Liber pontificalis: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Nova paĝo: {{ĝermo}} '''Liber pontificalis''' (eld. liber pontifikalis), aŭ ''libro de la papoj'', sin prezentas kiel kroniko pri la eventoj de la roma papa kurio laŭlonge de pli ol mil jaro…
 
PaulP (diskuto | kontribuoj)
poluris
Linio 1:
'''Liber pontificalis''' (eld. [liber pontifikalis)], aŭ ''libro de la papoj'', sin prezentas kiel kroniko pri la eventoj de la roma [[papa kurio]] laŭlonge de pli ol mil jaroj. Ĝi, fakte, liveras koncizan biografion pri ĉiu papo ĝis la fino de la IXa9-a jarcento; kaj rekomenciĝis, sub malsamformomalsama formo, tuj postposte porkaj laŭlongiĝilongiĝis ĝis la XVa15-a jarcento: la lasta papo menciita estas [[Pio la 2a]], 1464. Ĉiu artikolo konsistas je la nombro de la jaroj laŭ kiuj servis la Eklezion ĉiu papo (el kio eblas dedukti la komencon kaj la finon de ĉiu papado), naskiĝloko, genta kaj familia deveno, imperiestroj kaj potenculoj rilatataj, konstruaĵoj (aparte preĝejoj kaj bazilokojbazilikoj en Romo), ordinadojordenadoj, la precipaj dekretoj, entombiĝloko, la interegna tempo, regado de kontraŭpapoj, ktp.
{{ĝermo}}
'''Liber pontificalis''' (eld. liber pontifikalis), aŭ ''libro de la papoj'', sin prezentas kiel kroniko pri la eventoj de la roma [[papa kurio]] laŭlonge de pli ol mil jaroj. Ĝi, fakte, liveras koncizan biografion pri ĉiu papo ĝis la fino de la IXa jarcento; kaj rekomenciĝis, sub malsamformo, tuj post por laŭlongiĝi ĝis la XVa jarcento: la lasta papo menciita estas [[Pio la 2a]], 1464. Ĉiu artikolo konsistas je la nombro de la jaroj laŭ kiuj servis la Eklezion ĉiu papo (el kio eblas dedukti la komencon kaj la finon de ĉiu papado), naskiĝloko, genta kaj familia deveno, imperiestroj kaj potenculoj rilatataj, konstruaĵoj (aparte preĝejoj kaj bazilokoj en Romo), ordinadoj, la precipaj dekretoj, entombiĝloko, la interegna tempo, regado de kontraŭpapoj, ktp.
 
'''===Historia fonto'''===
Kia ĝia valoro kiel fonto de historio? Multa, certe! Sed necesas ne preterlasi, ke la libro de la papoj estis redaktita de malsuperaj oficistoj de la papa kurio, ke eroj de tiu ampleksa dokumento suferis, en ĝiaj eroj, malaperiĝon kaj refariĝon laŭ novaj vidpunktoj kaj foje falsiĝonfalsadon. Malgraŭ tio, fakuloj opinias, ke la informa materialo ne estis damaĝata ĝis perdi la karakterizon de la fonto de historio, aparte rilate la biografion kaj dekretojn de la papoj. Ankaŭ la voĉoj rilataj al unuaj jarcentoj estas utilaj kiel ekzemplo pri tio kion oni sciis kaj pensis en la kvara kaj kvina jarcentoj, nome ekde la komenciĝo de la kroniko aŭ de kronikecaj tradiciaroj, pri la kristanaj originoj de la [[Roma Eklezio]].
 
