Monumento de Jefferson: Malsamoj inter versioj

dum la konstruorekonstruo somere de 2006<br>

La '''Monumento de Jefferson''' – [[angle]] ''Jefferson Memorial''' - en la usona ĉefurbo [[Vaŝingtono]] estis starigita honore al la tria [[prezidento de Usono]], [[Thomas Jefferson]].

Komence de la 1930-aj jaroj pli kaj pli klariĝis, ke [[Usono]] evoluis al unu el la gvidaj potencoj de la [[20-a jarcento]], fine la plej gvida. Plifortiĝis streboj en la usona ĉefurbo [[Vaŝingtono]], respeguli tion per pli reprezentaj konstruaĵoj. Jam ekzistis la [[Monumento de Lincoln]] memore al [[Abraham Lincoln]] kaj la [[Vaŝingtona Monumento]] memore al [[George Washington]]. Laŭ instigo de [[Franklin D. Roosevelt]], kiu inter la jaroj [[1933]] kaj [[1945]] estis la [[prezidento de Usono]], plikonkretiĝis planoj ankaŭ por Thomas Jefferson konstrui monumenton. Liaj [[raciismo|raciismaj]] idealoj zu de libereco, egalrajteco kaj de progreso, estis motivigaj por Roosevelt lukti por elmanovri Usonon el la sociaj kaj ekonomiaj perturboj de la [[Granda Depresio]], direkte al nova memcerteco kaj al pli interhelpa socio<!-- fakte bonus skribi "sociala socio", sed tio stile sonas strange -->. Sekve kaj Roosevelt kaj multaj pliaj usonanoj entuziasmiĝis honorigi la aŭtoron de la [[deklaroUsona pri sendependecoDeklaro de UsonoSendependeco]] kaj liajn idealojn pri libereco per reprezenta memorejo.

Laŭ tiu iniciativo, la [[Usona Kongreso]] dum la jaro 1934 decidis favore al tia projekto. La arkitekto ''Russell Pope'' (1874 - 1937), kiu jam planis la okcidentan alon de la Nacia Galerio pri Arto'', ricevis la mendon plani la monumenton. La konstruo komenciĝis dum 1939 kaj post kvar jaroj, dum 1943, estis oficiale inaŭgurita. La stilo estis multe kritikata: multaj usonanoj ne ŝatis, dum la tiom moderna 20-a jarcento daŭre elekti antikvan, helenisman respektive romian stilon por monumento.

[[Dosiero:Columns around Jefferson Memorial in Washington DC.jpg|thumb|left|<center>kolonaro ĉirkaŭ la monumento]]

Interne de la konstruaĵo videblas proksimume 6,5 metrojn alta kaj pli-malpli 4,5 tunojn peza bronza statuo de ''Thomas Jefferson'', kiu estis aldonita 4 jarojn post la inaŭguro. En la murojn, eltiraĵoj el diversaj paroloj kaj verkoj de Jefferson estas gravuritaj. La tuta konstruaĵo, ĉe kala bordo de la welche ca. 4 Jahre nach der Eröffnung hinzugefügt wurde. An den Wänden sind Auszüge aus verschiedenen Reden und Schriften Jeffersons eingraviert. Das gesamte Gebäude, am Flussufer des [[Potomako (rivero)|rivero Potomako]], pitoreske situas en la [[Okcidenta Potomaka Parko]] kaj estas kadrigita de japanaj ĉerizarboj, kiun d-ro ''Jokiĉi Takamine'', elstara japana kemiisto, kiu konatiĝis kiel malkovrinto de la [[neŭrotransmisilo]] [[adrenalino]], nome la japana ĉefurbo dum la jaro 1912 donacis al Usono.