|
|Riversistemoj=[[Reuss]]→[[Rejno]] kaj [[Tiĉino]]→[[Pado]]
|Lokoj=[[Altdorf (Urio)]] kaj [[Belinzono]]
|Infrastrukturo=PasejstratoPasejvojo, Gastejogastejo
}}
'''Sankt-Gotardo''' (germane: '''Sankt-Gotthard''', kutime simple '''Gotthardpass'''; itale: '''San Gottardo''') estas unu el la plej gravaj montpasejoj de [[Svislando]]. Ĝi situas sur la akvo-dislimo inter la [[Norda Maro]] kaj [[Mediteraneo]] inter la [[Kantono Urio]] kaj la [[Kantono Tiĉino]].
===Habsburga monfonto===
Jam 50 jarojn post la konstruado de la Diabla Ponto la transirfrekvenoj tra la Gotardpasejo estis tiom grandaj, ke la doganenspezoj en [[Lucerno]] fariĝis unu el la ĉefaj enspezfontoj de la [[Habsburgoj]], kiuj nun komencis iom post iom plibonigi la stratonvojon. Kvereloj inter la Habsburgoj kaj Urio, Ŝvico kaj Untervaldo en la jaro [[1291]] kondukis al la kreo de la [[Svisa Ĵurkomunumo]], kiu fakte uneunue estis ĉefe militalianco por defendi la ekonomiajn interesojn de ĝiajsiaj membroj kontraŭ la Habsburgoj.
===La konstruo de la stratovojo kaj la epoko de la poŝkaleŝoj===
[[Image:Koller_Gotthardpost_1873.jpg|thumb|100px|left|Gotardpoŝtkaleŝo]]
En la 18-a jarcento la malnova mezepoka piedvojo estis iom post iom anstataŭigita per veraveturebla stratovojo, tiel ke fine de la 18-a jarcento povis esti malfermita [[kaleŝo|poŝtkaleŝlinio]] transtra la Gotardo. Tamen la vojo transtra la Gotardo ankoraŭ estis malfacila. En la jaro [[1818]] la registaro de [[Urio]] rekonis ankaŭ pro konkurenco de aliaj montpasejoj, ke la konstruo de bona stratovojo transtra la Sankt-Gotardo estis grava. En junio 1820 konioni komencis per la konstrulaboroj, kiuj finiĝis en la jaro 1826. Ŝtonfalo detruis parton de la stratovojo en la jaro 1826 kaj la rekonstrulaboroj daŭris ĝis [[1830]]. Nun sekvis nun la epoko de la poŝtkaleŝoj. En la jaro [[1902]] veturis la unuan fojon [[aŭtomobilo]] transtra la Gotardo. La trafikvojo trans la Gotardo estis por Eŭropo strategie kaj ekonomie tiom signifa, ke la eŭropaj grandpotencoj garantiis la neŭtralecon de Svislando, kiam ĝi sia-flanke pretis sekurigi la Gotardvojon por ĉiuj partioj. Dum la dua mondmilito la svisoj minacis al Hitlero detrui kaj GotardstratonGotardvojon kaj Gotardtunelon, se Germanio invadus Svislandon.
===Fervojtunelo===
En la jaro [[1882]] estis malfermita la [[Gotard-tunelo|Gotardfervojtunelo]], kiu signifis la finon de la poŝtkaleŝepoko por la Sankt-Gotardo. Post la dua mondmilito la Gotardpasejo tamen akiris novan signifon pro la kreskanta aŭtomobiltrafiko. La malnova stratovojo baldaŭ montriĝis ne plu taŭga por la nun aperanta aŭtomobilturismo de la postmilita [[Eŭropo]].
===La nova stratovojo===
En la jaro [[1953]] la [[Kantono Urio]] komencis la plenkonstruon de la GotardstratoGotardvojo. Oni konstruis novan diablan ponton. En somero [[1967]] oni povis malfermi la unuan parton de la tiel nomita TremolastratoTremolavojo, la kompleta TremolastratoTremolavojo estis tamen pasebla nur ek de 1977. Kun la malfermo de la [[Gotard-strattunelovojtunelo]] tamen nur malmultajn jarojn post la finkonstruo la Sankt-Gotard-PasejstratoPasejvojo perdis sian signifon por la trafiko. Hodiaŭ la stratovojo havas nur ankoraŭ turisman signifon kaj servas en kazo de akcidentoj en la strattunelovojtunelo kiel rezervovojo.
==Eksteraj Ligiloj==
| 