch in [[Höhle]]n lebten; [[Carlo Levi]]s Erinnerungsbuch ''Christus kam nur bis Eboli'' ([[1944]]) und der gleichnamige Film von [[Francesco Rosi]] ([[1978]]) machten die katastrophalen hygienischen Zustände weltbekannt. So wurden die Bewohner in den [[1950er]] und [[1960er]] Jahren in neugebaute Wohnblöcke umgesiedelt. Die ehemalige Handelsstadt und Lokalmetropole wurde durch die Industrialisierung des Basentotales zur (kleineren) Industriestadt. Da die Sassi heute eine Museumsstadt bilden, gewinnt auch der Tourismus zunehmend an Bedeutung. == Kino == ~~-->~~ [[Pier Paolo Pasolini]] reĝisoris tie la filmon ''[[Naskiĝo de Kristo]]'', kaj [[Mel Gibson]] la krucuman parton de la filmo ''[[La Pasiono de Kristo]]'', sur la monteto kontraŭsituanta al la Matera-aan [[raveno]]n.▼ ~~==Matera en filmo==~~ ▲[[Pier Paolo Pasolini]] reĝisoris tie la filmon [[Naskiĝo de Kristo]], [[Mel Gibson]] la krucuman parton de la filmo [[Pasiono]] sur la monteto kontraŭsituanta al la Matera-a raveno. ==Eksteraj ligoj==▼ {{el}} http://www.sassiweb.it <!-- _Sassiweb_ -->▼ {{el}} http://www.provincia.matera.it/ retpaĝo de la [[Provinco Matera]]▼ {{el}} http://whc.unesco.org/sites/670.htm paĝo de UNESCO pri la mondaj heredaĵo de Matera▼ == Bildgalerio == <gallery> Dosiero:Matera Sassi.jpg\|<!-- thumb\|left\|180px\|I _Sassi_ _di_ Matera. --> Linio 62 ⟶ 52: Dosiero:MateraSassi.jpg\|<!-- thumb\|left\|180px\|Strata angulo en la antikva _Sassi_ _di_ _Matera_ kiel ĝi (aspektas, aspektoj, rigardas) hodiaŭ. --> </gallery> {{Commons\|Category:Matera}}▼ == Aliaj projektoj == ▲{{~~Commons~~projektoj\|commons=Category:Matera}} ▲== Eksteraj ~~ligoj~~ligiloj == ▲{{el}} http://www.sassiweb.it <!-- _Sassiweb_ --> ▲{{el}} http://www.provincia.matera.it/ retpaĝo de la [[Provinco Matera]] ▲{{el}} http://whc.unesco.org/sites/670.htm paĝo de UNESCO pri la mondaj heredaĵo de Matera ~~[[Kategorio:Urboj de Italio]]~~ [[Kategorio:Komunumoj de Italio]] [[Kategorio:Komunumoj de Basilikato]]

Matero: Malsamoj inter versioj