'''===Kritikaj nalizoj'''===
Kia ĝia valoro kiel fonto de historio? Multa, certe! Sed necesas ne preterlasi, ke la libro de la papoj estis redaktita de malsuperaj oficistoj de la papa kurio, ke eroj de tiu ampleksa dokumento suferis, en ĝiaj eroj, malaperiĝon kaj refariĝon laŭ novaj vidpunktoj kaj foje falsiĝon. Malgraŭ tio, fakuloj opinias, ke la informa materialo ne estis damaĝata ĝis perdi la karakterizon de la fonto de historio, aparte rilate la biografion kaj dekretojn de la papoj. Ankaŭ la voĉoj rilataj al unuaj jarcentoj estas utilaj kiel ekzemplo pri tio kion oni sciis kaj pensis en la kvara kaj kvina jarcentoj, nome ekde la komenciĝo de la kroniko aŭ de kronikecaj tradiciaroj, pri la kristanaj originoj de la [[Roma Eklezio]].
Pritekstaj analizoj montras, ke estis du malsamaj versioj dekomencaj, antaŭantaj la vandalan disrabadon de Romo (455), post kiu la ''liber pontificalis'' restis praktike integra. Ek de la VIIa7-a jarcento (je la epoko de [[Onorio la 1a1-a]]) la informaj voĉoj estas preskaŭ samtempaj al la eventoj aŭ aldonitaj tuj post la morto de ĉiu papo kaj, foje, reflektas la kronikistainkronikistajn opiniojn. La du versioj entenas resumojn el ''catalogus liberianus'' (354) kaj ''Index''.
Tia amaso de komplistoj kaj aŭtoroj, laŭ tratioma tempo, igas malfacila la kreadokreadon de kritikaj eldonaĵoj per unuformaj kriterioj. [[Louis Duchesne]] kaj [[Theodor Mommsen]] editoris eldonojn (tiu lasta nekompleta) ĉe la fino de la XIXa19-a jarcento. Tradukoj kaj kromaj komentariojkomentoj aperis en la XXa20-a jarcento rilate la nivelon de historieco de iuj eroj.
 
'''===Bibliografio'''===
'''Kritikaj nalizoj'''
*Raymond Davis, The Book of Pontiffs (Liber Pontificalis). Liverpool: University of Liverpool Press, 1989.
*Raymond Davis, The Book of Pontiffs (Liber Pontificalis). Liverpool: University of Liverpool Press, 2000.
 
=== Eksteraj ligojligiloj ===
Pritekstaj analizoj montras, ke estis du malsamaj versioj dekomencaj, antaŭantaj la vandalan disrabadon de Romo (455), post kiu la liber pontificalis restis praktike integra. Ek de la VIIa jarcento (je la epoko de [[Onorio la 1a]]) la informaj voĉoj estas preskaŭ samtempaj al la eventoj aŭ aldonitaj tuj post la morto de ĉiu papo kaj, foje, reflektas la kronikistain opiniojn. La du versioj entenas resumojn el ''catalogus liberianus'' (354) kaj ''Index''.
*[http://www.yale.edu/adhoc/research_resources/liturgy/s_pontiff.html Latinlingaj eroj de la liber pontificalis]
Tia amaso de komplistoj kaj aŭtoroj, laŭ tratioma tempo, igas malfacila la kreado de kritikaj eldonaĵoj per unuformaj kriterioj. [[Louis Duchesne]] kaj [[Theodor Mommsen]] editoris eldonojn (tiu lasta nekompleta) ĉe la fino de la XIXa jarcento. Tradukoj kaj kromaj komentarioj aperis en la XXa jarcento rilate la nivelon de historieco de iuj eroj.
[*http://www.storialibera.it/epoca_medioevale/trecento_e_quattrocento/crisi_del_medioevo/ludwig_von_pastor/articolo.php?id=3033]
 
[[Kategorio:Kristanismo|Katolikismo|Papj ]]
 
[[Kategorio:Kristanismo]]
=== Eksteraj ligoj ===
[http://[en.wikipedia.org/wiki/:Liber_Pontificalis]]
Latinlingaj eroj de la liber pontificalis:[http://www.thelatinlibrary.com/liberpontificalis.html]
[http://www.yale.edu/adhoc/research_resources/liturgy/s_pontiff.html]
 
[http://en.wikipedia.org/wiki/Liber_Pontificalis]
 
 
'''Bibliografio'''
 
Raymond Davis, The Book of Pontiffs (Liber Pontificalis). Liverpool: University of Liverpool Press, 1989.
 
Raymond Davis, The Book of Pontiffs (Liber Pontificalis). Liverpool: University of Liverpool Press, 2000.
 
[http://www.storialibera.it/epoca_medioevale/trecento_e_quattrocento/crisi_del_medioevo/ludwig_von_pastor/articolo.php?id=3033]
 
[[Kategorio:Kristanismo|Katolikismo|Papj ]]