Kromosomo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e roboto modifo de: zh:染色体 |
Xqbot (diskuto | kontribuoj) e roboto aldono de: br:Kromozom; cosmetic changes |
||
Linio 1:
'''Kromosomo''' estas mikroskop-granda, fadensimile strukturiĝanta, genetikan informon entena unuo de la ĉelo. En ĝi, la genetika materialo ([[DNA]]) aperas en formo de lineare situantaj genoj.
La kromosomo de la prokariotoj kaj eŭkariotoj havas diversan strukturon kaj alian lokiĝon en la ĉelo.
La prokariataj organizoj (bakterioj, bluaj algoj) havas kromosomon el ringforma DNA. En la prokariota ĉelo, en la ĉeloj ne troviĝas organeloj kun aparta interna membrano, tiel la genetika materialo ne estas apartigita de plia parto de la ĉelo.
Linio 7:
En la eŭkariotaj ĉeloj, la kromosomoj lokiĝas en la ĉelkerno, kiu havas propran membranon. La DNA-fadenojn kovras vualo el proteino, al kiu ligiĝas eĉ la RNA.
En la pro- kaj eŭkariotoj same la kromosomoj respondecas pi la genetika informo. La enĉela nombro de la kromosomoj, ties formo, strukturiĝo karakterizas la specion.
En la sensekse reproduktiĝantaj specioj, ĉiu korpa ĉelo havas la saman kromosomaron. En la sekse reproduktiĝantaj organismoj, ĉiu korpa kromosomaro estas duobla, tio estas la kromosomaro estas diploida (2n, ĉiu kromosoma aperas duoble). En la seksaj ĉeloj havas nur unuobla kromosomaro (haploido, 1n), ĉiu kromosoma aperas sola, aŭ patra aŭ patrina. La haploida kromosoma nombro aperas dum la [[mejozo]]. Dum la fekundiĝo, la du haploidaj seksaj ĉeloj (femala kaj maskla) unuiĝas kaj estiĝas zigoto (fekundigita ovoĉelo), kun diploida kromosoma nombro.
Linio 19:
La homa kromosomaro konsistas el 22 paroj da aŭtosomoj kaj unu paro da seksa kromosomo. La ĉeldividiĝo okazas same en la mitozo kaj mejozo. Same dum la mitozo kaj mejozo, partoj de la homologaj kromosomoj povas trakruciĝi (''crossing over''), kaj la kromosomaj branĉoj rompiĝante povas ŝanĝiĝi, tiel okazas parta informa ŝanĝo inter la homologaj kromosomoj (rekombiniĝo). Per tiu procezo, la masklaj kaj femalaj genomoj povas miksiĝi, kaj en la posteuloj aperas nova genetika materialo.
== vidu ankaŭ ==
[[mutacio]]
{{LigoElstara|de}}▼
[[Kategorio:Kromosomoj|!]]
▲{{LigoElstara|de}}
[[ar:صبغي]]
Linio 32 ⟶ 30:
[[bg:Хромозома]]
[[bn:ক্রোমোজোম]]
[[br:Kromozom]]
[[bs:Hromozom]]
[[ca:Cromosoma]]
| |||