Rentgeno: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Alidirektanta al Wilhelm Conrad Röntgen
 
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
En [[fiziko]], '''rentgeno''' (simbolo ''R'') estas mezurunuo por [[joniga radiado]] (kiel [[ikso-radioj]] kaj [[gama-radiado|gamaj radioj]]).
#REDIRECT [[Wilhelm Conrad Röntgen]]
 
Kiel estis difinite en 1928, 1 R estas la kvanto de radiado bezonata por liberigi pozitivan kaj negativan ŝargojn de unu [[statcoulomb]] (elektrostatika unuo de [[elektra ŝargo|ŝargo]] (esu)) en 1 [[kuba centimetro|cm<sup>3</sup>]] de seka aero je [[norma temperaturo kaj premo]]. Ĉi tio respektivas al generado de proksimume 2,08·10<sup>9</sup> [[jono|jonaj]] paroj.
 
Ĝis 2006, rentgeno estis akceptita por uzo kun la [[SI]] sistemo sed en ĉi tiu okazo ĝia valoro estas esprimita per la SI-aj unuoj kiel certa [[elektra ŝargo]] dividita per unuo de maso, 1 R = 2,57976·10<sup>-4</sup> [[Kulombo|C]]/[[kilogramo|kg]] anstataŭ kiel en la originala difino.
 
La koeficiento aperas pro tio ke 1 esu ≈ 3,33564·10<sup>-10</sup> C,la norma atmosfera aera [[denseco]] estas ≈1,293 kg/m<sup>3</sup> kaj en kuba metro estas 10<sup>6</sup> kubaj centimetroj.
 
La SI-unuo por la sama fizika kvanto, kiel tiu por kiu estas rentgeno, estas [[Kulombo|C]]/[[kilogramo|kg]].
 
Kvankam uzo de rentgeno estis permesebla sub la SIa sistemo, ĝi mem ne estas SI-a unuo kaj ĝia daŭra uzo estas "forte malrekomendata" de NIST (Nacia Instituto de Normoj kaj Teknologio).
 
La mezurunuo estas nomita pro germana fizikisto [[Wilhelm Conrad Röntgen]].
 
== Aliaj radioj ==
 
Rentgeno estis iam uzata por mezuri eksponon al radiado de la aliaj formoj ol ikso-radioj aŭ gamo-radioj. Por ĝustigi al la malsama influo de malsamaj formoj de radiado sur biologian materion, '''[[biologia ekvivalento de rentgeno]]''' estis uzata. Ekspono en biologiaj ekvivalentoj de rentgeno estas egala al la ekspono en rentgenoj multiplikita per la ''Q'' valoro kiu estas konstanto priskribanta la specon de radiado. La biologia ekvivalento de rentgeno estas nun anstataŭigita per la [[siverto]] (vidu la lastan por listo de la ''Q'' valoroj).
 
== Dozado ==
 
[[Dosiero:Atomic Testing Museum weather display.JPG|thumb|La vetera stacio ekster la [[Atoma Testa Muzeo]] dum varma somera tago. Elmontrata fona [[gama-radiado|gama radiada]] nivelo estas 9.8 μR/h (mikrorentgeno en [[horo]]) kiu devus esti proksimume 150 mR (milirentgeno) por jaro.]]
 
Tipa dozo de normala [[fona radiado]] por homo estas 200 mr por jaro.
 
Dozo de proksimume 500 R en 5 horoj estas mortiga por homoj.
 
== Vidu ankaŭ ==
 
* [[Grajo]] - SI-a unuo de absorbita dozo
* [[Siverto]]
* [[Rentgenaj radioj]] aŭ [[ikso-radio]]j
 
== Eksteraj ligiloj ==
 
{{el}} [http://physics.nist.gov/cuu/Units/outside.html NIST: Unuoj ekster la SI]
{{el}} R. Van Loon, R. Van Tiggelen, [http://www.radiology-museum.be/Pdf/RADIATIONDOSIMETRY.pdf Radiada dozomezurado en medicina ekspono: mallonga historia ĝenerala priskribo], 2004
{{el}} [http://physics.nist.gov/Pubs/SP811/sec05.html#5.2 Unuoj kelktempe akceptis por uzi kun la SI], je NIST, ekstraktita kaj arkivita [http://www.webcitation.org/5YWY1pd2K] en la 12-a de junio de 2008
 
[[Kategorio:Mezurunuoj]]
 
[[en:Röntgen]]