Kiel registrite je 00:37, 23 mar. 2009 redakti ArthurBot (diskuto \| kontribuoj) 99 657 redaktoj e roboto modifo de: it:Magiari ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 23:30, 20 apr. 2009 redakti malfari Xqbot (diskuto \| kontribuoj) Robotoj 151 716 redaktoj e roboto aldono de: ar:مجريون; cosmetic changes Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: '''Hungaroj''' (ankaŭ nomataj '''madjaroj''' por la nekristanaj praaj hungaroj) estas la [[nomo]] de nacio loĝanta ĉefe en '''[[Hungario]]'''. La hungara popolo apartenas ne al la indoeŭropa lingvofamilio, kiel plejmulto de la najbaroj, sed kiel la [[finnoj]] kaj [[estonoj]] al la [[finn-ugra lingvaro\|finno-ugra lingvofamilio]]. == Disvastiĝo == La hungaroj nombras dismonde ĉ. 15 milionojn, el kiuj 10 milionoj vivas en Hungario kaj grava nombro kiel malplimulto en la najbaraj landoj ([[Rumanio]], [[Slovakio]], [[Serbio]], [[Ukrainio]]) — ĉ. 3 milionoj. Linio 9: La [[sikulo]]j (''Székely'' hungare) estas hungara popolo kun specifaj vestaĵoj kaj vivantaj en la montara parto de Transilvanio (Rumanio). == Historio == '''legu aparte [[prahistorio de la hungaroj]]'''<br /> La madjaroj vivis originale ĉe la sud-orienta rando de la [[Uralo\|Urala]] montaro. Poste (-500) ili migris al la [[stepo]] de suda [[Ukrainio]] (hungare Levedia poste ''Etelköz'', neprecize konata areo inter du riveroj), kie ili estis sub [[kazaroj\|kazara]] regado. La hungaroj devis fuĝi pro atakoj de [[peĉenegoj]] kaj ili ekokupis la [[Karpat-baseno]]n (ĉefe la [[ebenaĵo]]jn) en [[896]], kie ili setliĝis. (Plia detala historio ĉe [[Historio de Hungario]]) Kiam la turkoj okupis parton de lando, la ĉiamaj bataloj inter la turkoj kaj hungaroj senloĝantarigis grandajn sudajn areojn de la iama Hungario. Post malvenko de la osmanoj, Hungario venis tute sub Aŭstran regadon kiuj setligis tiujn senhomajn areojn (la 3 ĉefa setligo okazis en 1690, 1711 kaj 1745) per [[slovakoj]], [[germanoj]] kaj aliaj. == Nomo == === Magyar kiel propra nomigo de la hungaroj === La vorto ''magyar'' (pli frue ''magyeri'') estas hodiaŭ memnomumigo de la hungaroj. Ĝi aperas jam en la 9-a kaj 10-a jc en mohamedanaj verkoj. Ĝi venas verŝajne el la ''magy'' (< ugra ''mańćε'' = homo; similas al la nomo de la mansi popolo) kaj ''er(i)'' (same homo ĉe finna ürke, ĉeremisa erge). Linio 24: === Aliaj nomoj === Laŭ diversaj fontoj ''Ungari'' aŭ ''Ougri''. * ''(H)ungarus'' francaj kronikoj * turkoj (false) * hunoj (false) * avaroj (false) La nuntempe uzataj formoj kiel ''(H)ungarus, (H)ungarn, Uhri, Vengry, Hungarian, Hongrois'' ktp. venas el al slava ''og(ъ)r-'' per germana perado al la aliaj eŭropaj lingvoj. La slava vorto originas el la bulgara-turka tribonomumo ''onogur'' (''on''= dek + ''ogur''= tribo), kiu estiĝis en la 5. kaj 6. jarcento, kiam la madjaroj vivis en strikta rilato kun la [[onoguroj]], kies gvidanta triba alianco nomiĝis ''Onoguren''. La H-litero en la latina Hungarus (kaj tiel en kelkaj aliaj lingvoj) estiĝis, kiam la nomon oni false rilatigis al la hunoj (''Hunni''). vidu ankaŭ: * [[Famaj hungaroj]] * [[Sikuloj]] * [[magaroj]], popolo en Nepalo * [[madjaraboj]], hungardevenaj araboj en Egiptio [[Kategorio:Etnoj]]▼ [[Kategorio:Hungaroj\|]]▼ <gallery> Dosiero:VilágmagyarÓpuszta.JPG\|<!-- thumb\|left\|180px\|Hungara loĝantara grafo super la mondo - _embossment_ en [[_Ópusztaszer_]], en Nacia _Memorial_ (Parko, Publika ĝardeno) sur Historio --> Linio 55 ⟶ 52: {{el}} http://www.stat.si/popis2002/si/rezultati/rezultati_red.asp?ter=SLO&st=7 <!-- _Popisa_ 2002 --> ▲[[Kategorio:Etnoj]] ▲[[Kategorio:Hungaroj\|]] [[ar:مجريون]] [[az:Macarlar]] [[be:Венгры]]

Hungaroj: Malsamoj inter versioj