Alzaco-Loreno: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Alidirektigis al Alzaco-Lotaringo
Loreno estas pli kutima esperantlingva nomo por la regiono ol Lotaringio (aktuala, se entute, antaŭ mil jaroj)
Linio 1:
'''Alzaco-Loreno''' (franclingve ''Alsace-Lorraine'', germanlingve ''Elsaß-Lothringen'') estas la nomo donita al la regiono ĵus konkerita de Germanio post la [[Francia-Prusia Milito|franca-germana milito de 1870-1871]]. Ĝi enhavis la preskaŭ tutan [[Alzaco|Alzacon]] (minus Belforto), kelkajn franclingvajn vilaĝojn, kiuj antaŭe apartenis al la departemento Vogezoj, kaj parton de [[Loreno]] kun la grava (kaj franclingva) urbo [[Metz]]. Temis pri la teritorio de la antaŭaj kaj postaj [[Francio|francaj]] departamentoj [[Bas-Rhin]], [[Haut-Rhin]] kaj [[Mozelo]]. Administra centro de la regiono estis [[Strasburgo]]. La teritorioj sen plebiscitoj ŝanĝis la reganton kaj en 1871 kaj en 1918/19. Dum la tuta germana periodo, de 1871 al 1918, ĝi restis en ia miksa kaj ne klara statuto, komuna propraĵo de ĉiuj aliaj germanaj ŝtatoj, do en malsupera situacio. En 1911 ĝi ricevis konstitucion sed en 1913 la [[Saverna Afero]] ja montris, ke ĝi estas submetita al la armea diktatoreco.
#REDIRECT[[Alzaco-Lotaringo]]
 
En 1918 la Francoj revenis kaj volis perforte francigi la loĝantaron, kies kutima lingvo estis la [[alemana lingvo]], dialekto de la [[germana lingvo]]. Rezultis krizo, kiu daŭris ĝis la [[Dua Mondmilito]]. Tiam la venkintaj Germanoj ne nur germanigis la tutan publikan vivon, sed kontraŭleĝe enarmeigis la junularon. Pli ol 40.000 junuloj mortis, precipe en Rusio. La vundoj de tiu terura tempo tre malrapide fermiĝis.
 
Ekde 1945 Alzaco-Loreno estas denove franca kaj ekde la [[1970-aj jaroj]] tre rapide franciĝas.
 
== Vidu ankaŭ ==
*[[Alzaco]]
*[[Loreno]]
*[[Traktato de Versajlo]]
 
[[Kategorio:Alzaco]]
[[Kategorio:Loreno]]
[[Kategorio:Historio de Francio]]
[[Kategorio:Historio de Germanio]]
[[Kategorio:Historia germana teritorio]]
 
[[ca:Alsàcia-Lorena]]
[[cs:Alsasko-Lotrinsko]]
[[de:Reichsland Elsaß-Lothringen]]
[[en:Alsace-Lorraine]]
[[es:Territorio imperial de Alsacia y Lorena]]
[[fi:Elsass-Lothringen]]
[[fr:Alsace-Lorraine]]
[[gl:Alsacia-Lorena]]
[[he:אלזס-לורן]]
[[id:Elsaß-Lothringen]]
[[it:Alsazia-Lorena]]
[[ja:アルザス=ロレーヌ]]
[[ko:알자스로렌]]
[[nl:Elzas-Lotharingen]]
[[no:Alsace-Lorraine]]
[[pl:Alzacja-Lotaryngia]]
[[pt:Alsácia-Lorena]]
[[ro:Alsacia-Lorena]]
[[ru:Эльзас-Лотарингия]]
[[simple:Alsace-Lorraine]]
[[sv:Elsass-Lothringen]]
[[tr:Alsace-Lorraine]]
[[zh:阿爾薩斯-洛林]]