Kiel registrite je 10:25, 2 mar. 2009 redakti VolkovBot (diskuto \| kontribuoj) 126 079 redaktoj e roboto aldono de: tr:Dişli balinalar ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 20:42, 22 apr. 2009 redakti malfari Umberto (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 6 946 redaktoj stilaj modifetoj Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 15: \| subdivision = Vidu artikolon }} La '''dentocetacoj''' (Odontoceti) formas subordon de [[cetacoj]] (Cetacea). Male al la [[bartocetacoj]], ili havas [[dento]]jn en la [[makzelo]]j antataŭ [[barto]]j. Ili ~~fresas~~manĝas karnon, ĉefe [[fiŝo]]jn, [[sepio]]jn kaj malofte eĉ marajn mamulojn. == Anatomio == Linio 21: Plimulto de la dentocetacoj estas pli malgranda ol [[bartocetacoj]]. Oni listigas nur unu specion al la grandaj cetoj, nome la [[kaĉaloto]]. La pluaj specioj estas en grando de malgranda ĝis mezgranda. Plua diferenco estas, ke la dentocetacoj havas nur unu spirtruon (ke ne du kiel ĉe bartocetacoj). Ili havas asimetrian kranion kaj [[cekumo]]n. La dentoj de la diversaj specioj estas diverse ~~evoluitaj~~evoluintaj. Multaj havas eĉ dentojn ĝis 100 kiel ĉe [[delfenedoj]], male al ili [[narvalo]] havas nur unu longan puŝdenton. Ankaŭ ĉe la preskaŭ sendentaj [[bekocetedoj]] (Ziphiidae), la masklo havas bizare formitajn dentojn. Ili havas samdentojn (homodent), tio estas samformajn dentojn. Linio 30: === Voĉoj === La ~~vocsesprmo~~vocsesprimo estas tre grava por la dentocetacoj. Krom la ~~multnombraj~~multnombrajn ~~aŭdeblaj~~aŭdeblajn [[fajfo]]jjn, ili uzas ankaŭ ultrasonajn voĉojn por la [[eĥosondilo\|eĥolokiĝo]]. Tiu gravas ĉefe dum ĉasado. === Socia konduto === Linio 40: == Taksonomio == Oni dividas la dentocetacojn en 9 ~~familioj~~familiojn: * [[kaĉaloto]] (Physeteridae) Linio 53: Detale:<br> ::superfamilio : † skvalodojdoj -– ''Squalodontoidea'' :::familio : † agorofiedoj -– ''Agorophiidae'' ::::genro : † agorofio -– ''Agorophius'' :::familio : † patriocetedoj -– ''Patriocetidae'' ::::genro : † patrioceto -– ''Patriocetus'' :::familio : † mikrozeŭglodedoj -– ''Microzeuglodontidae'' ::::genro : † mikrozeŭglodo -– ''Microzeuglodon'' :::familio : † skvalodedoj -– ''Squalodontidae'' ::::genro : † skvalodo -– ''Squalodon'' ::::genro : † proskvalodo -– ''Prosqualodon'' ::superfamilio : suzuojdoj -– ''Susuoidea'' :::familio : suzuedoj -– ''Susuidae'' (4 specioj) ::::genro : † zaraĥo -– ''Zarhachis'' ::::genro : † proinio -– ''Proinia'' ::::genro : † pontisto -– ''Pontistes'' ::::genro : pontoporio -– ''Pontoporia'' :::::specio : pontoporio laplata -– ''Pontoporia blainvillei'' ::::genro : inio -– ''Inia'' :::::specio : inio amazona -– ''Inia geoffroyensis'' ::::genro : lipoto -– ''Lipotes'' :::::specio : [[blanknaĝila delfeno]] -– ''Lipotes vexillifer'' ::::genro : suzuo -– ''Susu'' :::::specio : suzuo ganga -– ''Susu gangetica'' ::superfamilio : delfenojdoj -– ''Delphinoidea'' :::familio : † eŭrinodelfedoj -– ''Eurhinodelphidae'' ::::genro : † eŭrinodelfo -– ''Eurhinodelphis'' :::familio : † hemisintraĥeledoj -– ''Hemisyntrachelidae'' ::::genro : † hemisintraĥelo -– ''Hemisyntrachelus'' :::familio : † akrodelfedoj -– ''Acrodephidae'' ::::genro : † akrodelfo -– ''Acrodelphis'' ::::genro : † pomatodelfo -– ''Pomatodelphis'' :::familio : [[monodonedoj\|MONODONEDOJ]] -– ''Monodontidae'' (2 specioj) ::::genro : delfinaptero -– ''Delphinapterus'' :::::specio : delfinaptero blanka aŭ [[belugo]]- – ''Delphinapterus leucas'' ::::genro : monodono -– ''Monodon'' :::::specio : monodono ([[narvalo]]) -– ''Monodon monoceros'' :::familio : delfenedoj -– ''Delphinidae'' (41 specioj) ::::genro : † delfenavo -– ''Delphinavus'' ::::genro : † kentriodo -– ''Kentriodon'' ::::genro : † makroĥirifero -– ''Macrochirifer'' ::::genro : steno -– ''Steno'' :::::specio : steno longnaza -– ''Steno bradanensis'' ::::genro : sotalio -– ''Sotalia'' :::::specio : sotalio amazona -– ''Sotalia fluviatilis'' :::::specio : sotalio gujana -– ''Sotalia guianensis'' :::::specio : sotalio brazila -– ''Sotalia brasiliensis'' :::::specio : sotalio ĉinia -– ''Sotalia chinensis'' :::::specio : sotalio bornea -– ''Sotalia borneensis'' :::::specio : sotalio bengala -– ''Sotalia lentiginosa '' :::::specio : sotalio malabara -– ''Sotalia plumbea'' :::::specio : sotalio kamerunia -– ''Sotalia teuszi'' ::::genro : stenelo -– ''Stenella'' :::::specio : stenelo kopea -– ''Stenella asthenops'' :::::specio : stenelo klimena -– ''Stenella clymene'' :::::specio : stenelo tristria -– ''Stenella coeruleoalba '' :::::specio : stenelo borda -– ''Stenella dubia'' :::::specio : stenelo verdkabia -– ''Stenella frontalis'' :::::specio : stenelo meksikia -– ''Stenella graffmani'' :::::specio : stenelo longakrania -– ''Stenella longirostris'' :::::specio : stenelo makulita -– ''Stenella plagiodon'' ::::genro : [[Delfeno\|DELFENO]] -– ''Delphinus'' :::::specio : delfeno kutima -– ''Delphinus delphis'' :::::specio : delfeno tropika -– ''Delphinus tropicalis '' ::::genro : tursiopo -– ''Tursiops'' :::::specio : tursiopo saltema -– ''Tursiops truncatus'' :::::specio : tursiopo kurba -– ''Tursiops aduncus'' ::::genro : lisodelfo -– ''Lissodelphis'' :::::specio : lisodelfo perona -– ''Lissodelphis peroni'' :::::specio : lisodelfo nigradorsa -– ''Lissodelphis borealis'' ::::genro : lagenorinĥo -– ''Lagenorhynchus'' :::::specio : lagenorinĥo blankflanka -– ''Lagenorhynchus acutus'' :::::specio : lagenorinĥo blanknaza -– ''Lagenorhynchus albirostris'' :::::specio : lagenorinĥo bunta -– ''Lagenorhynchus cruciger'' :::::specio : lagenorinĥo elektra -– ''Lagenorhynchus electra'' :::::specio : lagenorinĥo platfrunta -– ''Lagenorhynchus obliquidens'' :::::specio : lagenorinĥo falklanda -– ''Lagenorhynchus thicolea'' ::::genro : lagenodelfo -– ''Lagenodelphis'' :::::specio : lagenodelfo saravaka -– ''Lagenodelphis hosei'' ::::genro : cefalorinĥo -– ''Cephalorhynchus'' :::::specio : cefalorinĥo makulkolora -– ''Cephalorhynchus commersoni'' :::::specio : cefalorinĥo ĉilia -– ''Cephalorhynchus eutropia'' :::::specio : cefalorinĥo novzelanda -– ''Cephalorhynchus hectori'' :::::specio : cefalorinĥo kablanda -– ''Cephalorhynchus heavisidei'' ::::genro : grampo -– ''Grampus'' :::::specio : grampo griza -– ''Grampus griseus'' ::::genro : globkapulo -– ''Globicephala'' :::::specio : globkapulo nigra -– ''Globicephala melaena'' :::::specio : globkapulo grandnaza -– ''Globicephala macrorhynchus'' ::::genro : orcelo -– ''Orcaella'' :::::specio : orcelo kurtkapa -– ''Orcaella brevirostris'' ::::genro : pseŭdorko -– ''Pseudorca'' :::::specio : pseŭdorko nigra -– ''Pseudorca crassidens'' ::::genro : ORCINO -– ''Orcinus'' :::::specio : orcino (ORKO) -– ''Orcinus orca'' ::::genro : ferezo -– ''Feresa'' :::::specio : ferezo malgranda -– ''Feresa attenuata'' :::familo : focenedoj -– Phocaenidae (6 specioj) ::::genro : FOCENO (FOKENO) -– ''Phocoena'' :::::specio : foceno MARPORKO -– ''Phocoena phocoena'' :::::specio : foceno nigra -– ''Phocoena spinipinnis'' :::::specio : foceno kalifornia -– ''Phocoena sinus'' :::::specio : foceno suda -– ''Phocoena dioptrica'' ::::genro : focenojdo -– ''Phocoenoides'' :::::specio : focenojdo blanknaĝila -– ''Phocoenoides dalli'' ::::genro : novfoceno -– ''Neophocaena'' :::::specio : novfoceno glatdorsa -– ''Neophocaena phocaenoides'' ::superfamilio : kaĉalotojdoj -– ''Physeteroidea'' :::familio : zifiedoj -– ''Ziphiidae'' (''Hyperoodontidae'') (16 specioj) ::::genro : † zifiojdo -– ''Ziphioides'' ::::genro : † notoceto -– ''Notocetus'' ::::genro : tasmaceto -– ''Tasmacetus'' :::::specio : tasmaceto ŝeperda -– ''Tasmacetus shepherdi'' ::::genro : berardio -– ''Berardius'' :::::specio : berardio granda -– ''Berardius bairdi'' :::::specio : berardio suda -– ''Berardius arnoŭi'' ::::genro : mezoplodo -– ''Mesoplodon'' :::::specio : mezoplodo nordmara -– ''Mesoplodon bidens'' :::::specio : mezoplodo antila -– ''Mesoplodon europaeus'' :::::specio : mezoplodo grizdorsa -– ''Mesoplodon mirus'' :::::specio : mezoplodo malgranda -– ''Mesoplodon grayi'' :::::specio : mezoplodo ginkodenta -– ''Mesoplodon ginkgodens'' :::::specio : mezoplodo platdenta -– ''Mesoplodon layardi'' :::::specio : mezoplodo tropika -– ''Mesoplodon densirostris '' :::::specio : mezoplodo stejnegera -– ''Mesoplodon stejnegeri'' :::::specio : mezoplodo aŭstralia -– ''Mesoplodon bowdoini'' :::::specio : mezoplodo kalifornia -– ''Mesoplodon carlhubbsi'' ::::genro : zifio -– ''Ziphius'' :::::specio : zifio larĝbeka -– ''Ziphius cavirostris'' ::::genro : hiperoodo -– ''Hyperoodon'' :::::specio : hiperoodo bulfrunta -– ''Hyperoodon ampullatus (rostratus)'' :::::specio : hiperodo platfrunta -– ''Hyperoodon planifrons'' :::familio : kaĉalotedoj -– ''Physeteridae'' (2 specioj) ::::subfamilio : † hoplocetenoj -– ''Hoplocetinae'' :::::genro : † apenofisetero -– ''Apenophyseter'' :::::genro : † hoploceto -– ''Hoplocetus'' ::::subfamilio : kogienoj -– ''Kogiinae'' :::::genro : † kogiopso -– ''Kogiopsis'' :::::genro : kogio -– ''Kogia'' ::::::specio : kogio nana -– ''Kogia breviceps'' ::::subfamilio : kaĉalotenoj -– ''Physeterinae'' :::::genro : † ontoceto -– ''Ontocetus'' :::::genro : † profisetero -– ''Prophyseter'' :::::genro : † balenodo -– ''Balaenodon'' :::::genro : KAĈALOTO -– ''Physeter'' ::::::specio : kaĉaloto (MAKROCEFALO) -– ''Physeter macrocephalus'' [[Kategorio:Cetacoj]] [[Kategorio:Mamul-nomenklaturo de Středa]]

Dentocetacoj: Malsamoj inter versioj